Okul Müdürü Yönetim Tarzları ile Öğretmen Özerkliği Arasındaki İlişki

Abstract

Öğretmen özerkliği, öğretmenlerin, öğretimsel kararlar almak için sınıflarında takdir yetkisini kullanırken korudukları bağımsızlıktır. Özerkliği yüksek bir öğretmenin, sınıf yönetimi, eğitim yönetimi, kariyer planlaması, yönetici, veli ve meslektaşlarıyla olan iletişimi daha iyi olacaktır. Bununla birlikte, okullardaki yönetim tarzları da öğretmen özerkliğinin kısıtlanmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle, bu çalışmada, öğretmen özerkliği ile okul müdürlerinin yönetim tarzları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma İstanbul ilinde Başakşehir ilçesindeki çeşitli kademelerde görev yapan 407 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Evrenden örneklemenin seçkisiz bir şekilde çekilmesi olarak dile getirilen basit seçkisiz örnekleme tekniği, çalışmanın örnekleme tekniği olarak belirlenmiştir. Araştırmada Öğretmen Özerkliği Ölçeği ile Algılanan Müdür Yönetim Tarzı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen değişkenlere göre ölçek ve alt boyutlarının incelendiği testlerde, parametrik olamayan teknikler kullanılmış olup, değişkenlerin ikili grup olması halinde Mann Whitney U testi, ikiden fazla grup olması halinde ise Kruskall Wallis Testi uygulanmıştır. Gruplar arası farklılığın belirlenmesinde post-hoc analizi gerçekleştirilmiştir. Okul müdürü yönetim tarzı ile öğretmen özerkliği arasındaki ilişkinin incelenmesinde Spearman korelasyon testi yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, katılımcıların öğretmen özerkliği puanları, ortalamanın üstündedir. Katılımcılar, çalıştıkları kurumdaki müdürlerinin daha çok işbirlikli yönetim tarzına ait olduklarını algılamışlardır. Bununla birlikte katılımcıların öğretmen özerkliği, cinsiyet, medeni durum, çalışılan kurum (özel-devlet) ve çalışılan okul kademesine (ilkokul-ortaokul-lise) göre anlamlı farklılaşmaktadır. Yönetim tarzı ile ilgili olarak ise katılımcıların, cinsiyet, medeni durum ve çalışılan kuruma (özel-devlet) göre algıladıkları yönetim tarzı anlamlı farklılaşmaktadır. Son olarak ölçek ve alt boyutları arasındaki korelasyon analizine göre, Öğretmen Özerkliği Ölçeği ile Algılanan Müdür Yönetim Tarzı Ölçeği arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı görülmüştür.