Modernizmin Erken Cumhuriyet Dönemi Konutlarında İç Mekan Organizasyonuna Etkisinin Arkitekt Dergisi Üzerinden İncelenmesi

Abstract

19. yüzyıl itibari ile sanayi devrimi ve bilim, sanat ve kültür alanında etkilerini göstermeye başlamıştır. Mimarlık alanında birçok yapı türünde hissedilen değişimler en fazla konut alanında kendini göstermiştir. Bunun nedeni toplumsal değişimlerin öncelikle bireyi ve yaşam ortamını etkilemesi olarak düşünülebilir. Yaşanan savaşlar ve devamında Cumhuriyet'in ilanı ile birlikte özellikle barınma ve konut kavramı acil ve önemli çözüm önerileri geliştirilmesi gereken hususların başında yer almaktadır. Kamu binaları, okullar, sergi evleri, tren garları bu yeni planlama çalışmalarının başında gelmiştir. Yaşanan tahribatlar ve gelişen politik düzenlemelere karşın ülkede mimar sayısının yetersiz olması, yabancı mimarların da kendi ülkelerinde yaşadıkları politik baskılardan kaçarak Türkiye'de oluşan yenilenmeye dahil olma çabası sonucu birçok mimari yapılanma söz konusu olmuştur. Bu yeni yapılanma sürecinde özellikle modernizm sürecinin de getirisi olarak konut tasarımlarındaki farklılaşmalar dikkatleri çekmektedir. Bu çalışmada amaç, tarihsel süreçte konut kavramında devrimsel nitelik taşıyan "Modernizm" olgusu sonucu Türkiye'de inşa edilen konut örneklerini, mimarlık disiplininde ilk basılı kaynak olma özelliği taşıyan Arkitekt dergisi üzerinden inceleyerek tanımlamaktadır. Çalışma ile ilgili 20 adet modern konut olarak seçilmiş ve ülkemizde Erken Cumhuriyet Döneminde mimarlık yapmış üstadların tasarımları seçilmiştir. Modernizm ile ilgili mimari açıdan gelişimi hakkında literatür taraması yapıldığı zaman çalışmaların kütle ve cephe özelinde olduğu, iç mekana dair geliştirilen tasarım yaklaşımlarından bahsedilmediği gözlemlenmiştir. Seçilen 20 konut özelinde Modernizm'in iç mekandaki etkilerini üzere analiz tabloları oluşturulmuştur. Yapılan analizlerde iç mekan özelinde bazı parametreler seçilen konutlar değerlendirilmiştir.