Öğretmenlerin Bireysel Yenilikçilik Düzeylerinin Yordayıcısı Olarak Öğrenen Örgüt Profili ve Örgüt Kültürü

Abstract

Bu araştırmada, okulların öğrenen örgüt olma durumları ve öğretmenlerin okul kültürüne yönelik algıları temelinde öğretmenlerin bireysel yenilikçilik davranışlarının ne düzeyde yordandığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında, İstanbul İlinde, Bakırköy İlçesinde bulunan özel ve resmi lise kademesinde görev yapan öğretmenler üzerinde ilişkisel tarama yöntemi ile nicel bir araştırma olarak gerçekleştirilmiştir. Basit tesadüfî örnekleme metoduna bağlı olarak 387 adet ölçek toplanmıştır. Bu çalışmada veri toplama araçları olarak bir kişisel bilgiler formu, Öğrenen Örgüt Profili Ölçeği, Okul Kültürü Ölçeği ve Bireysel Yenilikçilik Düzeyi Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada, fark testleri için bağımsız gruplar t testi ve tek yönü varyans analizi (ANOVA), değişkenler arası ilişki ve etkiyi belirlemek üzere Pearson korelason katsayıları ve çoklu doğrusal regresyon analizinden yararlanılmıştır. Öğretmenlerin, okullarını göz önünde bulundurarak, öğrenen örgüte ilişkin algı düzeylerini yüksek olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin, okul kültürü açısından okullarını olumsuz olmamakla birlikte çok yeterli de algılamadıkları ve okullarını en çok yüksek motivasyon ve verimlilik bakımından en az ise insan kaynakları geliştirme bakımından yeterli buldukları görülmüştür. Öğretmenlerin, bireysel yenilikçiliğe ilişkin fikir önderliği düzeyleri yüksek, değişime direnç ve deneyime açıklık düzeylerinin ise orta düzeyde olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin değişime direnç gösterme düzeyleri ile öğrenen örgütün alt boyutlarına ilişkin algı düzeyleri arasında anlamlı ve negatif yönde bir ilişki varken, deneyime açıklık düzeyleri ile öğrenen örgütün alt boyutları arasında anlamlı ve pozitif yönlü ilişkiler olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin, okul kültürüne ilişkin algı düzeyleri ile bireysel yenilikçilik düzeyleri arasındaki ilişkiler bakıldığında; öğretmenlerin, değişime direnç gösterme puanları ile insan kaynakları geliştirme arasında negatif, işbirliği ve güven, yüksek motivasyon ve verimlilik ve demokratik yönetim ve katılım düzeyleri arasında ise pozitif ilişkiler olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin, fikir önderliği düzeyleri ile İnsan kaynakları geliştirme haricinde diğer tüm boyutlarla pozitif ilişki olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin, deneyime açık olma düzeyleri ile bireysel yenilikçiliğin tüm alt boyutları arasında pozitif ilişki bulunmuştur. Öğretmenlerin, öğrenen örgüte ve okul kültürüne ilişkin algılarının bireysel yenilikçilik boyutlarının üçünü de anlamlı bir şekilde yordadığı bulunmuştur.