Cilt 3, Sayı 3, Kasım 2005
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11413/326
Browse
Browsing Cilt 3, Sayı 3, Kasım 2005 by Title
Now showing 1 - 20 of 27
- Results Per Page
- Sort Options
Publication 29 Mart 2006 Tam Güneş Tutulması ve Amatör Gözlemleri(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Özışık, TuncayÜlkemiz 11 ağustos 1999 tarihinde şahit olduğu Tam güneş tutulmasından sonra 29 Mart 2006 tarihinde tekrar bir tam güneş tutulması yaşayacaktır. Bu tutulma uygun meteorolojik koşullar olduğu takdirde Batı Karadeniz’den Doğu Karadeniz’e doğru uzanan bir kuşak üzerinde yaklaşık 4 dakika süre ile görülebilecektir. Bu çalışmada 29 mart 2006 tam güneş tutulmasının özelliği tutulma zamanları meteorolojik veriler halka ve turistlere yönelik hazırlıklar ve gözlem teknikleri gibi konular ele alınmıştır. Yurdumuz tekrar yakaladığı bu önemli fırsatı hem bilimsel hem de turizm açısından gereği gibi değerlendirebilmek için gerekli çalışmalar devam etmektedir.Publication Ah Virgins Sisteminin Dönem Analizi(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Kösemen, Serdal; Evin, Barbaros; Aksu, OzanBu çalışmada AH Vir çift sisteminin yayınlanmış minimum zamanları ve Ankara Üniversitesi Gözlemevi'nde elde edilen yeni minimum zamanları ışığında dönem değişimi incelendi. Dönem değişim karakteristiğini ve değişime neden olan etkileri belirleyebilmek için O-C eğrisi oluşturuldu. AH Vir'in 0-C eğrisi, dönem artı ve çevrimli bir yapıyı birlikte içermektedir. Sistemin toplam açı sal momentumunun korunduğu kabulu altında dönemdeki artış küçük kütleli bileşenden büyük kütleli bileşene kütle aktarımı etkisi dikkate alınarak yorumlandı. Çevrimli yapı ise sisteme fiziksel olarak bağlı olası bir ilave cismin neden olduğu ışık-zaman (light-time effect) dikkate alınarak incelendi ve ilgili fiziksel parametreler hesaplandı.Publication AM Leo'nun Fotometrik Analizi(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Eminoğlu, Fatma Başak; Kabadayı, Özge; Yelkenci, Fuat KorhanAM Leo örten değişen çift sistemin fotometrik B, V ışık eğrileri, fiziksel parametrelerini belirleyebilmek için analiz edildi. AM Leo’nun ışık eğrisi Ankara Üniversitesi Gözlemevi’nde elde edildi. Çözümlerde NIGHTFALL ve Binary Maker ışık eğrisi analiz programları kullanırdı. Bu programlar AM Leo sisteminin bileşenler arasında düşük sıcaklık farkı bulunan değişen çift sistemler olduğu göstermektedir. Her iki çözüm analizinde sistemin toplam ışığına önemli derecede etki edecek üçüncü ışık katkısı olduğu görüldü.Publication APOD: Nasa Günün Astronomi Resmi(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Tezel, TunçNASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nce, her gün astronomiyle ilgili yeni bir fotoğrafın ve bilimsel açıklamasının yayımlandığı popüler bir internet sitesi bulunmaktadır. Bu sitede 16 Haziran 1995'ten beri 3600’den fazla görüntü yayımlandı ve giderek daha çok dilde yayımlanan internet aynaları ile astronomi meraklarına sunulmaya devam ediyor. Bu sunuşta, sitede ne konularda fotoğraf yayımlandığı, aday fotoğrafları göndermek için ne tür bir başvuru yapılması gerektiği ile bilgiler ve çoğunluğu yazanın yayımlanan fotoğraflanandan oluşan bazı örnekler veriliyor. Fotoğraf göndermek isteyenler için bu görüntülerin sitede yayınlanma durumları ile ilgili bilgi veriliyor. Sitenin, yayınlanan fotoğrafları yazarlarına olan manevi ve maddi katkılarının yanı sıra Türkiye'nin tanıtımına yaptığı katkılar da unutulmamalı. Son olarak, yakın gelecekte NASA Günün Astronomi Resmi sitesinde yayımlanmaya aday ilginç gök olaylarının bir listesi de meraklılar için çıkarıldı.Publication Astroarkeoloji(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Atamer, Hakkı BarışAstronomi insanlar tarafından bilinen en eski bilim dallarından biridir. Astroarkeoloji ise, antik yapılar üzerinde çalışır ve bunları Güneş'e, Ay'a ve yıldızlara göre nasıl konumlandırılmış olduklarını yorumlar. Ancak bunu yaparken de jeodezi ve mitolojiden de faydalanır. Çünkü eski uygarlıklar doğayı tanrılarla özdeştirmiştir ve doğa olaylarını, bunlar üzerine kurarak kanıtlamışlardır. Dünya' da bilinen önemli astroarkeolojik alanlar ise şöyledir: Piramit ve kuleler: Caracol, Chitchen Itza, Meksika Yer izleri: Nazca, Peru Megalitik alanlar: Stonehenge, Carnac, Newgrange Astroarkeoloji'nin en büyük özelliği, eski uygarlıkların yaptıkları gözlemler sayesinde geçmişte uzayda meydana gelen değişimlerden haberdar olunmasıdır. Bu sebepledir ki, 1960 yılından beri bu alan hızla geliştirilmektedir. Ülkemizde de pek çok Astroarkeolojik alan vardır. Ancak bunların çoğu gerekli önemi görmemektedir. Bazıları ise yok olmanın eşiğine gelmiştir. Ülkemizdeki alanlardan bazıları ise Şöyledir: Van-Kalecik’teki Urartu kalıntıları Nemrut Dağı’ndaki Kommagene Krallığı'nın kalıntılarıPublication Astronomy and the Cultural Heritage(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Stavinschi, MagdaÜnlü Stonehenge veya Camac'dan, tapestrilere (Bayeux), arma sembollerine, güneş saatlerine, eski gözlemevleri ve elyazmalarına kadar tüm dünyada astronomik kültürün kanıtları vardır. Hepsi, evren ve gökyüzü hakkında yüzyıllar boyu birikmiş bilgiyi; ta, tahta, seramik, metal veya kag1t eklinde korumuştur. Bütün dünyaya yayılmışlardır. Bazen iyi kataloglamış, araştırılmış ve korunmuşlardır. Yine de nadiren çok az bilinirler ve çok kötü korunmuş hatta yok olmak üzeredirler. Belli bir epoktan bir güne saatinin nerede olduğunu bulmak isteyebilirsiniz ancak nasıl bilmezsiniz. Bazı olayların ilk kez ne zaman kaydedildiğini bilmek isteyebilirsiniz ve bu çaba için araştırmalar zordur. Astronomik amaçlar için de kullanılmış bir tapınağın restorasyonuna destek vermek isteyebilirsiniz ve böyle bir operasyonun gerektirdiği bazen çok yüksek masraflar karşılayacak yeterli kanıtımız yoktur. Tüm bu bilginin içerisinde toplanacağı bir veri bankası, uluslararası boyutta bir elektronik kütüphane; araştırmayı kolaylaştırmak ve bu gezegendeki uygarlığın hazinelerini oluşturan sanat, bilim ve tarih anıtlarının korunmasına destek vermek için en doğru ey olacaktır. İşte bunlar kısaca, "Arkeoastronomik Miras" adında yeni bir çalıma grubunun oluşturulmasının sebebi. (http://www.archeoastronomy.org/) Bu zengin mirası tanımlamak ve korumak isteyen herkes bu etkinliğe katılmaya davetlidir.Publication Çıplak Gözle Astronomi Gözlemleri(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Şener, H. Tuğça; Demirhan, Utku; Kalyoncu, K. GökselAmatör astronomide çıplak gözle yapılabilecek olası gökyüzü gözlemleri ele alınmıştır. Bu gözlem tekniklerinden biri Argelander yöntemi olup, değişen yıldız gözlemlerinde uygulanışı anlatılmıştır. Değişen yıldız gözlemlerinde özellikle parlak, kısa dönemli ve ışık değişim genliği büyük olan Algol türü yıldızlar tercih edilir. Kutup ışınımı ve akanyıldız gözlemleri de çıplak gözle yapılabilecek gözlemler arasındadır. Ülkemizin konumu nedeniyle kutup ışınımı gözlemi yapılamamaktadır ancak değişen yıldız ve akanyıldız gözlemleri Ankara Üniversitesi Gözlemevi'nden sürekli yapılmaktadır.Publication Dünya'da Amatör Astronomi Çalışmalarına Genel Bakış(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Gürkan, Gülay; Çoker, Deniz; Ünal, Burcu; Nas, MeryemKapsamlı araştırma ve yıllar içindeki yayınların incelenmesiyle Amatör Astronomi’nin tanımı yapıldı. Dünya' da ve Türkiye' de Amatör Astronomi alanımda yetiştirtilen çalışmalar karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda Türkiye’deki Amatör Astronomi’nin hangi konumda olduğu belirlenerek, Türkiye’de Amatör Astronomi'yi geliştirmek adına neler yapılabileceği bu çalışmada irdelenmiştir.Publication Galaksiler(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Akın, TamerGalaksiler, yıldızlardan, yıldızlar arası toz ve gazlardan oluşan yaklaşık 100.000 iy çapında disk biçiminde dinamik küme olup, kümenin merkezinde yüz milyara yakın yıldız içeren bir çekirdek yer alır. Gerçekte sayısız yıldızın kaynaştığı bir oluşumdur. Galaksiler, genellikle tek olmakla beraber bazen guruplar halinde de bulunabilirler. Bu guruplara galaksi kümeleri adı verilir.Publication Gezegensel Halkalar(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Önal, Özgecan; Saygaç, A. TalatBu çalışmada Satürn gezegeninin etrafındaki halkalar temel alınarak, Güneş Sistemi'nde gözlenen halka yapılarının oluşumu ve dinamik evrimi; başta Satürn olmak üzere Güneş Sistemi'nde halka yapısına sahip olan dört gaz devinin halkalarının keşfi, genel özellikleri ve bu gezegenlerin uydularının halkalara olan etkileri incelenmiştir. Ayrıca Cassini - Huygens Misyonu'ndan bahsedilmiştir. Halka yapılarının sadece sistemimize özgü olduğu düşünülemez. O nedenle, "Güneş Sistemi dışındaki sistemlerdeki gezegenlerde olabilecek halka yapıları ile ilgili bazı bilgilere de yer verilmiştir.Publication Gökyüzüne Adını Yazdıran Mezunumuz Dr. Janet Akyüz Mattei (1943-2004)(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Evren, Eren; Uğur, Sena; Uğur, NisaToplantının amacı, dünyadaki amatör ve profesyonel gökbilim dünyasına çok büyük katkılar yapmış, Amerikan Değişen Yıldız Gözlemcileri Derneği (American Association of Variable Star Observers, AAVSO, http://www.aavso.org) başkanı iken vefat eden, "Gökyüzünün Değişmeyen Yıldızı" Dr. Janet Akyüz Mattei onuruna, 1962 yılında mezun olduğu özel İzmir Amerikan Lisesi'nde, birinci ölüm yıldönümü olan 22 Mart 2005 tarihinde, bir günlük bir anma toplantısı düzenlemektir.Publication Green Island Gözlemevi(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Öğmen, YenalAdım Yenal Öğmen. Matematik ve Bilgisayar öğretmeniyim. Central Lancashire Üniversitesinden (Preston /İngiltere) Astronomi alanında üniversite sertifikası sahibiyim. Astronomical League topluluğu üyesiyim. Dört yıldır Meade ETX125 teleskobuyla gözlem yapmaktayım. Bugüne kadar yaptığım Ay ve çift yıldız gözlemleriyle Astronomical Legue Lunar Clup ve Double Star Clup ve Double Star Clup sertifikalarını aldım. Şu an Messier Clup sertifikası için Messier çizimlerini gözlemlemekteyim. Aynı zamanda ALPO için Ayda ’ki parlak ışın gözlemleri AAVSO için ise değişen yıldız gözlemleri yapmaktayım. Haftada genellikle üç gece gözleme çıkmaktayım. Gözlem yerim evimin bahçesine yaptırdığım GREEN ISLAND gözlem evidir. Gözlemevi yapma düşüncesi esas olarak teleskop ve gerekli malzemelerin her gözlem için yeniden gözlem yerine taşınması zorunluluğunun yarattığı sorunlardan ortaya çıkmıştır. Yapımına Temmuz 2004’te başlanan ve Şubat 2005’te biten gözlem evi Kuzey Kıbrıs’ın Geçit kale köyünde bulunmaktadır. Gözlemevi beton bloktan yapılmış silindirik duvar üzerine oturtulmuş ahşap kubbeden oluşmaktadır. U-kirişinden yapılmış ray üzerine oturmakta olan kubbe el yardımı ile hareket etmektedir. İleride daha büyük çaplı bir teleskop ve CCD kamerayla sahip olmayı planlıyorum. Sabit ayak üzerine oturtmayı düşündüğüm bu teleskopun hareketlerimden kaynaklanacak ufak titreşimlerden etkilenmemesi için zeminin ortasında zeminden izole edilmiş beton kısıma dört parça cıvata gömülmüştür. Astronomi alanında daha ileri üniversite sertifikaları için eğitim almak ve gözlem tecrübemi artırarak astronomiye katkıda bulunacak gözlemler yapmak gelecekle ilgili planlarım arsındadır.Publication Güneş Kabuğunun Manyeto-Hidrodinamik Modellenmesi(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Çavuş, Hüseyin; Karafistan, Aysel; Büyükateş, YeşimBu çalışmada doğrusal (lineer) ve doğrusal olmayan (non-lineer) durumlarda sıkıştırılamaz akışkan tanımını kullanarak Güneş kabuğunun % 30'luk kısmımı oluşturan konvektif bölgesindeki fiziksel değişimler manyeto-hidrodinamik (MHD) denklemleri kullanarak incelenmiştir. Fiziksel çokluklardan yoğunluk, basınç sıcaklık ve manyetik alanın zamana ve yarıçapa bağlı değişimleri Maple 8 paket programı kullanılarak incelenmiştir. Doğrusal çözümler aranırken MHD denklemlerinde birinci mertebe perturbasyon yaklaşımını kullanılmıştır. Doğrusal olmayan çözümlerde ise küresel simetrik bir Güneş Modeli için bu denklemlerin analitik çözümleri irdelenmiştir. Çözümlerde Standart Güneş Modeli (SGM) olarak dönme ve manyetik alan içermeyen hidrostatik denge durumu dikkate alınmıştır.Publication Güneş Yüzeyindeki Parlaklık Dağılımı(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Emrem, YılmazGüneş diskindeki parlaklık dağılımı farklı bilgisayar programlarıyla incelendi.Publication Herkes için Astronomi ve Astronomi Fotoğrafçılığı(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Batman, Alp; Şirin, Ferhat; Şirin, NerminAmatör astronomi, mühendislik ve temel bilimler ve sosyal bilimler gibi çok farklı alanlarla ile doğrudan ilişkili olduğundan her yaştan, her meslekten insanların hayat boyu zevkle uğraşabilecekleri bir hobidir. Genelde amatör astronomi ile ilgilenmeye başlayan insanlar bilgi açıklarını çok hızlı bir şekilde kapatma ihtiyacı duyarlar. Bu noktada, doğru bir başlangıç yapmak, hayal kırıklığına uğramaları en aza indirmek açısından çok önemlidir. Bu bildiride, kurulu amaçlanan biri amatör astronomiyi halka sevdirmek ve yaymak olan Ali Kuşçu Amatör Astronomi Topluluğunun yaptığı aktivitelerden edindiği deneyimler anlatacaktır. Ayrıca topluluğun, astronominin önemli bir kolu olan astronomi fotoğrafçılığı konusunda yaptığı çalışmalar verilecektir. Bu bildirinin amaçlarından biri de, ister gözlem isterse astronomi fotoğrafçılığı konusunda olsun astronomiden beklentilerin fazla masraflara girilmeden de karşılanabileceğini ve bundan da zevk alınabileceğini göstermektir.Publication Kedi Gözü Nebula Uzaklığının Hesaplanması(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Halilağaoğlu, Selen; Kumbasar, Alican; Tora, YeşimKedi Gözü Nebulası (NGC 6543) nın analizleri Nebula'nın farklı yıllardaki görüntüleri ile yapıldı.18 Eylül 1994 - 17 Ağustos 1997 yıllarında Hubble Teleskobu ile ESA/ESO dan alınan Reed et al 1999 tarafından bilgisayar programı ile her iki tarih deki; gözle fark edilemeyecek görüntüleri birbirinden çıkararak kalan fark görüntüdeki E25 elipsi üzerinde ölçüme odaklanarak, BÜYÜTME ve RADYAL UYGUNLUK Metodu kullanarak Nebula'nın uzaklığını ve kinematik yaşını hesaplamak amaçlandı. Nebula ‘nın Kinematik Yaşı (T) T=d/ bağıntısı kullanılarak her iki metod "büyütme " ve "radyal uygunluk" ile bulunan açı sal hız (!) değerlerine göre yıl birimi ile hesaplandı ve daha önce bulunan sayısal değerlerle karşılaştırıldı, hata farkları ve nedenleri belirlendi. Bulunan değerler: Büyütme Yöntemi ile;. D=3.01 x 1016 km = 977 pc, T= 114.106 yıl Radyal Uygunluk metodu ile; D=922,85 pc, T = 112.106 yılPublication Küçük Gezegen Örtmelerinin Gözlenmesi(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Uluç, KadirKüçük Gezegenin çapının doğrudan ölçülebildiği tek yöntem, yıldız örtülmesi yöntemidir. Yıldız örtümesinin gözlenebilmesi için öncelikle, Küçük Gezegenin, örtülmenin olacağı yıldızın önünden geçiş zamanının tespit edilmesi gerekmektedir. WinOccult V.3.0. programı yardımı ile bu örtülme zamanı hesaplanabilir. Bu yöntemde, Küçük Gezegenin Yer ile bir yıldız arasından geçişi sırasında yıldızın örtüldüğü süre ölçülür. Daha sonra, Küçük Gezegenin bilinen uzaklığı ve yörüngesi üzerindeki hareket hem kullanılarak çapı belirlenir. Küresel Küçük Gezegenler için yıldız örtülmesi tekniği çok duyarlı sonuçlar verir. Yıldız örtülmesi yöntemiyle elde edilen sonuçlar ile termal radyometri başta olmak üzere bütün dolaylı teknikler güvenilir biçimde kalibre edilebilir.Publication M.Ö. 4500-540 Yılları Arasında Mezopotamya'da Evren/Dünya Kavrayışı(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Danışan, GayeBundan yakla şık 6500 yıl önce, insanların kendilerini ve çevrelerinde olup bitenleri keşfetme arzusunu, merak ve korku körüklemiş ti. Evrendeki ve doğadaki düzen insanların gözünden kaçmamış ve ilerleyişleri hakkında düşünmeye başlayarak bilmeden de olsa bilimin ilk adımlarını atmışlardı. Çalışmamda, Mezopotamya' da M.Ö.4500-540 yıllarında ikamet etmiş uygarlıklara yer verdim. M.Ö.4500 yıllarında İran’dan geldiği düşünülen Sami olmadığı kesin olan ama bunun yanı sıra Sümerce de konuşmayan Güney Mezopotamya’nın ilk yerleşik halkı, Sümerlerin M.Ö.3000 tarihlerinde bataklığı kurutmalar, araziyi sulamaları, öküzü, sığırı, koyun ve keçiyi ehlileştirmeleri, tekerlekli arabayı kullanmaları, kerpiçten evlerde yaşamaları ve en önemlisi kayıtlarında göçebe hayatı süren ve kuzeyli buğday yetiştirmeyen dağlı olarak nitelendirdikleri Sami toplumundan sert bir dille kendilerini ayrı tutacak kadar ileri gidebilmelerini açıklamaktadır. Mezopotamya bulunduğu coğrafi konumu ve verimli toprakları bakımından birçok toplumun ya da daha iddialı olarak, uygarlığın elde edilmek istenen yeri olmuştur. Dolayısıyla karmaşık tarihe sahip olması kültürlerin ve bilgilerin kaynaşmamasına neden olduğundan keskin bir çizgiyle tarihi yarıda kesmek çok mümkün olmuyor. Ama yine de bu çalışmada, Babil Krallığı'nın son dönemi olan Kaldeliler dönemi de dâhil olmak üzere yaklaşık MÖ. 540 yılına kadar olan bir dönem içerisinde Mezopotamya' da Evren/ Dünya Kavrayışı incelenmiştir. Özellikle Kaldeliler tarafından astronominin daha bilimsel yöntemlerle yapılmasının özel bir önem taşıdığını düşünmekteyim.Publication Sefeid Değişken Yıldızlarının Uzaklığının Hesaplanması(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) İlkar, Vahit Yiğit; Nalbantoğlu, Tan; Özkul, OnurHennette Leavıtt 1912'de Sefeid'lerin peryotlarının gerçek peryotlarının yakından ilişkili olduğunu ortaya çıkarmış ve böylece yıldızların uzaklıklarının saptanması çalışmalarına önemli bir yöntem kazandırmıştır. Evrendeki genişleme bütün galaksileri belli bir gözlemciden uzaklaştırmaktadır ve onlar ne kadar uzaktalarsa o kadar hızla uzaklaşmaktadırlar. Bununla ilgili bağıntı: Ho; Hubble sabiti . v; Kaçış hızı D; galaksiler arası uzaklık olmak üzere v=Ho.D dır. Bu evrenimizdeki galaksilerin arasındaki mesafeye bağlı olarak birbirlerinden kaçtıklarını ifade etmektedir. Ho,Hubble sabiti, evrenin hangi hızla genişlediğinin bir ölçüsüdür Astronomi ulaşılabilir ve görülebilir bir bilimdir. Gelişen teknoloji sayesinde uzayın en muhteşem manzaralarını sunmuştur. Amaç; Hubble Teleskobu ile 1994 yılı ESA/ESO verilerinden yararlanarak 12 Sefeid Değişken Yıldızının uzaklıklarının ortalamasını alarak MIOO Galaksisinin uzaklığını hesaplamak, bu bilgilerden yola çıkarak Hubble Sabiti'ni bulmak ve evrenin tam yaşını hesaplamaktır.Publication Shoemaker-Lecy 9: " Dikkat! Yaklaşmayın Güneş Sistemi Tamirde" D. H. Levy(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Önal, Özgecan; Saygaç, A. TalatBu çalışmada; 1994 yılının Temmuz ayında Jüpiter'e çarpan ünlü kuyrukluyıldız Shoemaker-Levy 9'un (SL9) dokuzuncu periyoduna kadar olan öyküsü, kuyrukluyıldızın yapısı ve başta astronomlar olmak üzere bütün dünyanın ona olan ilgisine değindik. Ayrıca, SL9'u keşfeden (Mart 1993) amatör astronomlar David Levy, Carolyn Shoemaker ve Eugene Shoemaker'ın amatör astronom kimlikleri ve SL9'un Jüpiter'de biten yolculuğu hakkındaki düşünceleri de bu çalışmada yer almaktadır.