Sinema sanatında ikonik simgelerin göstergebilimsel çözümleme modeline örnek ve uygulama

Abstract

Göstergebilim, dildışı gösterge dizgelerini (sinema, müzik, mimari vb.) göstergenin nasıl kullanıldığı, kullanılan göstergeler ve göstergeler arasındaki ilişkilerden yola çıkarak çözümlemeye çalışır ve bu doğrultuda da anlamın nasıl oluşturulduğuyla ilgilenir. Sinema, hem dil göstergelerini hem de dildışı göstergeleri kullanan bir sanat dalıdır. Bu bağlamda sinema göstergebilimi, filmleri bir inceleme alanı olarak ele almakta ve filmlerin içinde yer alan göstergelerden yola çıkarak, filmlerin alt anlamını oluşturan göstergelerin nasıl işlediğini çözümlemeye çalışmaktadır. Disiplinlerarası bir bilim olan göstergebilim, sinemada üstü örtülü anlamları, dolaylı ya da doğrudan gerçekleştirilen anlatımları inceler ve göstergelerin yönetmen ya da senaryo yazarı tarafından nasıl oluşturulduğu ve filmdeki metaforik, metonomik, düz ya da yan anlamları üzerinde durur. Çalışmamızın amacı, sinema sanatı bağlamında, filmlerde yer alan göstergelerin, özellikle görsel ya da ikonik göstergelerin simgesel ve imgesel bağlamda Roland Barthes'ın film çözümlemeleri için önerdiği göstergebilimsel yöntem doğrultusunda incelemesini yapmaya çalışmaktır. Bu doğrultuda, öncelikle dil ve anlatı konusuna değinilecek, ardından göstergebilim ve özellikle görsel göstergebilim alanına önemli katkılar sağlamış olan Roland Barthes'ın yönteminden yararlanılarak; sinema göstergebilimi konusunda araştırma yapılacak. Barthes'ın göstergebilim yöntemi ışığı altında Goya'nın Hayaletleri, Kara Ölüm, Notre Dame'ın Kamburu, Gülün Adı, Agora gibi sinema dünyasında ikonik göstergeler açısından zengin olarak anılan filmlerde kullanılan görsel göstergelerin çözümlemesi yapılarak, karşılaştırmalı bir sonuca varılmaya çalışılacaktır.

Semiotics look afters to analyze non-linguistic sign systems (cinema, music, architecture, etc.), based on how the sign is used, the signs used, and the relationships between the signs and deals with how the meaning is formed. Cinema uses language indicators as well as non-linguistic signs. In this direction, the semiotics of cinema starts from the indicators included in the films. Cinema is considered as a field of study for semiotics dealing with semiotics. It examines implicit meanings, indirect or direct narratives, and dwells on how the signs are created by the director or scenarist, and the metaphorical, metonomic, plain, or associative meanings in the film. In this study, language and narrative will be discussed first, and then a research will be conducted on cinema semiotics by using the method of Roland Barthes, who has made significant contributions to the field of semiotics and especially visual semiotics. Under the light of Barthes' semiotics method, a comparative conclusion will be reached by analyzing the visual indicators used in films such as Goya' Ghosts, Black Death, The Hunchback of the Notre Dame, The Name of the Rose, and Agora, which are known as rich in iconic signs in the world of cinema.