Cilt 3, Sayı 3, Kasım 2005
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11413/326
Browse
Browsing Cilt 3, Sayı 3, Kasım 2005 by Issue Date
Now showing 1 - 20 of 27
- Results Per Page
- Sort Options
Publication Kedi Gözü Nebula Uzaklığının Hesaplanması(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Halilağaoğlu, Selen; Kumbasar, Alican; Tora, YeşimKedi Gözü Nebulası (NGC 6543) nın analizleri Nebula'nın farklı yıllardaki görüntüleri ile yapıldı.18 Eylül 1994 - 17 Ağustos 1997 yıllarında Hubble Teleskobu ile ESA/ESO dan alınan Reed et al 1999 tarafından bilgisayar programı ile her iki tarih deki; gözle fark edilemeyecek görüntüleri birbirinden çıkararak kalan fark görüntüdeki E25 elipsi üzerinde ölçüme odaklanarak, BÜYÜTME ve RADYAL UYGUNLUK Metodu kullanarak Nebula'nın uzaklığını ve kinematik yaşını hesaplamak amaçlandı. Nebula ‘nın Kinematik Yaşı (T) T=d/ bağıntısı kullanılarak her iki metod "büyütme " ve "radyal uygunluk" ile bulunan açı sal hız (!) değerlerine göre yıl birimi ile hesaplandı ve daha önce bulunan sayısal değerlerle karşılaştırıldı, hata farkları ve nedenleri belirlendi. Bulunan değerler: Büyütme Yöntemi ile;. D=3.01 x 1016 km = 977 pc, T= 114.106 yıl Radyal Uygunluk metodu ile; D=922,85 pc, T = 112.106 yılPublication Astronomy and the Cultural Heritage(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Stavinschi, MagdaÜnlü Stonehenge veya Camac'dan, tapestrilere (Bayeux), arma sembollerine, güneş saatlerine, eski gözlemevleri ve elyazmalarına kadar tüm dünyada astronomik kültürün kanıtları vardır. Hepsi, evren ve gökyüzü hakkında yüzyıllar boyu birikmiş bilgiyi; ta, tahta, seramik, metal veya kag1t eklinde korumuştur. Bütün dünyaya yayılmışlardır. Bazen iyi kataloglamış, araştırılmış ve korunmuşlardır. Yine de nadiren çok az bilinirler ve çok kötü korunmuş hatta yok olmak üzeredirler. Belli bir epoktan bir güne saatinin nerede olduğunu bulmak isteyebilirsiniz ancak nasıl bilmezsiniz. Bazı olayların ilk kez ne zaman kaydedildiğini bilmek isteyebilirsiniz ve bu çaba için araştırmalar zordur. Astronomik amaçlar için de kullanılmış bir tapınağın restorasyonuna destek vermek isteyebilirsiniz ve böyle bir operasyonun gerektirdiği bazen çok yüksek masraflar karşılayacak yeterli kanıtımız yoktur. Tüm bu bilginin içerisinde toplanacağı bir veri bankası, uluslararası boyutta bir elektronik kütüphane; araştırmayı kolaylaştırmak ve bu gezegendeki uygarlığın hazinelerini oluşturan sanat, bilim ve tarih anıtlarının korunmasına destek vermek için en doğru ey olacaktır. İşte bunlar kısaca, "Arkeoastronomik Miras" adında yeni bir çalıma grubunun oluşturulmasının sebebi. (http://www.archeoastronomy.org/) Bu zengin mirası tanımlamak ve korumak isteyen herkes bu etkinliğe katılmaya davetlidir.Publication Uzay Gemisi Tasarımı(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Hamdioğlu, Nazım; Akalın, Duru; İlter, DilaraÖzel Irmak Okulları Astronomi Kulübü öğrencileri "Uzay Gemisi Tasarımı" konulu proje ile Uluslararası Gençlik Gelişim Projeleri Yarışması'na katıldı. Kalite Okulları Merkezi'nin Microsoft Merkezi'nde düzenlediği yarışmada, Prof. Dr. At MAYER' in bakanlığındaki jüri, proje çalışmalarını internet ortamında değerlendirdi. Türkiye proje ekipleri bu uluslararası yarışmada gümüş madalya aldı. Kalite Okulları'nın iç değerlendirmesinde ise Özel Irmak Okulları Altın Martı Ödülü kazandı. Uzay Gemisi Tasarımı projesinde öğrencilerimizin kendi çabaları ile yaptığı üç roketten bir tanesi başarılı oldu, diğer ikisi havada patladı. Yarışma gereği öğrenciler tarafından hazırlanan web sitesini ziyaret ederek proje hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz. ( http://www.irmak.k12.tr/spacecraft.htm)Publication M.Ö. 4500-540 Yılları Arasında Mezopotamya'da Evren/Dünya Kavrayışı(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Danışan, GayeBundan yakla şık 6500 yıl önce, insanların kendilerini ve çevrelerinde olup bitenleri keşfetme arzusunu, merak ve korku körüklemiş ti. Evrendeki ve doğadaki düzen insanların gözünden kaçmamış ve ilerleyişleri hakkında düşünmeye başlayarak bilmeden de olsa bilimin ilk adımlarını atmışlardı. Çalışmamda, Mezopotamya' da M.Ö.4500-540 yıllarında ikamet etmiş uygarlıklara yer verdim. M.Ö.4500 yıllarında İran’dan geldiği düşünülen Sami olmadığı kesin olan ama bunun yanı sıra Sümerce de konuşmayan Güney Mezopotamya’nın ilk yerleşik halkı, Sümerlerin M.Ö.3000 tarihlerinde bataklığı kurutmalar, araziyi sulamaları, öküzü, sığırı, koyun ve keçiyi ehlileştirmeleri, tekerlekli arabayı kullanmaları, kerpiçten evlerde yaşamaları ve en önemlisi kayıtlarında göçebe hayatı süren ve kuzeyli buğday yetiştirmeyen dağlı olarak nitelendirdikleri Sami toplumundan sert bir dille kendilerini ayrı tutacak kadar ileri gidebilmelerini açıklamaktadır. Mezopotamya bulunduğu coğrafi konumu ve verimli toprakları bakımından birçok toplumun ya da daha iddialı olarak, uygarlığın elde edilmek istenen yeri olmuştur. Dolayısıyla karmaşık tarihe sahip olması kültürlerin ve bilgilerin kaynaşmamasına neden olduğundan keskin bir çizgiyle tarihi yarıda kesmek çok mümkün olmuyor. Ama yine de bu çalışmada, Babil Krallığı'nın son dönemi olan Kaldeliler dönemi de dâhil olmak üzere yaklaşık MÖ. 540 yılına kadar olan bir dönem içerisinde Mezopotamya' da Evren/ Dünya Kavrayışı incelenmiştir. Özellikle Kaldeliler tarafından astronominin daha bilimsel yöntemlerle yapılmasının özel bir önem taşıdığını düşünmekteyim.Publication Güneş Kabuğunun Manyeto-Hidrodinamik Modellenmesi(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Çavuş, Hüseyin; Karafistan, Aysel; Büyükateş, YeşimBu çalışmada doğrusal (lineer) ve doğrusal olmayan (non-lineer) durumlarda sıkıştırılamaz akışkan tanımını kullanarak Güneş kabuğunun % 30'luk kısmımı oluşturan konvektif bölgesindeki fiziksel değişimler manyeto-hidrodinamik (MHD) denklemleri kullanarak incelenmiştir. Fiziksel çokluklardan yoğunluk, basınç sıcaklık ve manyetik alanın zamana ve yarıçapa bağlı değişimleri Maple 8 paket programı kullanılarak incelenmiştir. Doğrusal çözümler aranırken MHD denklemlerinde birinci mertebe perturbasyon yaklaşımını kullanılmıştır. Doğrusal olmayan çözümlerde ise küresel simetrik bir Güneş Modeli için bu denklemlerin analitik çözümleri irdelenmiştir. Çözümlerde Standart Güneş Modeli (SGM) olarak dönme ve manyetik alan içermeyen hidrostatik denge durumu dikkate alınmıştır.Publication Ah Virgins Sisteminin Dönem Analizi(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Kösemen, Serdal; Evin, Barbaros; Aksu, OzanBu çalışmada AH Vir çift sisteminin yayınlanmış minimum zamanları ve Ankara Üniversitesi Gözlemevi'nde elde edilen yeni minimum zamanları ışığında dönem değişimi incelendi. Dönem değişim karakteristiğini ve değişime neden olan etkileri belirleyebilmek için O-C eğrisi oluşturuldu. AH Vir'in 0-C eğrisi, dönem artı ve çevrimli bir yapıyı birlikte içermektedir. Sistemin toplam açı sal momentumunun korunduğu kabulu altında dönemdeki artış küçük kütleli bileşenden büyük kütleli bileşene kütle aktarımı etkisi dikkate alınarak yorumlandı. Çevrimli yapı ise sisteme fiziksel olarak bağlı olası bir ilave cismin neden olduğu ışık-zaman (light-time effect) dikkate alınarak incelendi ve ilgili fiziksel parametreler hesaplandı.Publication Green Island Gözlemevi(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Öğmen, YenalAdım Yenal Öğmen. Matematik ve Bilgisayar öğretmeniyim. Central Lancashire Üniversitesinden (Preston /İngiltere) Astronomi alanında üniversite sertifikası sahibiyim. Astronomical League topluluğu üyesiyim. Dört yıldır Meade ETX125 teleskobuyla gözlem yapmaktayım. Bugüne kadar yaptığım Ay ve çift yıldız gözlemleriyle Astronomical Legue Lunar Clup ve Double Star Clup ve Double Star Clup sertifikalarını aldım. Şu an Messier Clup sertifikası için Messier çizimlerini gözlemlemekteyim. Aynı zamanda ALPO için Ayda ’ki parlak ışın gözlemleri AAVSO için ise değişen yıldız gözlemleri yapmaktayım. Haftada genellikle üç gece gözleme çıkmaktayım. Gözlem yerim evimin bahçesine yaptırdığım GREEN ISLAND gözlem evidir. Gözlemevi yapma düşüncesi esas olarak teleskop ve gerekli malzemelerin her gözlem için yeniden gözlem yerine taşınması zorunluluğunun yarattığı sorunlardan ortaya çıkmıştır. Yapımına Temmuz 2004’te başlanan ve Şubat 2005’te biten gözlem evi Kuzey Kıbrıs’ın Geçit kale köyünde bulunmaktadır. Gözlemevi beton bloktan yapılmış silindirik duvar üzerine oturtulmuş ahşap kubbeden oluşmaktadır. U-kirişinden yapılmış ray üzerine oturmakta olan kubbe el yardımı ile hareket etmektedir. İleride daha büyük çaplı bir teleskop ve CCD kamerayla sahip olmayı planlıyorum. Sabit ayak üzerine oturtmayı düşündüğüm bu teleskopun hareketlerimden kaynaklanacak ufak titreşimlerden etkilenmemesi için zeminin ortasında zeminden izole edilmiş beton kısıma dört parça cıvata gömülmüştür. Astronomi alanında daha ileri üniversite sertifikaları için eğitim almak ve gözlem tecrübemi artırarak astronomiye katkıda bulunacak gözlemler yapmak gelecekle ilgili planlarım arsındadır.Publication Dünya'da Amatör Astronomi Çalışmalarına Genel Bakış(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Gürkan, Gülay; Çoker, Deniz; Ünal, Burcu; Nas, MeryemKapsamlı araştırma ve yıllar içindeki yayınların incelenmesiyle Amatör Astronomi’nin tanımı yapıldı. Dünya' da ve Türkiye' de Amatör Astronomi alanımda yetiştirtilen çalışmalar karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda Türkiye’deki Amatör Astronomi’nin hangi konumda olduğu belirlenerek, Türkiye’de Amatör Astronomi'yi geliştirmek adına neler yapılabileceği bu çalışmada irdelenmiştir.Publication Takiyüddin ve İstanbul Gözlemevi (1521 - 1585) Osmanlıların en büyük Astronomi Bilgini(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Unat, Yavuz; Kalaycıoğlulları, İnan; Engin, Mehmet FatihOsmanlılarda pozitif bilimler ve astronomi Fatih Sultan Mehmet'in çabaları ile 15. yüzyılda gelişti ve 16. yüzyılda doruk noktasına ulaştı. 1575 yılında Takiyüddin İstanbul'da bir gözlemevi kurmayı başardı. Bu gözlemevi 16. yüzyılda dünyada açılmış iki ünlü gözlemevinden birisidir. Burada Takiyüddin oldukça önemli gözlemler yaptı. Ancak gözlemevi 1580 yılında yıktırıldı. Posterimizin amacı bu gözlemevi hakkında kısa bir bilgi vermek ve gözlemevinin önemini vurgulamaktır.Publication W UMa Türü Bir Değişen: DN Boo ve CCD Işıkölçümü(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Akbulut, Pınar; Kıvanç, Funda; Yener, E. EceW UMa türü bir yıldız olan DN Boo' nun Johnson UBV süzgeçlerindeki ışık eğrileri Ege Üniversitesi Gözlemevi' nde 35 cm'lik çatal kurgu teleskop kullanılarak Şubat-Mart 2005 tarihlerinde elde edilmiştir. Elde edilen ışık eğrileri aynı yıldıza ait Hipparcos uydusunun elde ettiği ışık eğrisi ile karşılaştırılmıştır. Bu yıldızın ışık eğrilerinden yıldızın tutulma gösteren öreten bir çift sistem olduğu, Hipparcos' un vermiş olduğu ışık eğrisi ile elde edilen ışık eğrilerinin tamamen farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.Publication Astroarkeoloji(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Atamer, Hakkı BarışAstronomi insanlar tarafından bilinen en eski bilim dallarından biridir. Astroarkeoloji ise, antik yapılar üzerinde çalışır ve bunları Güneş'e, Ay'a ve yıldızlara göre nasıl konumlandırılmış olduklarını yorumlar. Ancak bunu yaparken de jeodezi ve mitolojiden de faydalanır. Çünkü eski uygarlıklar doğayı tanrılarla özdeştirmiştir ve doğa olaylarını, bunlar üzerine kurarak kanıtlamışlardır. Dünya' da bilinen önemli astroarkeolojik alanlar ise şöyledir: Piramit ve kuleler: Caracol, Chitchen Itza, Meksika Yer izleri: Nazca, Peru Megalitik alanlar: Stonehenge, Carnac, Newgrange Astroarkeoloji'nin en büyük özelliği, eski uygarlıkların yaptıkları gözlemler sayesinde geçmişte uzayda meydana gelen değişimlerden haberdar olunmasıdır. Bu sebepledir ki, 1960 yılından beri bu alan hızla geliştirilmektedir. Ülkemizde de pek çok Astroarkeolojik alan vardır. Ancak bunların çoğu gerekli önemi görmemektedir. Bazıları ise yok olmanın eşiğine gelmiştir. Ülkemizdeki alanlardan bazıları ise Şöyledir: Van-Kalecik’teki Urartu kalıntıları Nemrut Dağı’ndaki Kommagene Krallığı'nın kalıntılarıPublication Galaksiler(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Akın, TamerGalaksiler, yıldızlardan, yıldızlar arası toz ve gazlardan oluşan yaklaşık 100.000 iy çapında disk biçiminde dinamik küme olup, kümenin merkezinde yüz milyara yakın yıldız içeren bir çekirdek yer alır. Gerçekte sayısız yıldızın kaynaştığı bir oluşumdur. Galaksiler, genellikle tek olmakla beraber bazen guruplar halinde de bulunabilirler. Bu guruplara galaksi kümeleri adı verilir.Publication 29 Mart 2006 Tam Güneş Tutulması ve Amatör Gözlemleri(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Özışık, TuncayÜlkemiz 11 ağustos 1999 tarihinde şahit olduğu Tam güneş tutulmasından sonra 29 Mart 2006 tarihinde tekrar bir tam güneş tutulması yaşayacaktır. Bu tutulma uygun meteorolojik koşullar olduğu takdirde Batı Karadeniz’den Doğu Karadeniz’e doğru uzanan bir kuşak üzerinde yaklaşık 4 dakika süre ile görülebilecektir. Bu çalışmada 29 mart 2006 tam güneş tutulmasının özelliği tutulma zamanları meteorolojik veriler halka ve turistlere yönelik hazırlıklar ve gözlem teknikleri gibi konular ele alınmıştır. Yurdumuz tekrar yakaladığı bu önemli fırsatı hem bilimsel hem de turizm açısından gereği gibi değerlendirebilmek için gerekli çalışmalar devam etmektedir.Publication AM Leo'nun Fotometrik Analizi(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Eminoğlu, Fatma Başak; Kabadayı, Özge; Yelkenci, Fuat KorhanAM Leo örten değişen çift sistemin fotometrik B, V ışık eğrileri, fiziksel parametrelerini belirleyebilmek için analiz edildi. AM Leo’nun ışık eğrisi Ankara Üniversitesi Gözlemevi’nde elde edildi. Çözümlerde NIGHTFALL ve Binary Maker ışık eğrisi analiz programları kullanırdı. Bu programlar AM Leo sisteminin bileşenler arasında düşük sıcaklık farkı bulunan değişen çift sistemler olduğu göstermektedir. Her iki çözüm analizinde sistemin toplam ışığına önemli derecede etki edecek üçüncü ışık katkısı olduğu görüldü.Publication Gezegensel Halkalar(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Önal, Özgecan; Saygaç, A. TalatBu çalışmada Satürn gezegeninin etrafındaki halkalar temel alınarak, Güneş Sistemi'nde gözlenen halka yapılarının oluşumu ve dinamik evrimi; başta Satürn olmak üzere Güneş Sistemi'nde halka yapısına sahip olan dört gaz devinin halkalarının keşfi, genel özellikleri ve bu gezegenlerin uydularının halkalara olan etkileri incelenmiştir. Ayrıca Cassini - Huygens Misyonu'ndan bahsedilmiştir. Halka yapılarının sadece sistemimize özgü olduğu düşünülemez. O nedenle, "Güneş Sistemi dışındaki sistemlerdeki gezegenlerde olabilecek halka yapıları ile ilgili bazı bilgilere de yer verilmiştir.Publication Güneş Yüzeyindeki Parlaklık Dağılımı(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Emrem, YılmazGüneş diskindeki parlaklık dağılımı farklı bilgisayar programlarıyla incelendi.Publication Süpernova 1987A 'nın Uzaklığının Ölçülmesi(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Mağul, Sinan Emin; Papin, Barış; Özkul, OnurBu projedeki amacımız, Hubble teleskopu, ESA ( European Space Agency ) - ESO (European Southern Observatory) ile 1994 Şubat ayında alınan SUPERNOVA 1987A'nın görüntülerinden yararlanarak Supernova 'nın patlaması ile etrafına yayılan ışık halkasının görünen çapını, gök düzlemi ile yaptığı eğim açısını; ışık şiddeti eğrisinden periyodunu; milimetrik grafik kâğıdı kullanarak gerekli matematik çevrimleri ile hesaplamak ve Dünya 'dan olan uzaklığını bulmaktır. A) Halkanın Dış Tarafıından Yapılan ölçüm: D = 57,63 kpc B) Halkanın İç Tarafından Yapılan ölçüm: (Aynı yöntem uygulanarak yapılır) D = 68,59 kpc bulundu. Bu iki değerin ortalaması alınarak Dünya 'ya olan uzaklığı 63, 11 kpcPublication APOD: Nasa Günün Astronomi Resmi(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Tezel, TunçNASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nce, her gün astronomiyle ilgili yeni bir fotoğrafın ve bilimsel açıklamasının yayımlandığı popüler bir internet sitesi bulunmaktadır. Bu sitede 16 Haziran 1995'ten beri 3600’den fazla görüntü yayımlandı ve giderek daha çok dilde yayımlanan internet aynaları ile astronomi meraklarına sunulmaya devam ediyor. Bu sunuşta, sitede ne konularda fotoğraf yayımlandığı, aday fotoğrafları göndermek için ne tür bir başvuru yapılması gerektiği ile bilgiler ve çoğunluğu yazanın yayımlanan fotoğraflanandan oluşan bazı örnekler veriliyor. Fotoğraf göndermek isteyenler için bu görüntülerin sitede yayınlanma durumları ile ilgili bilgi veriliyor. Sitenin, yayınlanan fotoğrafları yazarlarına olan manevi ve maddi katkılarının yanı sıra Türkiye'nin tanıtımına yaptığı katkılar da unutulmamalı. Son olarak, yakın gelecekte NASA Günün Astronomi Resmi sitesinde yayımlanmaya aday ilginç gök olaylarının bir listesi de meraklılar için çıkarıldı.Publication Tübitak Ulusal Gözlemevi(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Tunca, ZeynelTübitak Ulusal Gözlemevi (TUG), TÜBİTAK bünyesinde yer alan, Enstitü statüsünde bir AR-GE kolaylık birimidir. Ana görevi, Üniversitelerimizde yürütülen gözleme dayalı bilimsel araştırmalar için teleskop desteği sağlamaktadır. Bugün, bu destek gözlemevindeki dört teleskop ile verilmektedir. Gözlemsel destek için gerekli donanımların çalışır olmasını sağlamak, bakım ve onarımları yapmak, geliştirmek ve güncel kalmasını sağlamak ana görevin gerekliliklerindendir. Ulusal ve uluslararası araştırma merkezleri ile işbirliği yapan TUG, öğrencilere ve halka yönelik gözlemsel astronomide eğitim programları ve etkinlikler düzenlemek gibi önemli görevler de üstlenmiştir. Konferanslar, seminerler, Astronomi ve gözlem enlikleri, eğitim programları, ışık kirliliği konusunda çalışmalar yapmakta, ulusal düzeyde toplantılar düzenlemekte, bilgi ve donanım desteği vermektedir. TUG' un kısıtlı kadrosu, yoğun idari, teknik ve sosyal ileri arasında bu konulara da özellikle zaman ayırmaktadır.Publication Gökyüzüne Adını Yazdıran Mezunumuz Dr. Janet Akyüz Mattei (1943-2004)(İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 2005-11) Evren, Eren; Uğur, Sena; Uğur, NisaToplantının amacı, dünyadaki amatör ve profesyonel gökbilim dünyasına çok büyük katkılar yapmış, Amerikan Değişen Yıldız Gözlemcileri Derneği (American Association of Variable Star Observers, AAVSO, http://www.aavso.org) başkanı iken vefat eden, "Gökyüzünün Değişmeyen Yıldızı" Dr. Janet Akyüz Mattei onuruna, 1962 yılında mezun olduğu özel İzmir Amerikan Lisesi'nde, birinci ölüm yıldönümü olan 22 Mart 2005 tarihinde, bir günlük bir anma toplantısı düzenlemektir.