Sürdürülebilir Kentler ve Topluluklar Bağlamında Yeşil Alanların İncelenmesi: Ataköy ve Şirinevler Örnekleri

Abstract

Günümüzün en önemli konularından birisi olan sürdürülebilir kalkınma hareketi bütün dünyada yayılmaya başlamıştır. Konuyla ilgili Birleşmiş Milletler başta olmak üzere birçok kuruluş çalışmalar yapmış ve yapmaya devam etmektedir. Bu kapsamda sürdürülebilir kalkınma hedefleri arasında yer alan sürdürülebilir kentler ve topluluklar konusu bu çalışmada ele alınarak değerlendirilmiştir. Böylece, artan nüfus yoğunluğu, plansız kentleşme gibi sorunların yansıması olarak kent içerisindeki yeşil alanlara günümüzde verilmeyen öneme dikkat çekilmek istenmiştir. Dünyada belirlenen standartlar ve Türkiye'deki durum arasındaki farklar yapılan çalışmalarda görülmektedir. Bu çalışmada da yeşil alanların kent içerisindeki kullanımları, yeterlilikleri ve erişilebilirliklerine değinilmiş, insanlar üzerindeki fiziksel ve psikolojik olarak etkilerinden bahsedilmiştir. Planlı ve plansız kentleşme süreçlerinde yeşil alanların kent içerisinde kullanımını arttırmak üzere hayata geçirilen örnekler incelenmiş. Mimari ölçekte yeşilin kullanımı kapsamında yeşil bina, yeşil çatı, yeşil cephe ve sertifika (LEED, BREEAM vb.) kavramlarının ortaya çıktığı görülmektedir. Dünyadan ve Türkiye'den örneklerle bu kavramların yapılarda nasıl uygulanmaya başlandığı incelenmiştir. Tezde alan çalışması olarak İstanbul içerisinde, birbirinden E-5 Karayolu ile ayrılan komşu iki mahallenin yeşil alan durumları incelenmiştir. Ataköy ve Şirinevler planlı ve plansız kentleşmenin örnek mahalleri olarak seçilmiş, bu mahallelerdeki yeşil alana erişim, yeşil alan yeterliliği konularının karşılaştırması yapılmıştır. Kullanıcıların yeşil alan kullanımını ve memnuniyetini arttırmak adına planlı kentleşmede bütünsel yaklaşım olarak yeşil ağlar Ataköy mahallesi için bir öneri olarak düşünülmüştür. Plansız kentleşmenin örneği olan Şirinevler mahallesinde ise noktasal çalışma olarak tanımlanan kentsel akupunktur, kamusal yeşil alanların artması için önerilmiştir. Yapılan analizler çerçevesinde yeşil alan yeterliliği, erişilebilirliği, kullanım amaçları ve memnuniyet durumu kapsamında iki mahalle arasındaki farklar değerlendirilmiş, planlı ve plansız kentleşme için dünyadaki örneklerden yola çıkılarak öneriler getirilmiştir.