Değişen Ofis Kavramının Mimari Ofisler Üzerindeki Etkileri

Abstract

Günümüzde teknoloji hızlı bir şekilde değişmekte ve gelişmektedir. Teknolojik olanakların gelişmesi ve değişmesi sonucunda insanların sadece günlük yaşamları değil aynı zamanda çalışma yaşamları da önemli ölçüde etkilenmiştir. Bu gelişme ve değişimlerden çalışma mekanları ve ofis kavramı da etkilenmiştir. Zamanla geleneksel ofis kavramının dışında sanal ofis (uzaktan çalışma) kavramı da ortaya çıkmıştır. Bu yeni düzende çalışanlara ofis dışından ve istenilen zamanda çalışma imkânı doğmuştur. Çalışanların, çalışma ortamlarındaki bu teknolojik gelişmelere uyum sağlamaları gerekmektedir. Günümüz bilgi ve teknolojisinin insanlara esnek çalışma saatlerinde, istedikleri yerden çalışma imkânı sağlaması, beklenmeyen ve bulaşıcı bir hastalık olan Covid-19 sürecinde, ofis çalışanları için yegâne bir olanak olarak karşımıza çıkmıştır. Hızlı bir şekilde dünyayı etkisi altına alan Covid-19 hastalığı tüm dünyada sağlık, eğitim, güvenlik, ekonomi, turizm ve ticaret gibi temel alanlarda yaşamı değişikliğe uğratmıştır. Çalışanların sağlığının korunabilmesi için bulaşıcı hastalığa karşı en etkili önlem olarak getirilen hijyen ve mesafe kuralı, çalışma koşullarını da doğrudan etkilemiştir. Bu süreçte birçok ofis uzaktan çalışma yöntemini tercih etmiştir. Pandemi sürecindeki yeni çalışma alışkanlıklarının ne kadar kalıcı olacağı ve eski çalışma alışkanlıklarına geri dönüş olup olmayacağı soruları mimarlık ofisleri özelinde araştırılmıştır. Ayrıca pandemi sürecinde uzaktan çalışma şeklini denemiş olan kişilerin tercih edeceği çalışma yöntemi araştırılmıştır. Bu çalışmada mimari ofis yapılanmalarında teknolojinin gelişmesi ile beraber çalışma ortamındaki mekansızlaşma durumu, zamana bağlı olmama, ofis türlerine bağlı olarak risklerin azaltılması ve taşınabilir/sanal ofis türünün müşterinin ve çalışanın ofise güveni üzerindeki etkileri araştırılmaktadır. Ayrıca sanal ofis tipindeki organizasyonel yapıda geleneksel sabit ofis türüne göre ne tür farklılık veya benzerlikler olduğu ortaya konmaktadır. Özellikle küçük ölçekli mimari ofislerde, mekânsal ihtiyaçlarla ile ilgili olarak sabit veya sanal düzendeki riskler, risklerin olumlu ve olumsuz etkileri 2 farklı çalışma düzeninde incelenmiştir. Çalışma kapsamında genç yaştaki çalışanların ve mikro ölçekli ofislerin uzaktan çalışmayı (sanal ofis) daha çok tercih edip etmediği değerlendirilmiş bir hipotezdir. Yapılan anket çalışması sonucunda genç yaştaki çalışanlar ve mikro ölçekli ofislerin uzaktan çalışma yöntemini daha çok tercih edeceği beklenirken, ofis seçme şansı olması durumunda yaş veya hangi ölçekte bir mimari ofis çalışanı olduğu fark etmeksizin katılımcıların hibrit (karma) yöntemi tercih ettiği görülmüştür. Bu sonuç, uzaktan çalışma yönteminin mimari ofis çalışanlarına getirdiği esneklik ve serbestliğe rağmen, tüm yaş grupları için sosyalleşme ihtiyacı ve etkileşimin önemli görüldüğünü ortaya koymuştur. Benzer bir çalışmanın, orta ve uzun dönemde tekrarlanmasının toplumsal değişimin mimari ofislere yansımasının izlenebilmesi açısından yararlı olacağı düşünülmektedir. Çalışma sonucunda geleneksel ve sanal ofis kavramlarının mimarlık ofislerindeki geleceği hakkında kestirimde bulunmak amaçlanmıştır. Araştırmanın gelecekteki mimarlık ofisi çalışma yöntemlerinin nasıl olabileceği veya nasıl olması gerektiği, teknolojinin çalışma mekânı/yöntemleri üzerindeki etkileri hakkında katkı sağlaması amaçlanmıştır.