Aruz Eğitimi Üzerine Düşünceler ve Teklifler

Abstract

Divan edebiyatının gerek orta öğretim, gerekse yükseköğretim düzeyinde eğitim ve öğretiminin başlıca problemlerinden biride aruz eğitim ve öğretimi olarak görünmektedir. Aslı Arap edebiyatında iken XIII. Yüzyılda İran edebiyatı yoluyla Türk şiirine vezin olarak kabul edilen ve daha sonraki yüzyıllarda Türkçe’nin gelişim ve genişlemesinde de belirleyici etken olan aruz, şiirde âhenk ve ritim unsuru olarak bulunur.Aruz eğitiminin eskiden beri tef’ ileler ve bahirler bahirler üzerinde durularak ve Arap edebiyatının aruz terminolojisi kullanılarak yapılmış olması, son yıllardaki eğitim sistemimiz içinde sanki bir uzmanlık konusu gibi algılanmasına kapı aralamış ve eğitim aşamasında belli bir güçlüğü beraberinde getirmiştir. Bu güçlüktür ki aruzun faydasız bir uğraş gibi görülmesine ve hatta Divan şiirine yöneltilen bakış açısının olumsuz bir tavır olarak algılanmasına yol açmıştır. Oysa aruz, şiirde, ritmi oluşturan bir dış öğe olmaktan öte dizelerin gerek kulağa ve zihne kattığı âhengi, gerekse bir şairin artık tarihe mâl olan dizelerin doğru okunmasını sağlayacak doğru bir unsurdur.Bugünkü eğitim sistemimiz içinde aruz öğretiminin artık aşılması gereken bazı güçlükleri bulunmaktadır. Bu çalışmada o güçlükler üzerinde durularak öncelikle Türk eğitim sistemi içerisinde aruz eğitiminin neden ve nasıl yapılamadığı irdelenecek, sonrada eğitime katkısı sağlayacağı düşünülen teklifler dile getirilecektir.

One of the main problems of teaching and training Divan literature both in secondary and higher education levels, seems to be aruz teaching and training. Aruz, being originally a part of Arabic literature and via Persian literature in the XIII. Centry accepted as a metre in Turkis poetry and became a determinant in the development and extension of Turkish language in the following and became a determinant in the development and extension of Turkish language in the following centuries, exists as an lelment of harmony and rhythm in poetry. Aruz teaching, which ever since happened to dwell upon tef’ile(s) and bahir(s) and wihch used to be practiced by employing the aruz terminology of the Arabik literature, has paved the way to perceiving it as a specialty in our education system in the recent years end has brought a certain difficulty in the education stage. Indeed it is this difficulty that caused the perception of aruz as a useless pursuit an deven considering the paint-of-view directed to Divan poetry, is both an important element that provides the harmony that the lines add to ears and mind and the correct reading of the poet’s lines that went downin history. There are some difficulties of aruz teaching in our current education systeam that now need to be overcome. In this study, first why and how aruz education systeam that now need to be overcom. In this study, first why and how aruz education cannot be carried out in Turkish education system shall be discussed by dwelling upon those difficulties and later suggestions that are believed to contribute to education shall be put forward.