İrtikâp ve Rüşvet

Abstract

İrtikâp suçu ve istisnalar dışında rüşvet alanın kamu görevlisi olması gerekmektedir. Özel bir niteliğin söz konusu olması gerektiğinden özgü suçlar olarak tanımlanmışlardır. Türk Ceza Kanunu'na göre kamu görevlisi, kamusal faaliyetlerin yerine getirilmesine atama, seçilme ve diğer şekillerde katılan kimsedir. Bu tanıma göre kamu görevlisi tanımı, idare hukukundan geniş tutulmuştur. İdare hukukunda aranan, kamu kurum veya kuruluşuna bağlı olarak çalışma şartı ceza hukukunda söz konusu değildir. İrtikap suçunun faili sadece kamu görevlisi olabilecekken, suçun mağduru herkes olabilir. Ayrıca, toplumda bu suçun mağduru olarak kabul edilecektir. İrtikap suçu; icbar suretiyle, ikna suretiyle veya hatadan yararlanma suretiyle işlenebilir. Bu suçta mağdurun, faile veya başka bir üçüncü kişiye bir yarar sağlaması veya vaat etmesi gerekmektedir. Bu yarar maddi veya manevi her şey olabilir. Ancak bu yararın cinsel olması halinde, rüşvet suçu değil, TCK'da yer alan cinsel istismar veya cinsel saldırı suçları işlenmiş olacaktır. İrtikap suçu bir zarar suçudur. Bu nedenle irtikap suçu ilgili kişilere yararın sağlanması ile tamamlanmış olacaktır. Bu nedenle ilgili kişiler yarar sağlanana kadar suça teşebbüs ve iştirak mümkün olacaktır. Rüşvet suçu, çok failli bir karşılaşma suçudur. Bu nedenle, rüşvet verende, alanda suçun failidir. Bu suç, tek bir suçtur. Bu suçun mağduru toplumdur. Bu suçun konusu, menfaat/yarar dır. Bu menfaat/yarar maddi, manevi veya cinsel olabilecektir. Bu suçun işlenebilmesi için tarafların aralarında rüşvet anlaşması yapmaları gerekmektedir. Anlaşmanın, taraflar arasında yapılmasıyla suç tamamlanacaktır. Bu nedenle, anlaşma gerçekleşene kadar suça teşebbüs ve iştirak söz konusu olabilecektir. Rüşvet suçu, teşebbüs suçudur. Bu suçun; teşebbüs aşaması hali, kanunda ayrıca bir madde olarak düzenlenmiştir. Kamu görevlileri hakkında yapılacak soruşturmalarda, yetkili makamlardan izin almak gerekecekken, irtikâp ve rüşvet suçlarının soruşturulabilmeleri için, izin alınması gerekmemektedir.