Atatürk ve Atatürk devrimlerinin Kuzey Afrika fikir ve sanat hayatına etkileri

Abstract

Türk, Libya iliskilerinin temelleri uzun yıllar önce atılmıstır. Bu iliskilerin baslangıcı Osmanlı devletinin on altıncı yüzyılda Trablusgarp'ı fethettigi tarihlere dayanır. Bu kurulan iliskiler zamanla geliserek ivme ve çesitli boyutlar kazanmıs; kimi zamansa çalkantılar sebebiyle gerilemek zorunda kalmıstır. On dokuzuncu yüzyılın baslarında, özellikle 1830 yılında Fransa'nın Cezayir'i isgal etmesinden sonra, Osmanlı imparatorlugu Trablusgarp vilayetiyle olan iliskilerini iyice güçlendirmistir. Buna baglı olarak, Osmanlı imparatorlugu bölgede bir çok mimari, ilmi ve edebi eserler bırakmıstır. Özellikle, Türkiye'nin çehresini degistiren, ülkeyi muasır ve çagdas devletler düzeyine çıkaran Mustafa Kemal Atatürk'ün yaptıgı devrimin yankıları Trablusgarp'ta çok derin olmustur. izleri sadece siyasi tarihyle sınırlı kalmayıp, edebiyat ve kültür alanlarına da sıçramıstır. Gerçekte büyük önder Atatürk de Libya'da yasamıs, ve Libya halk tarafından yakından tanınmıs bir sahsiyettir. Trablusgarp savunması sırasında gösterdigi yararlıklar Atatürk ismini Libyalı gönüllere naksetmistir. Ama bütün bunlara ragmen bu önemli konuya gereken ilginin gösterildigi de ne yazık ki söylenemez. Bu mütevazi çalısma, ulu önder Atatürk'ün gerçeklestirdigi devrimin Libya fikriyatına ve edebiyatındaki varlıgına ısık tutmayı hedeflemektedir.The foundation of Turkish and Libyan relations was laid thousands of years ago. The beginning of these relations dates back to the sixteenth century, the time when the Ottoman Empire conquered Tripoli. These established relations have changed into various forms in time, have declined due to disturbance at times, and sometimes have gained acceleration. At the beginning of the nineteenth century, especially in the year of 1830; after France invaded Algeria, the Ottoman Empire strengthened its relations with the province of Tripoli. According to this, the Ottoman Empire left many architectural, scientific, and literary works in this area. Especially, the reflections of the reforms done by Mustafa Kemal Atatürk, which have changed Turkey?s aspect and raised the country to the level of contemporary and modern countries, have been very profound in Tripoli. The traces weren?t only restricted to the boundaries of history, but they also spread to the fields of literature and culture as well. The great leader Mustafa Kemal Atatürk himself lived in Tripoli, and is a known figure by the community. The name of Atatürk has conquered their hearts and has left a place in their minds. However, despite all of these, we are thinking that; not enough interest is placed on this matter as should be, by the recently published works. Hence, with this modest work of ours, we aimed to illuminate the existance of the great leader Atatürk?s reforms in Libyan conception and literature.