Post Pandemi Döneminde Tasarım Stüdyosunu Yeniden Düşünmek; İstanbul Kültür Üniversitesi Mimari Tasarım Stüdyosu İçin Bir İç Mekân Önerisi

Abstract

Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edilmesi ile Covid-19 pandemisi yaşamın her alanında zorunlu değişimlere sebep olmuştur. Pandeminin dünyada ilk kez ortaya çıkmasıyla, diğer ülkelere yapılan uçuşların tamamen iptal edilmesi, halka açık alanların, ofislerin, spor salonlarının, alışveriş merkezlerinin ve eğitim kurumlarının kapatılması, etkileşim ve mobiliteyi azaltmaya yönelik bağışıklama tedbirleri alınmıştır. İnsanlar halka açık alanlarda sosyal mesafeyi korumak, maske ve eldiven takmak gibi düzenlemelere tabi tutulmuştur. Eğitimin her düzeyi de pandemi koşullarından etkilenmiştir. Pandemi sürecinde ilk önce okullar birkaç haftalığına tamamen kapanmış, ardından online eğitim ile kaldığı yerden devam etmiştir. Ancak 2021 güz döneminden itibaren yüz yüze ve hibrit eğitim modellerine geçilmesiyle birlikte eğitim mekanlarında düzenlemelere ihtiyaç duyulmuştur. Bu durum eğitim yapılarının mevcut durumunun sorgulanması ve yeniden planlanması gibi konuları gündeme getirmiştir. Özellikle bu çalışmanın da ilgi odağını oluşturan, yükseköğretim düzeyinde uygulamalı derslerin ağırlıkta olduğu mimarlık, iç mimarlık gibi tasarım disiplinlerinin eğitimlerinin işleyişi açısından eğitim mekanları için yeni öneriler geliştirilmesine ihtiyaç duyulmuştur. Mimarlık ve iç mimarlık eğitimlerinin mekânı tasarım stüdyolarıdır. İçinde bir üretim sürecini barındıran ve karşılıklı tartışmalar sonucunda ürünlerin geliştiği tasarım eğitiminin odağındadır. Bu nedenle stüdyo eğitimi esnasında öğrencilerin öğreticilerle ve kendi aralarında kurdukları iletişim çok önemlidir. Geleneksel tasarım eğitim anlayışında uygulamalı derslerin yüz yüze işlendiği kabul edildiğinde tasarım eğitiminin mekânı olarak tasarım stüdyolarının da tekrar yüz yüze eğitim modeline ve pandemi şartlarına göre iyileştirilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Tasarım stüdyolarında yüz yüze eğitime imkân sağlayabilmek için birtakım önlemler alınmıştır. Ancak söz konusu önlemler alınırken mekân tasarımı anlamında yenilikler getirmek yerine sadece mevcut unsurların mesafesini değiştirmek ya da bu unsurların bazılarını kullanım dışı tutmak yeterli görülmüştür. Bu nedenle tasarım stüdyosunda pandemi riskini en aza indirecek bir tasarım önerisinin geliştirilmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bu bilgiler ışığında "Post Pandemi Döneminde Tasarım Stüdyosunu Yeniden Düşünmek; İstanbul Kültür Üniversitesi Mimari Tasarım Stüdyosu İçin Bir İç Mekân Önerisi" başlıklı tez çalışmasında, yaşanılan pandemiden edindiğimiz bilgilerle mevcut tasarım stüdyolarının yeniden düzenlenmesine yönelik bir tasarım önerisi geliştirmek hedeflenmiştir. Bu hedef doğrultusunda pandemi kavramına, pandemilerin mekânsal etkileri ve Covid-19 pandemisine dikkat çekilmiş, genel olarak dünyada tasarım stüdyolarında geleneksel eğitimin nasıl gerçekleştirildiğine dair bilgiler verilip pandemi sürecinde nasıl bir tasarım stüdyosu olması gerektiği ortaya konulmuştur. Araştırma iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada İstanbul Kültür Üniversitesi mevcut tasarım stüdyolarının kullanıcılarına yönelik kapalı uçlu sorulardan oluşan bir anket çalışması yapılmıştır. İkinci aşamada ise anket sonucunda elde edilen bulgular ile mevcut mekânın verileri değerlendirilip bu çalışmanın konusu olan tasarım önerisi ortaya konmuştur. Bu çalışma ile İstanbul Kültür Üniversitesi tasarım stüdyosunun mevcut tasarım sorunlarına çözüm aramanın yanında gelecekte yaşanabilecek pandemi vb. durumlarda tasarım eğitiminin ve tasarım stüdyolarının nasıl evrileceği üzerine fikirler geliştirilmeye çalışılmıştır.