Kütüphane tasarımında yenilikçi mekanlar: Yaratıcı alanlar olarak makerspace hareketinin incelenmesi

Abstract

Teknolojik alandaki gelişmeler, zaman içerisinde öğrenme dinamiklerinde değişim ve gelişimi zorunlu kılmıştır. Paylaşılabilir eserler üretmek için araçlarla ve malzemelerle etkin bir yapım, tasarım ve inovasyon sürecine ihtiyaç duyulmuş, bu da doğal olarak zengin ve özgün bir öğrenme yaklaşımını gerektirmiştir. Makerspace hareketi de bu gereksinimlerin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Günümüzde kütüphaneler, müzeler, okullar gibi yapılarda kalıcı makerspace'ler veya farklı mekânlarda gerektiği zaman kullanılabilen tekerlekli dolaplar içindeki taşınabilir mobil (pop-up) makerspace'ler gibi çeşitli türlerde makerspace alanları bulunmaktadır. Bu çalışmada kütüphane tasarımında yenilikçi bir mekân olarak ortaya çıkan makerspace kavramı ile geleneksel ve makerspace anlayışıyla tasarlanmış kütüphaneler incelenerek, uygun bir makerspace kütüphane tasarımının nasıl olması gerektiği belirlenmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde kütüphanelerin gelişim süreçleri ve planlanma yöntemleri, üçüncü bölümde kütüphanelerde makerspace hareketi ele alınmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde Türkiye'den ve Dünyadan birer geleneksel ve makerspace kütüphane incelenmiştir. Araştırmada literatür taraması sonucu elde edilen bilgilerden, geleneksel ve makerspace anlayışıyla tasarlanan kütüphane örneklerinden yola çıkılarak dördüncü bölümde ideal bir makerspace kütüphanenin nasıl planlanması gerektiği ortaya konulmuştur. Beşinci ve son bölümde ise araştırma sonuçları özetlenerek çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Developments in the technological field have necessitated the change and development in learning dynamics over time. An efficient process of production, design and innovation with tools and materials have been needed to produce shareable works where a rich and original learning approach would have been naturally required. The Makerspace movement has emerged as a result of these requirements. Nowadays there are various types of makerspace spaces such as permanent makerspaces in libraries, museums, schools or portable mobile (pop-up) makerspaces in roller cabinets that can be used in different places when needed. The aim of this study is to determine how a convenient makerspace library design should be by an examinations between the concept of makerspace which comes out as an innovative space in library design and the traditional designed libraries with makerspace understanding. In the second chapter, the development processes and planning methods of the libraries, in the third chapter the makerspace movement in the libraries are discussed. In the fourth chapter of the study, traditional and makerspace libraries from World and Turkey are examined. How to plan an ideal makerspace library is explained in the fourth chapter after the research of based on the information obtained as a result of literature review and library examples designed with traditional and makerspace approach. In the fifth and final chapter, the research results were summarized and various suggestions were made.