Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması Çerçevesinde Mülkiyet Hakkının Anayasa Mahkemesi Kararlarında Görünümü

Abstract

Dünya toplumlarının hem uluslararası ve hem de ulusal platformda, barış, huzur ve refah içinde birlikte yaşayabilmelerinin en temel şartının, insan hak ve özgürlüklerinin kabul edilmesi ve korunması olduğu çok açık bir gerçektir. Bilimsel gelişmeler ve sosyal hayattaki değişimler insan haklarını daha da çeşitlendirmekte ve derinliğini artırmaktadır. Bu gelişmelere paralel olarak oldukça yakın biz zamanda mülkiyet hakkı da bir insan hakkı olarak tanınmış ve hukuki yollarla koruma altına alınmıştır. Bu çalışmamızın ilk bölümünde, insan haklarının bir ideal olmaktan çıkarak hukuki yol ve yöntemlerle korunan temel hak ve özgürlükler haline nasıl geldiği, bunların uluslararası ve ulusal alanda korunması rejimi incelenmektedir. İkinci bölümde, eski uygarlıklar döneminde sadece muktedir ve muteberlere ait olduğu kabul edilen mülkiyet hakkı anlayışından günümüzde ulaşılan, devletin koruma yükümlülüğündeki bireysel mülkiyet hakkı anlayışına geçişin aşamaları verilmektedir. Yine bu bölümde, mülkiyet hakkının Türkiye Cumhuriyeti Anayasalarında düzenlendiği şekliyle tanınması, korunması ve sınırlandırılması usulleri aktarılmaktadır. Çağdaş demokratik devlet, hukuk kurallarıyla sınırlandırılmış devlettir. Kamusal makamların eylem ve işlemlerinin denetiminde, bireysel başvuru usulünün önemi ve işlevi giderek artmaktadır. Tüm temel haklarda olduğu gibi mülkiyet hakkı da özellikle bireysel başvuru kararları sayesinde daha güçlü korumaya daha geniş içeriğe kavuşmaktadır. Üçüncü bölümde mülkiyet hakkının korunması usulleri hakkında kısa bilgi verildikten sonra Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bireysel başvuru kararlarında mülkiyet hakkının nasıl ele alındığı ve korunduğu Anayasa Mahkemesinin güncel kararı sunulmak suretiyle izah edilmektedir.