Eğitim Bilimleri Yüksek Lisans Programı / Educational Sciences Master's Degree Program

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11413/4399

Browse

Now showing 1 - 20 of 77

Özel Okullarda Yetenek Yönetimi Uygulamaları ve Öğretmenlerin İş Performansları Arasındaki İlişki
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) ESTELİK, SEHER; Sultan Bilge Keskinkılıç Kara
Bu araştırmanın amacı, özel okullarda çalışan yöneticilerin yetenek yönetimi uygulamalarının ve öğretmenlerin iş performansları arasında bir ilişki olup olmadığını saptamaktır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2021-2022 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Esenyurt ilçesine bağlı her kademedeki özel okulda görev yapan 1700 öğretmen oluşturmaktadır. Basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile evrenden seçilen 405 öğretmene veri toplama araçları uygulanmıştır. Araştırmada, ''Demografik Bilgi Formu'' ''Özel Okullarda Yetenek Yönetimi Uygulamaları Ölçeği'' ile "Öğretmen Performans Değerlendirme Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizinden önce verilerin normal dağılıp dağılmadığına bakılmış, veriler normal dağılım gösterdiği için parametrik testler uygulanmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, ortalama, minimum, maksimum, standart sapma, t testi, tek yönlü varyans analizi, post hoc ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırmada ulaşılan sonuçlar aşağıdaki gibidir: Araştırmada yetenek yönetimi toplam puanında ve yetenek kültürü ile yetenek geliştirme alt boyutlarında, performans değerlendirme toplam puanında ve alan bilgisi, öğrenme-öğretme sürecini hazırlama, iletişim, öğrenme-öğretme sürecinin yürütülmesi ve mesleki gelişim, mesleki tutum ve değerleri alt boyutlarında öğretmenlerin okullarındaki yetenek yönetimi uygulamalarına ve kendi iş performanslarına ilişkin görüşleri "orta düzey" olarak bulunmuştur. Araştırmada öğretmenlerin cinsiyetleri, öğrenim durumları, yaşları ve mesleki kıdemleri değişkenlerinde istatiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmamış olup, okul türü değişkeninde ise ilkokul düzeyinde öğretmenlerin görüşleri ortaokul ve lise düzeyindeki öğretmenlere göre olumsuz olarak ayrışmıştır buna ek olarak öğrenci sayısı öğretmenlerin görüşleri üzerinde anlamlı bir fark oluşturmuş, bu anlamlı farkın öğrenci sayısı arttıkça öğretmenlerin yetenek yönetimine daha olumlu yaklaştığı görülmüştür bu araştırma evreninde öğrenci sayısı 750'den fazla olan okullar pozitif yönde en yüksek anlamlı sonucu ortaya çıkarmıştır. Özel okullardaki yetenek yönetimi uygulamaları ve öğretmenlerin iş performansları arasında pozitif bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Örgütsel Yaratıcılığın Yordayıcısı Olarak Okul Müdürlerinin Kullandıkları Güç Kaynakları
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) KEPENEK, GÜLBEYAZ; Sultan Bilge Keskinkılıç Kara
Bu araştırmada okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynaklarının öğretmenlerin örgütsel yaratıcılıklarını ne düzeyde yordadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Bu araştırmanın evrenini İstanbul ili Sarıyer ilçesinde bulunan 2021-2022 eğitim öğretim yılında kamu ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan öğretmenler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemi basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle belirlenmiş ve araştırmaya 457 öğretmen katılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin demografik özelliklerini belirlemek için kişisel bilgi formu, okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynaklarını ölçmek için 'Okullarda Örgütsel Güç Ölçeği' ve örgütsel yaratıcılık düzeylerini ölçmek için 'Örgütsel Yaratıcılık Ölçeği' veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Verilerin analizinde bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson ilişki katsayısı ve regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre okul müdürlerinin yasal güç puanlarının en yüksek ve zorlayıcı güç puanlarının en düşük olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin çalıştıkları okul kademesine göre okul müdürlerinin ödül, uzmanlık ve karizmatik güç puanlarının anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Öğretmen sayısına göre okul müdürlerinin kullandıkları yasal, ödül ve karizmatik güç puanları anlamlı farklılık göstermezken, zorlayıcı ve uzmanlık güç puanları anlamlı farklılık göstermektedir. Öğrenci sayısına göre okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynakları tüm alt boyutlarında anlamlı farklılık göstermektedir. Öğretmenlerin örgütsel yaratıcılık düzeyleri analiz sonuçlarına göre bireysel yaratıcılık puanları en yüksek ve toplumsal yaratıcılık puanlarının en düşük olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel yaratıcılık düzeylerinin okul kademesi, eğitim durumu, kurumdaki çalışma süresi, ayda okunan kitap sayısı, sanat ile uğraşma durumu ve öğrenci sayısına göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel yaratıcılık düzeyleri yaş, haftalık ders saati ve öğretmen sayısı değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarında, okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel yaratıcılık düzeyleri arasında pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişkinin olduğu sonucu ortaya konulmuştur. Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynaklarının öğretmenlerin örgütsel yaratıcılık düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Yöneticilerin Kullandıkları Güdüleyici Dil İle Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) YUVA, BİLGİ ÖZÜNAL; Sultan Bilge Keskinkılıç Kara
Bu araştırmanın amacı, yöneticilerin kullandıkları güdüleyici dil ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmanın modeli ilişkisel tarama modelidir ve araştırma niceldir. "Kişisel Bilgi Formu", "Motivasyonel Dil Ölçeği" ve "Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği", verileri toplama amacıyla kullanılmıştır. İstanbul İli Büyükçekmece Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı özel ve kamu okullarında görev yapan 568 öğretmene ölçek uygulanmıştır. Toplanan verilerin korelasyon, frekans, yüzde ve regresyon analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, araştırmaya katılan öğretmenlerin güdüleyici dil algı düzeyleri ile yaş değişkenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Ayrıca öğretmenlerin sergiledikleri örgütsel vatandaşlık davranışları ile yaş ve kurum kıdemi değişkenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Araştırma bulgularına göre, okul yöneticilerinin güdüleyici dil kullanması ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranış seviyeleri arasında düşük düzeyli, pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Okul yöneticilerinin kullandığı güdüleyici dilin, öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Okul Yöneticilerinin Kullandığı Motivasyonel Dil İle Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) TAŞKAN, EMSAL; Demet Zafer Güneş
Bu araştırmanın amacı, İstanbul İli Küçükçekmece İlçesi Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı özel okullarda çalışan öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin motivasyonel dil kullanımlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Verileri toplamak için "Motivasyonel Dil Ölçeği" ve "Öğretmenler İçin Örgütsel Bağlılık Ölçeği" kullanılmıştır. İstanbul İli Küçükcekmece Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı özel okullarda görev yapan 352 öğretmene ölçek uygulanmıştır. Toplanan veriler SPSS programına aktarılarak; frekans, yüzde analizi, korelasyon analizi, çoklu regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, Öğretmenlerin motivasyonel dil algı düzeyleri ile öğretmen cinsiyeti, öğretmenlerin yaşı, öğretmenlerin kıdemi, okul türü ve şu an çalıştıkları kurumdaki çalışma süresi gibi değişkenlerin istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır. Öğretmenlerin örgütsel bağlılık algı düzeyleri ile öğretmen cinsiyeti, öğretmenlerin yaşı, öğretmenlerin kıdemi, okul türü ve şu an çalıştıkları kurumdaki çalışma süresi değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır. Öğretmenlerin algısına göre okul müdürlerinin motivasyonel dil kullanmanın öğretmenlerin örgütlerine bağlılıkları konusunda yordayıcı olduğu saptanmıştır. Okul müdürlerinin motivasyonel dil kullanım düzeyi arttıkça, öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyinin arttığı tespit edilmiştir.
İlkokul Öğretmenlerinin Okul Müdürlerinin Dönüşümcü Liderlik Davranışlarına İlişkin Algıları İle İş Yaşam Kaliteleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) ÖZCAN, MELİS CAN; Bahar Akıngüç Günver
Bu araştırmada ilkokul öğretmenlerinin okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışlarına ilişkin algıları ile öğretmenlerin iş yaşam kaliteleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın evrenini 2022- 2023 yıllarında İstanbul İli Beylikdüzü İlçesindeki kamu ve özel ilkokullarda görev yapan 950 ilkokul öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma 20 kamu ilkokulu, 12 özel ilkokul olmak üzere toplam otuz iki okuldan, basit tesadüfi örnekleme kullanılarak seçilen 294 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Podsakoff ve arkadaşlarının (1990) geliştirdiği, İşcan (2002)'ın Türkçe'ye uyarladığı "Dönüşümcü Liderlik Ölçeği", Akar ve Üstüner (2017) tarafından Türkçeye uyarlanan "İş Yaşam Kalitesi" ölçekleri kullanılmıştır. Bu kapsamda demografik değişkenler, dönüşümcü liderlik ve iş yaşam kalitesinin alt boyutları çerçevesinde analizler yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS istatistik veri programı kullanılarak analiz edilmiştir. Dönüşümcü Liderlik Ölçeği ile İş Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Cronbach's Alpha kat sayıları hesaplanmış ve ölçeklerle elde edilen verilerin güvenilir oldukları tespit edilmiştir. Cinsiyet, yaş, kıdem, medeni durumu, okul müdür ile çalışma süresi gibi demografik değişkenlerin incelenmesinde t test, tek yönlü varyans analizi, scheffe testi kullanılmıştır. Okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışının ilkokul öğretmenlerinin iş yaşam kalitesi ile ilişkisi olup olmadığının analizi için ise Pearson korelasyon analizi ve okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışlarının ilkokul öğretmenlerin iş yaşam kalitesinin yordayıcısı olup olmadığını test etmek için ise regresyon analizi uygulanmıştır. İlkokul öğretmenlerinin algılarına göre elde edilen verilerle tablolar hazırlanmış ve analizler sonucunda okul müdürünün dönüşümcü liderlik davranışının yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışı algılarının öğretmenlerin medeni durum, cinsiyet, okul müdürü ile çalışma süresi, mesleki kıdem, görev yapılan kurum türü ve eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı fark göstermediği belirlenmiştir. İlkokul öğretmenlerinin, okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışı algıları yaş değişkenine göre anlamlı farklılık göstermektedir. 20-30 yaş grubu öğretmenler ile 50 yaş ve üzeri öğretmenler arasında farklılık tespit edilmiştir. Bunun sebebi 20-30 yaş grubu öğretmenlerin meslekte geçirdikleri süre ve iş yaşamından beklentileri ile, emekliliğe yaklaşan 50 yaş ve üzeri gruptaki öğretmenlerin mesleki deneyimleri ve olgunlukları okul müdüründen beklentilerinin farklılaşabileceği düşünülmektedir. Öğretmenlerin iş yaşam kaliteleri yüksek düzeyde olarak tespit edilmiştir. Öğretmenlerin iş yaşam kaliteleri cinsiyet, okul müdürü ile çalışma süresi, görev yapılan kurum türü, eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı fark göstermemektedir. Öğretmenlerin iş yaşam kaliteleri medeni durum, yaş ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı farklar göstermektedir. Evli öğretmenlerin iş yaşam kaliteleri daha yüksekken, bekar öğretmenlerin iş yaşam kalite düzeyleri daha düşüktür. Bekar öğretmenler ile evli öğretmenlerin sorumluluklarındaki farklılıklardan kaynaklı olarak, evli öğretmenlerin algılarının daha yüksek olduğu düşünülmektedir. Ayrıca evli öğretmenlerin bekar öğretmenlere göre duygusal tatminlerinin daha fazla olduğu düşünülmektedir.20-30 yaş ve 50 yaş üzeri öğretmenlerin iş yaşam kaliteleri arasında farklılık mevcuttur. Mesleki kıdemi 1-5 yıl olan öğretmenlere göre mesleki kıdemi 16 yıl ve üzeri olan öğretmenlerin iş yaşam kaliteleri daha yüksektir. Bu farklılığın sebebi, öğretmenlerin mesleğe başladıkları ilk yıllardaki beklentileri, tutumları ile emekliliğe yaklaşırkenki beklenti ve tutumlarıın farklılaşması olduğu düşünülmektedir. Meslekte ilerledikçe idealist tutum azalmakta, iş yaşam kalitesi beklentisi ve işe duyulan hevesin azaldığı düşünülmektedir. Ancak belirli mesleki yeterliliğe sahip olan öğretmenlerin hayatta belli hedefleri başarmış olması, maddi açıdan da doyumlarının yüksek olabileceği vb. sebeplerle bu farklılığın açıklanabileceği düşünülmektedir.
Okul Müdürlerinin Eleştirel Liderlik Stili İle Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) IŞIK, NİLGÜN; Didem Özdoğan
Bu çalışmada öğretmenlerin eleştirel liderlik stili algıları, örgütsel bağlılıkları ve örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Araştırmada ayrıca, öğretmenlerin eleştirel liderlik stili, örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm düzeylerinin cinsiyete, kadro durumuna ve okul kademesine göre farklılaşıp farklılaşmadığı da araştırılmıştır. Bu araştırma ilişkisel tarama deseni ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri ilgili özellikleri ölçen ölçekler kullanılarak İstanbul ilinin Bağcılar ilçesinde farklı anaokulu, ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 376 öğretmenden toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak; kişisel bilgi formu, Okul İdarecilerinin Eleştirel Liderlik Ölçeği, Örgütsel Sinizm Ölçeği ve Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, öğretmenlerin eleştirel liderlik algısının onların örgütsel bağlılığını etkilediğini; eleştirel liderlik ölçeğin toplam puanı ve alt boyutlarından gelişime odaklanma ve karar verme alt boyutunun çıkarcı bağlılığın pozitif yönlü bir yordayıcısı olduğu, ölçeğin toplam puanı ve alt boyutlarından eleştirel karar alma ve eylemler alt boyutunun zoraki bağlılığın negatif yönlü bir yordayıcısı olduğu ve ölçeğin toplam puanı ve alt boyutlarından açık fikirlilik ve esneklik ve gelişime odaklanma ve karar verme alt boyutlarının ahlaki bağlılığın pozitif yönlü birer yordayıcıları olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, öğretmenlerin eleştirel liderlik algısının onların örgütsel sinizmini etkilediği; eleştirel liderlik ölçeğin toplam puanı ve alt boyutlarından açık fikirlilik ve esneklik alt boyutunun örgütsel sinizmin pozitif yönlü bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin eleştirel liderlik stilleri ölçeği toplam puanları ve dört alt boyutu puanlarının öğretmenlerin cinsiyetine ve kadro durumuna göre farklılaşmadığı, diğer taraftan ağırlıklı olarak anaokulu ve lise öğretmenleri lehine olmak üzere okul kademesine göre anlamlı biçimde farklılaştığı bulunmuştur. Öğretmenlerin çıkarcı bağlılık, ahlaki bağlılık ve zoraki bağlılık puanlarının ağırlıklı olarak anaokulu ve lise öğretmenleri lehine olmak üzere okul kademesine göre ve ağırlıklı olarak ücretli öğretmenler lehine olmak üzere kadro durumuna göre farklılaştığı tespit edilmiştir. Kadın öğretmenlerin örgütlerine çıkarcı bağlılık düzeylerinin erkek öğretmenlerinkinden daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Örgütsel sinizmin öğretmenlerin cinsiyetine göre farklılaşmadığı, diğer taraftan ağırlıklı olarak anaokulu öğretmenleri lehine olmak üzere okul kademesine göre ve ağırlıklı olarak ücretli öğretmenler lehine olmak üzere kadro durumuna göre farklılaştığı tespit edilmiştir.
Wattpad Öykülerinde Okul, Yönetici ve Öğretmen İmgesi
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) ERGÜN, HAKAN; Sultan Bilge Keskinkılıç Kara
Bu araştırmanın amacı, wattpad uygulaması içerisinde lise öğrencileri tarafından yazılan öykülerde okul, okul yöneticileri ve öğretmenlere ilişkin yapılan betimlemeleri incelemektir. Çalışmada lise öğrencilerinin wattpad öykülerinde okul, okul yöneticileri ve öğretmenlere ilişkin olumlu ve olumsuz betimlemelerin belirlenmesi ve bu betimlemeler doğrultusunda imgeler üretilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini wattpad öyküleri, örneklemini ise konusu okul, öğretmen ve yöneticilerin yer aldığı 50 öykü oluşturmaktadır. Wattpad öykülerine yansıyan okul, öğretmen ve yönetici algılarına ilişkin doküman analizi yoluyla elde edilen birbirlerine benzeyen veriler belirli kavram ve temalar çerçevesinde bir araya getirilmiştir. Verilerin analizinde okul, öğretmen ve yönetici algılarına ilişkin imgeler tema olarak belirlenerek belirli başlıklara göre sınıflandırılarılmış anlaşılır bir biçimde elde edilen veriler tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda okul, okul yöneticileri ve öğretmenlere yönelik olumlu ve olumsuz betimlemeler yapıldığı ve bu betimlemelerin sırasıyla görsel ve davranışsal imgeler olduğu belirlenmiştir. Okula yönelik yapılan olumlu betimlemelerin en çoktan en aza doğru sırasıyla; etkileyici, rahat ve ferah, serbest kıyafetli olması ve estetik olmasının olumlu karşılandığı, olumsuz betimlemelerin ise en çoktan en aza doğru sırasıyla; anormal, ayrımcı, yaşları normalden büyük ve sorunlu öğrenciler olduğu belirlenmiştir. Okul yöneticilerine ilişkin üretilen olumlu imgeler alt temasında yer alan görsel imgeler kategorisinde, öğrenciler tarafından okul yöneticilerine en çok yapılan betimlemelerden en az betimlemelere doğru sırasıyla; disiplinli, yakışıklı, destekleyen ve öğrencisine güvenen, okul yöneticileri olduğu belirlenmiştir. Okul yöneticilerinin davranışsal imgelerine yönelik yaplan olumsuz betimlemelerin en çoktan en aza doğru sırasıyla; asabi ve sinirli, kuralları çiğneyen, kuralcı ve ceza vermekten zevk alan, şiddet uygulayan ve korkutucu kişiler olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlere ilişkin üretilen olumlu imgeler alt temasında yer alan görsel imge kategorisinde, öğrenciler tarafından öğretmenlere en çok yapılan betimlemelerden en az betimlemelere doğru sırasıyla; yakışıklı, etkileyici ve güzel, cesaretlendiren ve sabırlı oldukları sonucuna varılmıştır. Öğretmenlerin görsel imgelerine yönelik yaplan olumsuz betimlemelerin en çoktan en aza doğru sırasıyla; yaşlı, meymenetsiz ve suratsız oldukları sonucuna varılmıştır. Öğretmenlerin davranışsal imgelerine yönelik yaplan olumsuz betimlemelerin en çoktan en aza doğru sırasıyla; öğretmenlerin öğrencilerini aşağıladıkları, tehditkâr tutum sergiledikleri, korkutucu oldukları, umursamaz davrandıkları, asabi ve sinirli oldukları, takıntılı davrandıkları, ciddi ve sert oldukları sonucuna varılmıştır. Bu araştırma sonuçlarının, lise öğrencilerinin okula yönelik olarak rahatsız oldukları konuların belirlenmesine, okulu geliştirmeye ve iyileştirmeye yönelik çalışmaların yapılmasına, öğretmenlik mesleği algısının öğrenciler tarafından olumsuz ve saygınlığının düşme sepeblerinin ortaya çıkarılmasında, okul müdürlerinde bulunması gereken kişisel ve liderlik özelliklerinin, öğretmenler ve öğrenciler tarafından beklenen yönde yeterliliklerin güncellenmesinde, okul yöneticileri ve öğretmenlere yönelik Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde özel okullar ve devlet okullarının katılımıyla gerçekleştirilen, öğretmenlik mesleği imajı ile alakalı saygınlık, statütü ve itibarın azalması gibi kavramlar üzerinde araştırmalar yapılmasına ve okul yöneticileri atamalarında çalışmalar yapılması konusunda literatüre önemli bir katkı sağlayacağı amaçlanmıştır.
COVID-19 Salgını Sürecinde Devlet Okullarında Çalışan Lise Öğretmenlerinin Uzaktan Eğitime İlişkin Tutumları İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) ZULFIKAR, EBRU; Münevver Mertoğlu
Araştırmada devlet okullarında çalışan lise öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin tutumları ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki ve öğretmenlerin uzaktan eğitime ilişkin tutumları ile örgütsel bağlılıklarının bazı demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın amacına uygun olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubu, İstanbul ili Bakırköy ilçesinde yer alan 16 resmi ortaöğretim kurumunda (devlet lisesinde) 16 Mart 2020-22 Ocak 2021 tarihleri arasında görev yapan 85 gönüllü öğretmenden oluşmaktadır. Katılımcılara; Ağır'ın (2007) geliştirdiği "Uzaktan Eğitim Tutum Ölçeği", Allen ve Meyer'ın (1990) geliştirdiği "Örgütsel Bağlılık Ölçeği" ve araştırmacı tarafından hazırlanmış "Kişisel / Demografik Bilgi Anketi / Formu" uygulanmıştır. Araştırmada öğretmenlerin uzaktan eğitime ilişkin tutumlarının ve örgütsel bağlılıklarının cinsiyet, medeni durum, yaş, branş, mesleki kıdem, görev yapılan okulda çalışılan süre, istihdam tipi ve eğitim düzeyi değişkenlerine göre farklılaşma durumunu belirlemek amacıyla bağımsız gruplar t-testi; uzaktan eğitime ilişkin tutumlarının ve örgütsel bağlılıklarının yaş, mesleki kıdem ve görev yapılan okulda çalışma süresi değişkenlerine göre farklılaşma durumunu belirlemek amacıyla ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) hesaplamaları yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin devam bağlılıklarına yönelik toplam puanlarının mesleki kıdem değişkeninin alt kategorileri bakımından farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla Kruskal-Wallis testi uygulanmıştır. Katılımcıların uzaktan eğitime yönelik tutumları ile örgütsel bağlılıkları arasında anlamlı bir ilişki bulunup bulunmadığını tespit etmek amacıyla korelasyon analizi, veri toplama araçlarından elde edilen toplam puanlara göre güvenirlik analizi yapılmıştır. Araştırmada SPSS 28.0 paket programından yararlanılmıştır. Öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumları ile örgütsel bağlılıkları ve örgütsel bağlılığın alt boyutları olan duygusal, devam ve normatif bağlılıkları arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı görülmüştür. Öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumlarına ilişkin toplam puanlarının, orta değere çok yakın ve olumlu bir tutum seyrettiği görülmüştür. Örgütsel bağlılıklarına ilişkin toplam puanları ise ortanca değerin altında kalarak olumsuz yönde bir eğilim seyretmiştir. Öğretmenlerin duygusal bağlılıklarına ilişkin toplam puanlarının orta değere yakın ve olumlu, devam ve normatif bağlılıklarının orta değere yakın ancak olumsuz düzeyde olduğu seyrettiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumlarının ve örgütsel bağlılıklarının araştırma kapsamındaki tüm değişkenlere göre anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır. Öğretmenlerin duygusal, devam ve normatif bağlılıklarının cinsiyet, yaş, istihdam tipi, medeni durum, mesleki kıdem ve eğitim düzeyi değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Araştırmada meslek dersleri öğretmenlerinin duygusal bağlılıklarının, kültür dersleri öğretmenlerine göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Araştırma kapsamındaki katılımcılardan görev yaptığı okulda 1 yıldan az süredir çalışanların devam bağlılıklarının, 6-8 yıl arası çalışmakta olanlara göre daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır.
Okul Yöneticilerinin Kayırmacı Davranışları İle Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeyleri Arasındaki İlişki
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) KAYA, DEMET; Demet Zafer Güneş
Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin kayırmacılık davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada nicel yöntem takip edilmiş ve ilişkisel tarama modeli uygulanmıştır. Araştırmanın evrenini 2284 ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Evrenin tamamına ulaşılması mümkün olmadığı için basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak 401 orta okul öğretmeni seçilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, "Okul Yönetiminde Kayırmacılık Ölçeği", "Öğretmenlere Yönelik Örgütsel Sinizm Ölçeği" kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel metotlar kullanılmıştır. Ölçeklerin normal dağılım durumunu belirlemek için çarpıklık ve basıklık testleri uygulanmış, verilerin normal dağıldığı tespit edilmiştir. Bu doğrultuda fark testleri için parametrik yöntemlerden t-testi ve tek yönlü varyans analizi (Anova), korelasyon testleri için ise Pearson korelasyonu uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucunda; okul yöneticilerinin kayırmacılık davranış düzeylerinin öğretmen algılarına göre düşük düzeyde olduğu sonucu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin de düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Demografik özelliklerin okul yöneticilerinin kayırmacılık düzeyleri ve örgütsel sinizm ile ilgili katılımcı algılarında bir farklılık oluşturmadığı sonucu tespit edilmiştir. Okul yöneticilerinin kayırmacılık düzeyleri ile öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri arasında pozitif ve anlamlı ilişki olduğu sonucu bulunmuştur. Okul yöneticilerinin kayırmacılık düzeylerine yönelik öğretmen algısı arttıkça örgütsel sinizm algısı da artmaktadır. Yapılan regresyon analizi sonucunda okul yöneticilerinin kayırmacılık davranış düzeylerinin, öğretmenlerin sinizm düzeylerini istatiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde yordadığı tespit edilmiştir.
Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Özdeşleşme Düzeylerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) OKALANER, ALEV EKER; Didem Özdoğan
Bu araştırmada ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme düzeylerinin örgütsel vatandaşlık üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışmada ayrıca öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiler incelenmiş ve öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme ve örgütsel vatandaşlık düzeylerinin cinsiyet, mesleki kıdem, branş, eğitim durumu ve okul türü değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı da araştırılmıştır. Bu araştırma nicel bir araştırma olup tarama modellerinden ilişkisel tarama modelinde yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini 2021-2022 yılında İstanbul ili Zeytinburnu ilçesinde bulunan ortaöğretim kurumlarında görev yapan 987 lise öğretmeni, araştırmanın örneklemini ise kolayda örnekleme yöntemi ile seçilmiş 511 lise öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verileri ilgili özellikleri ölçen ölçekler kullanılarak ve bu ölçeklerin okullarda öğretmenlere yüz yüze uygulanarak toplanması sonucu elde edilmiştir. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları Kişisel Bilgi Formu, Örgütsel Özdeşleşme Ölçeği ve Örgütsel Vatandaşlık Ölçeği olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Bu araştırmada verilerin analizi SPSS 25 paket programı kullanılarak yapılmıştır. Verilerin analizine geçmeden sayıltılar kontrol edilmiş ve verilerin normal dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. Demografik değişkenlerde farklılaşma olup olmadığını araştırmak için cinsiyet ve eğitim durumu değişenleri için Bağımsız gruplar t-testi; mesleki kıdem, branş ve okul türü değişkenleri için Tek yönlü ANOVA kullanılmıştır. Örgütsel özdeşleşme ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiyi incelemek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon katsayısı tekniği kullanılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme algılarının örgütsel vatandaşlık davranışını yordayıp yordamadığını incelenmesinde ise Doğrusal Regresyon analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme düzeylerinin; cinsiyet, eğitim durumu, okul türü ve branş değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı ancak mesleki kıdem değişkeninde 6-10 yıl arası kıdeme sahip öğretmenlerin 21 yıl ve üzeri kıdeme sahip öğretmenlere göre örgütleriyle daha az özdeşleştiği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve ölçeğin alt boyutları olan yardımlaşma, centilmenlik, sivil erdem ve vicdanlılık davranışlarında ise cinsiyet, eğitim durumu, okul türü ve branş değişkenlerine göre anlamlı düzeyde bir farklılaşma olmadığı ancak mesleki kıdem değişkeninde yardımlaşma boyutunda 1-5 yıl arası kıdeme sahip öğretmenlerin 11-15 yıl kıdeme sahip öğretmenlerden daha fazla örgütsel vatandaşlık davranışını sergilediği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasında pozitif yönlü, orta düzeyde ve anlamlı, örgütsel özdeşleşme ile örgütsel vatandaşlık davranışı alt boyutları olan yardımlaşma, centilmenlik ve vicdanlılık davranışları arasında pozitif yönde, düşük düzeyde ve anlamlı, örgütsel özdeşleşme ile sivil erdem davranışı arasında ise pozitif yönlü, çok düşük ve anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmelerinin örgütsel vatandaşlık davranışının ve örgütsel vatandaşlık davranışı alt boyutlarının (yardımlaşma, centilmenlik, vicdanlılık, sivil erdem) anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Öğretmenlerin Örgütsel Destek Algıları İle Örgütsel Yaratıcılık Düzeyleri Arasındaki İlişki
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) ÇALIŞ, MELTEM; Demet Zafer Güneş
Bu araştırmanın genel amacı, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaokul kademesindeki devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel destek algıları ile örgütsel yaratıcılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Yapılan bu araştırmayla birlikte öğretmenlerdeki örgütsel destek algısının ve örgütsel yaratıcılık kavramının demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini İstanbul ilinin Esenyurt ilçesindeki Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir ve araştırmaya 392 öğretmen katılım göstermiştir. Verilerin toplanmasında öğretmenlere Demografik Bilgi Formu, Algılanan Örgütsel Destek Ölçeği ve Örgütsel Yaratıcılık Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analiz işlemlerine geçmeden verilerin normal dağılım gösterip göstermediğine bakılmıştır. Toplanan veriler normal dağılım gösterdiği için parametrik testler uygulanmıştır. Analiz sürecinde frekans, ortalama, minumum-maksimum puanlar, standart sapma, yüzde, ortalama, t testi, tek yönlü varyans (Anova) analizi, korelasyon ve regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin örgütsel destek algısı cinsiyet ve medeni durum değişkenine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir fark göstermediği ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte örgütsel destek öğretmenlerin yaş, kıdem, okul türü ve branş değişkenine göre anlamlı farklılıklar göstermektedir. Örgütsel yaratıcılık yaş, cinsiyet, medeni durum, okul türü, kıdem yılı ve branş değişkenine göre anlamlı farklılık göstermektir. Öğretmenlerin "Algılanan Örgütsel Destek" ile "Örgütsel Yaratıcılık" ve Örgütsel yaratıcılık ölçeğinin bireysel, yönetsel ve toplumsal alt boyut puanları arasında pozitif yönde orta düzeyde ilişki vardır. Örgütsel destek ölçek puanları örgütsel yaratıcılık ölçek puanlarındaki değişimin %15,7'sini açıkladığı tespit edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel destek algılarının örgütsel yaratıcılık düzeylerini pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı biçimde etki ettiği tespit edilmiştir.
İlkokullarda Çalışan Öğretmenlerin Özerklik Davranışları İle İş Doyumları Arasındaki İlişki
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) KARATAŞ, ZEYNEP; Demet Zafer Güneş
Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin özerklik davranışları ile iş doyumları arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın örneklemi İstanbul ilinin Bağcılar ilçesindeki kamu ilkokullarında çalışan 234 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, öğretmen özerkliği ölçeği ve iş doyumu ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin özerklik davranışlarını ve iş doyumlarını belirlemek için betimsel istatistikler, karşılaştırmalar için t testi, ANOVA tek yönlü varyans analizi, bağımsız gruplar t testi, pearson korelasyon analizi, öğretmenlerin özerklik davranışlarının iş doyumlarını anlamlı şekilde yordayıp yordamadığını belirlemek amacıyla çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin iş doyumları orta düzeyde çıkmıştır. Öğretmenlerin iş doyumları demografik açıdan incelendiğinde ise kadın ve erkek öğretmenlerin iş doyumlarının orta düzeyde çıktığı, arada anlamlı bir fark olmadığı, mesleki kıdemin iş doyumuna etkisine bakıldığında ise en anlamlı fark 20 yıl ve üzeri çalışan öğretmenlerde görülmüştür. Okuldaki çalışma süresine değişkenine göre öğretmenlerin görüşleri arasında anlamlı bir fark yoktur. İlkokullarda çalışan öğretmenlerin özerklik davranışlarına bakıldığında öğretmenlerin genel özerklik davranışları orta düzeydedir. Öğretmen özerklik davranışları demografik değişkenlere göre incelendiğinde ise cinsiyete göre öğretmenlerin mesleki gelişim özerklik alt boyutuna ilişkin puanlar arasında anlamlı fark elde edilmiştir. İlkokullarda çalışan öğretmenlerin özerklik davranışları ile iş doyumları arasındaki ilişkiye bakıldığında iş doyum puanları ile genel özerklik ölçeği puanları arasında düşük düzeyde ve pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardır. Öğretmenlerin genel özerklik puanları iş doyumlarını anlamlı düzeyde yordamaktadır.
Pandemi Sürecinde Okul Öncesi Öğretmenlerinin İş-Aile Yaşam Dengesi
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) UYKUSEVEN, FATMA BENGİSU; Demet Zafer Güneş
Bu araştırmanın amacı, Covid-19 Pandemisi boyunca eğitim vermeye devam eden okul öncesi öğretmenlerinin iş-aile yaşam dengesini ayrıntılı olarak araştırmaktır. Çalışma nitel bir araştırma olup, deseni nitel araştırmalarda kullanılan durum çalışmasıdır. Bu çalışmada veriler nitel veri toplama aracı olan görüşme tekniği kullanılarak bilgi toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2020-2021 eğitim öğretim yılında, İstanbul ilindeki uzaktan eğitim deneyimi olan 30 okul öncesi öğretmenden oluşmaktadır. Öğretmenlere yönelik iki ayrı form altında sorular sorulmuştur. İlk bölümde araştırmaya gönüllü olarak katılım sağlayan öğretmenlere ait demografik bilgilere yönelik sorular hazırlanmıştır. İkinci bölümde ise araştırmanın amacına yönelik yarı yapılandırılmış görüşme soruları bulunmaktadır. Bu verilerden yararlanarak kodlar ve temalar oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda bireylerin iş-aile ve yaşam dengesini sağlayamamalarının hazır bulunuşluk düzeyleri ile ilgili olduğu görülmektedir. Evde işe ilişkin çalışma sürdürmek ve aile rollerinin benimsenmesi, iş-aile yaşam dengesinin sağlanmasında etkin rol oynadığı tespit edilmiştir. Pandemi sürecinden evden çalışmak herkes için zorlu ve yorucu olmuştur. İlk defa karşılaşılan bir hastalık olması sebebiyle de insanlar hem sağlığı hakkında endişelenmiş hem de evden çalışmaya devam etmek için çaba göstermiştir. Süreç ilerledikçe var olan duruma alışılmış olsa da okul öncesi öğretmenleri için zorlayıcı bir süreç olduğu araştırmada açıkça ortaya sunulmuştur.
Öğretmenlerin Bireysel Yenilikçilik Düzeylerinin Yordayıcısı Olarak Öğrenen Örgüt Profili ve Örgüt Kültürü
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) DEMİRCİ, SELİN HAZAL; Bilge Keskinkılıç Kara
Bu araştırmada, okulların öğrenen örgüt olma durumları ve öğretmenlerin okul kültürüne yönelik algıları temelinde öğretmenlerin bireysel yenilikçilik davranışlarının ne düzeyde yordandığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında, İstanbul İlinde, Bakırköy İlçesinde bulunan özel ve resmi lise kademesinde görev yapan öğretmenler üzerinde ilişkisel tarama yöntemi ile nicel bir araştırma olarak gerçekleştirilmiştir. Basit tesadüfî örnekleme metoduna bağlı olarak 387 adet ölçek toplanmıştır. Bu çalışmada veri toplama araçları olarak bir kişisel bilgiler formu, Öğrenen Örgüt Profili Ölçeği, Okul Kültürü Ölçeği ve Bireysel Yenilikçilik Düzeyi Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada, fark testleri için bağımsız gruplar t testi ve tek yönü varyans analizi (ANOVA), değişkenler arası ilişki ve etkiyi belirlemek üzere Pearson korelason katsayıları ve çoklu doğrusal regresyon analizinden yararlanılmıştır. Öğretmenlerin, okullarını göz önünde bulundurarak, öğrenen örgüte ilişkin algı düzeylerini yüksek olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin, okul kültürü açısından okullarını olumsuz olmamakla birlikte çok yeterli de algılamadıkları ve okullarını en çok yüksek motivasyon ve verimlilik bakımından en az ise insan kaynakları geliştirme bakımından yeterli buldukları görülmüştür. Öğretmenlerin, bireysel yenilikçiliğe ilişkin fikir önderliği düzeyleri yüksek, değişime direnç ve deneyime açıklık düzeylerinin ise orta düzeyde olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin değişime direnç gösterme düzeyleri ile öğrenen örgütün alt boyutlarına ilişkin algı düzeyleri arasında anlamlı ve negatif yönde bir ilişki varken, deneyime açıklık düzeyleri ile öğrenen örgütün alt boyutları arasında anlamlı ve pozitif yönlü ilişkiler olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin, okul kültürüne ilişkin algı düzeyleri ile bireysel yenilikçilik düzeyleri arasındaki ilişkiler bakıldığında; öğretmenlerin, değişime direnç gösterme puanları ile insan kaynakları geliştirme arasında negatif, işbirliği ve güven, yüksek motivasyon ve verimlilik ve demokratik yönetim ve katılım düzeyleri arasında ise pozitif ilişkiler olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin, fikir önderliği düzeyleri ile İnsan kaynakları geliştirme haricinde diğer tüm boyutlarla pozitif ilişki olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin, deneyime açık olma düzeyleri ile bireysel yenilikçiliğin tüm alt boyutları arasında pozitif ilişki bulunmuştur. Öğretmenlerin, öğrenen örgüte ve okul kültürüne ilişkin algılarının bireysel yenilikçilik boyutlarının üçünü de anlamlı bir şekilde yordadığı bulunmuştur.
İlkokul Bahçelerinin, Doğal Öğeler ve Çocukların Fiziksel Gelişimi Açısından İncelenmesi
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) SAYGIN, DİLRUBA; Demet Zafer Güneş
Doğa ile etkileşim halinde olan çocuklar fiziksel, bilişsel, sosyal, duyuşsal, ruhsal, eğitsel ve sağlık gibi pek çok açıdan olumlu gelişim göstermektedirler. Fakat şehirleşmenin hızla artması, buna paralele olarak nüfusun çoğalması, insanların birbirini tanımaması ve güvenli mekanların azalmasıyla çocukların kapalı mekanlarda geçirdikleri süre artmıştır. Oysa çocuklar günlerinin büyük bir kısmını okulda geçirmektedirler. Okulların çocuklar için ayrılmış açık alanlarının bulunması ve güvenli yerler olması dolayısıyla okul bahçelerinde doğal bir ortam olması gerektiği düşünülmektedir. Bu doğal ortamı oluşturmada ise okul yöneticilerine büyük sorumluluklar düşmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, ilkokul bahçelerini, doğal öğeler ve çocukların fiziksel gelişimi açısından incelemektir. Araştırma nitel bir çalışmadır ve araştırma desenlerinden "Olgubilim (fenomenoloji)" kullanılmıştır. Araştırmada ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Buna bağlı olarak çalışma grubunu 2021- 2022 eğitim öğretim yılında İstanbul Avrupa Yakası'nda görev yapan 6 müdür, 24 sınıf öğretmeni ve çalıştıkları okul bahçeleri oluşturmaktadır. Veri toplama yöntemi olarak, gözlem ve standartlaştırılmış açık uçlu görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler betimsel analizle çözümlenmiştir. Yapılan bu araştırmada doğal öğeler kullanan okul bahçelerinin tamamında çim ve toprak alan bulunmakta; doğal öğeler kullanmayan okulların tamamında ise asfalt veya sadece taş zemin döşenmiştir. Doğal öğeler kullanan iki okulda öğrenci başına düşen yeşil alan miktarı yeterli, bir okulda ise yetersizdir. Doğal öğeler kullanmayan okullarda yeşil alan hiç bulunmamaktadır. Okul, tarihi bir alanda değilse ya da sıfırdan inşa edilmiyorsa okul müdürleri, -bazı düzenlemeler için üst makamlardan izin almak şartıyla- bahçelerinde üst yüzey düzenleme yapmaya yetkileri olduklarını ifade etmişlerdir. Yapılan görüşmelerde, okul müdürlerinin bahçeleri düzenlerken dikkat ettikleri unsurların başında güvenlik gelmiştir. Doğal öğeler kullanmayan okul bahçelerinde çalışan öğretmenlerin neredeyse tamamı bahçeleri fiziksel gelişim açısından yetersiz bulmuşlardır. Yetersiz bulmalarının nedenlerinin başında ise bahçenin küçüklüğü gelmiştir. Doğal öğeler kullanan okullarda çalışan öğretmenlerde benzer şekilde yetersiz bulmuşlardır. Ancak okul bahçesini fiziksel gelişim açısından yeterli gören doğal öğeler kullanan okullarda çalışan öğretmenler de mevcuttur.
Okul Müdürlerinin İletişim Becerilerinin Öğretmenlerin İş Performansına Etkileri
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) SÜRER, DİDEM AYCİL; Ebru Oğuz
Bu çalışmanın temel amacı, öğretmenlerin okul yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin algılarını öğretmen performansına göre incelemektir. Çalışmada, araştırmanın değişkenleri olan iletişim becerileri ve iş performansı, demografik ve mesleki çeşitlilik değişkenleri bakımından ele alınması amaçlanmıştır. Öğretmenler tarafından algılanan iletişim becerilerinin hangi iş performansı yönünden en etkili ve gerekli olduğunu belirlemek çalışmanın diğer bir amacı olmuştur. Bu araştırmada betimsel araştırma yöntemi kullanılmış, okul müdürlerinin iletişim becerilerinin öğretmenlerin iş performansına etkisi ilişkisel tarama modeline göre kapsamlı olarak incelenmiştir. Araştırma evreni, İstanbul ili Bakırköy ilçesinde yer alan devlet ve özel liselerde görev yapan öğretmenlerden oluşmaktadır. Araştırmada, toplamda 381 öğretmene ulaşılmaya çalışılmıştır, ancak 372 kişiden ankete katılım açısından geri dönüş alınabilmiştir. Araştırmada öğretmen iş performansı ölçeği, yöneticilerin iletişim becerilerini ölçmek için İletişim Becerileri Ölçeği ile Öğretmen İş Performansı ölçekleri öğretmenlere çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Araştırmada iletişim becerisi ve iş performansı bakımından demografik ve mesleki özelliklere ilişkin fark analizleri ile iletişim becerisi ve iş performansı arasındaki ilişkilerin analizi gerçekleştirilmiştir. Yine araştırmada elde edilen bulgulara göre iletişim becerileri ve iş performansı değişkenleri arasındaki istatistiksel ilişkilerin belirlenmesine yönelik olarak yapılan korelasyon analizi sonuçları, yöneticilerin iletişim becerisi ile öğretmenlerin iş performansı arasında, orta düzeyde pozitif doğrusal bir ilişki olduğunu göstermiştir. İletişim becerisi ile en yüksek düzeyde bağlamsal performans, en düşük düzeyde görev performansı ilişki göstermiştir.
İlkokul Öğretmenlerinin Algılarına Göre Okul Yöneticilerinin Kayırmacılık Davranışları İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) UYSAL, ŞENAY; Demet Zafer Güneş
Bu çalışmanın amacı, ilkokullarda görev yapan öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin kayırmacılık davranışları ile örgütsel bağlılıkları ve bu ikisi arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. İlişkisel tarama modelindeki çalışmanın evreni 2021-2022 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Küçükçekmece ilçesinde yer alan 46 devlet okulundaki 2107 öğretmenden, örneklemi de 286 öğretmenden oluşmaktadır. Çalışmada veri toplama araçları olarak "Kişisel Bilgiler Formu", "Kayırmacılık Ölçeği" ve "Örgütsel Bağlılık Ölçeği" kullanılmıştır. Çalışmada verilerin incelenmesinde öncelikli olarak normallik testi yapılmıştır, sonra da istatistik işlemlerinden aritmetik ortalama, frekans, yüzde, standart sapma, t testi, ANOVA, Schaffe ve Games Howell karşılaştırma testleri, Pearson Momentler Çarpımı Korelâsyon testi ile basit regrasyon analizi testlerinden faydalanılmıştır. Çalışmanın bulgularına bakıldığında, kayırmacılık algısı "Nadiren", örgütsel bağlılık ise "Kararsızım" yani orta düzeyde görülmüştür. Kayırmacılık ve örgütsel bağlılık çeşitli demografik verilere göre incelendiğinde; kayırmacılık ölçek genelinde cinsiyet ve sendika üyeliği değişkenlerine göre farklılık anlamlı bulunmazken mesleki kıdem, yaş ve görev yapılan okuldaki çalışma süresi değişkenlerine göre anlamlı fark tespit edilmiştir. Örgütsel bağlılık ölçek genelinde de cinsiyet, yaş ve sendika üyeliği değişkenlerine göre farklılık anlamlı bulunmazken mesleki kıdem ile görev yapılan okuldaki çalışma süresi değişkenlerine göre anlamlı fark tespit edilmiştir. Kayırmacılık ile örgütsel bağlılık arasında negatif yönde olan anlamlı, zayıf bir ilişki saptanmıştır. Bu duruma göre, okul yönetimindeki kayırmacılığa dair algı arttıkça öğretmenlerin örgütlerine olan bağlılıkları azalmaktadır. Okul yönetimindeki kayırmacılığa dair algının, örgütsel bağlılığı yordama gücü ise %15,4 değerinde bulunmuştur.
Öğretmenlerin Mesleğe Yönelik Motivasyonları İle Algıladıkları Okul İklimi Arasındaki İlişki
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) AVCI, İREM; Ebru Oğuz
Bu araştırmanın amacı, ilkokul ve ortaokulda görev yapan öğretmenlerin mesleğe yönelik motivasyonları ile algıladıkları okul iklimi arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın evreni, İstanbul ili Sultangazi ilçesinde görev yapan 411 öğretmenden oluşmaktadır. Bu araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli ile yürütülmüştür. Veriler Okul İklimi ve Öğretmen Motivasyon Ölçeği olmak üzere iki farklı ölçek kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde ve yorumlanmasında SPSS 25.0 paket programı kullanılmıştır. Öğretmenlerin "Öğretmen Motivasyon" ve "Okul İklimi" Ölçeği alt boyutlarına verdikleri cevaplarda betimsel istatistikler, gruplar arası karşılaştırmalar için t-test ve ANOVA ve ilişki analizleri için korelasyon ve çoklu regresyon teknikleri kullanılmıştır. Öğretmenlerin mesleğe yönelik motivasyon düzeyleri ile okul iklimi algıları arasında 0,75 pozitif yönlü yüksek düzeyde bir ilişki bulunmaktadır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin mesleğe yönelik motivasyonları yüksek düzeyde çıkmıştır. Öğretmenlerin motivasyon düzeylerinde ise cinsiyet değişkeninde anlamlı bir farklılık bulunmazken kıdem, branş, okul türü, sınıf mevcudu, öğretmen sayısı, kadro durumu ve eğitim durumu değişkenlerinde anlamlı farklılık bulunmaktadır. Öğretmenlerin okul iklimi algıları yüksek düzeyde çıkmıştır. Öğretmenlerin algıladıkları okul iklimi branş değişkeni açısından anlamlı bir farklılık bulunmazken cinsiyet, eğitim durumu, kıdem, okul türü, sınıf mevcudu, öğretmen sayısı ve kadro durumu değişkenlerinde anlamlı farklılık bulunmaktadır. Okul iklimi ve alt boyutlarının motivasyon düzeyi üzerindeki etkisi incelendiğinde; demokratiklik ve okula adanma, liderlik ve etkileşim ve samimiyet alt boyutlarının motivasyon üzerinde anlamlı düzeyde etkisinin olduğu görülmüştür.
Yöneticilerin Liderlik Stillerinin Ortaokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Performansına Etkisi
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) CAN, SULTAN; Demet Zafer Güneş
Bu araştırmanın amacı, yöneticilerin dönüşümcü, öğretimsel, kültürel, vizyoner ve etik liderlik stillerinin ortaokulda görev yapan öğretmenlerin performansına etkisini belirlemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2021-2022 eğitim öğretim yılından İstanbul ili Küçükçekmece ilçesinde devlet ortaokulunda görev yapan 2194 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilen 318 öğretmen oluşturmaktadır. Bulguların toplanmasında "Demografik Bilgi Formu", "Liderlik Stilleri Ölçeği" ve "Öğretmen Performans Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizinden önce verilerin normal dağılıp dağılmadığına bakılmış, veriler normal dağılım gösterdiği için parametrik testler uygulanmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, ortalama, minimum, maksimum, standart sapma, t testi, tek yönlü varyans analizi, korelasyon ve basit doğrusal regresyon kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin dönüşümcü, öğretimsel, kültürel, vizyoner ve etik liderlik alt boyutlarında görüşlerinin katılıyorum düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Yöneticilerin liderlik stillerine ilişkin öğretmen görüşlerinin cinsiyet, medeni durum ve branş değişkeni bakımından farkın olmadığı belirlenmiştir. Yaş, mesleki kıdem, görev yapılan okuldaki hizmet süresi değişkeni bakımından liderlik stilleri ölçeği alt boyutlarında anlamlı farklılık bulunduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin performans ölçeği geneli için görüşlerinin yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Öğretmen performansının; cinsiyet, mesleki kıdem, görev yapılan okuldaki hizmet süresi ve branş değişkeni bakımından istatistiki açıdan anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Yaş ve medeni durum değişkeni bakımından performans ölçeği ve bazı alt boyutlarında öğretmenlerin verdikleri cevapların ortalamaları arasında anlamlı fark olduğu belirlenmiştir. Liderlik stilleri ve öğretmen performansı arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca liderlik stillerinin, öğretmen performansının anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Eğitim Kurumlarında Sürdürülebilir Liderlik, Örgütsel Adalet ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) POLAT, SELÇUK; Ebru Oğuz
Bu araştırmada eğitim kurumlarında sürdürülebilir liderlik, örgütsel adalet ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın evreni, İstanbul ili Çatalca ilçesinde ve merkeze bağlı mahallelerde devlet okullarında görev yapan 825 öğretmenden oluşmaktadır. Bu araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli ile yürütülmüştür. Araştırmada öğretmenlerin sürdürülebilir liderlik algılarını belirlemek için "Okullarda Sürdürülebilir Liderlik Ölçeği", örgütsel adalet algılarını belirlemek amacıyla "Örgütsel Adalet Ölçeği", örgütsel özdeşleşme düzeylerini belirlemek amacıyla "Örgütsel Özdeşleşme Ölçeği" ve araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmanın analizi SPPS 26.00 programıyla yapılmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, t -Testi, tek yönlü varyans analizi, korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğretmenler okul yöneticilerinin sürdürülebilir liderlik özelliklerinin "katılıyorum" düzeyinde olduğunu belirtmişlerdir. Elde edilen bulgularda öğretmenlerin sürdürülebilir liderlik algılarına göre cinsiyet, eğitim değişkenleri ile insan kaynakları, stratejik dağıtım, derin öğrenme ve çevresel ve sosyal sorumluluk alt boyutlarında anlamlı fark bulunmamaktadır. Yaş ve kıdem değişkenine göre ise anlamlı düzeyde farklılık göstermektedir. Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları "çok katılıyorum" düzeyindedir. Örgütsel adalet algıları cinsiyete ve eğitim durumuna göre anlamlı düzeyde farklılık göstermemekte yaş ve kıdeme göre anlamlı düzeyde farklılık göstermektedir. Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme düzeyleri "çok katılıyorum" düzeyindedir. Örgütsel özdeşleşme düzeyi cinsiyet, yaş ve eğitim durumu değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılık göstermemekte, kıdem yılına göre anlamlı farklılık göstermektedir. "Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel özdeşleşme düzeyleri", "örgütsel adalet algıları, sürdürülebilir liderlik özelikleri ile", "örgütsel özdeşleşme düzeyleri ile sürdürülebilir liderlik özellikleri" arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Okullarda sürdürülebilir liderlik özelikleri ve alt boyutlarının bağımsız, örgütsel adalet algıları ve örgütsel özdeşleşme düzeylerinin ise bağımlı değişken olarak alındığı birinci regresyon modeli anlamlı bulunmuş ve pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Fakat çevre ve sosyal sorumluluk alt boyutunun örgütsel adalet ve örgütsel özdeşleşme üzerindeki etkisi anlamlı değildir. Örgütsel adalet ve örgütsel özdeşleşme düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmış ve toplam varyansın %46'sını açıkladığı tespit edilmiştir.

Browse

Recent Submissions