Milletlerarası Taşınır Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşmasının (CISG) Uygulama Alanı

Abstract

Bu tez çalışmasında, Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşmasının uygulama alanı incelenecektir. Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması, İngilizce adının kısaltması olan CISG olarak da yaygın bir şekilde kullanılmakta, Türk Mahkemelerinde de bu kısaltmaya yer verilmektedir.Türkiye'nin de taraf olduğu Antlaşma'ya bugün itibariyle 95 ülke taraf olduğu için Antlaşma'nın uluslararası satım ilişkilerini düzenleyen dünya çapında hukuk oluşturduğundan bahsetmek mümkündür. Çalışmamızda Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın uygulama alanını üç bölüm halinde ele alacağız. İlk bölümde Antlaşma'nın yer bakımından uygulama alanını anlatacağız. Antlaşma'nın uygulanabilmesi için ilk olarak işyerleri farklı akit devletlerde olan bir mal satım sözleşmesinin varlığı gerekmektedir. Ardından incelememiz gereken husus, işyeri farklı devletlerde bulunan satış sözleşmesinin taraflarının akit devlet olup olmadığını incelemektir. Eğer satış sözleşmesinin tarafları iki farklı akit devlet ise, Antlaşma uygulama alanı bulacaktır. Ancak satış sözleşmesinin tarafları farklı iki devlette bulunuyor fakat taraflar akit devlet değilse, Antlaşma milletlerarası özel hukuk kurallarının akit bir devlet hukukuna atıf yapması halinde de uygulanır. Antlaşma'ya taraf devletlerin, Antlaşma'nın milletlerarası özel hukuk kurallarının akit bir devlet hukukunu atıf yapmasıyla uygulanacak olması haline taraf devletlerin çekince koyma imkanı bulunmaktadır. Bu nedenle uygulama alanını incelerken Antlaşma'ya taraf devletlerin çekince koyma haklarına da değineceğiz. Diğer yandan, Viyana Antlaşması, satış sözleşmelerine uygulanmakla beraber, bazı satışları uygulama alanı dışında bırakmaktadır. Ayrıca Antlaşma'nın uygulama alanı dışında tutulan satımla yakınlık gösteren sözleşmeler de bulunmaktadır. Antlaşma'nın hangi satışlara uygulanacağını çalışmamızın ikinci bölümünde ele alacağız ve yine bu bölümde tarafların Viyana Antlaşması'nın uygulamasını engellemeye yönelik taraf iradelerine ilişkin hükümlere değineceğiz. Son olarak, çalışmamızın üçüncü bölümünde Antlaşma'nın zaman bakımından uygulamasına değineceğiz. Burada Viyana Antlaşması'nın yürürlüğe gireceği tarihi, taraflar arasındaki sözleşme bakımından Viyana Antlaşması'nın geçerli olacağı tarihi, Antlaşma'dan çekilme usulünü, Antlaşma'dan çekilmek için gerekli olan bildirimin hüküm doğuracağı tarihi açıklayacağız. Tüm bu açıklamaları yaparken, Mahkeme kararlarına da yer vererek uygulamaya yönelik pratiklere de yer vermiş olacağız.