Kentsel mesajda çelişkiler: Dönüşen Haliç’te kamusallık

Abstract

Çalışmanın ilk bölümünde Haliç’in dönüşüm sürecinde üç önemli kırılma noktası olan sanayileşme, sanayisizleşme ve 1980 dönemi politikalarına değinilmektedir. 1980’ler, kamusallığa dair mesajın oluşmaya başladığı yeni bir dönemi aktarmak üzere bir hareket noktası olarak kabul edilmektedir. Neo-liberal politikaların Türkiye’de uygulanmaya başladığı bu dönemde İstanbul’a önemli roller biçilmiştir. Bedrettin Dalan’ın İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı döneminde Haliç üzerine üretilmeye başlanan mesajın günümüze dek nasıl geliştiği, ne tür söylemlerle desteklendiği; yerel ve üst ölçekli politikalara ilişkin tarihsel okuma ve ilgili aktörlerle gerçekleştirilen derinlemesine görüşmelerde elde edilen çarpıcı bulgularla desteklenerek aktarılmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde sanayi işlevini terkederek kültür fonksiyonu üstlenmiş iki yapı olan Santralistanbul ve Feshane Uluslararası Fuar Kongre ve Kültür Merkezi iki ana eksende tartışılmıştır. Yapıların kültür eksenli dönüşüm sürecinde aktörler tarafından yaratılan ve iletilen mesaj ilk ekseni oluşturmaktadır. Üretime ve iletime ilişkin parametreler temel olarak; yasal ve kurumsal yapıya dair aktörlerin yönlendiriciliği, kent vizyonu ve uygulama araçları üzerinden tanımlanmıştır. Burada ana kaynak olarak; söylemler, plan ve projeler ve derinlemesine görüşmeler yönlendirici olmuştur. İkinci eksende algılanan imaj ile deneyimleme sonucu oluşan imaj tartışılmıştır. Bu tartışmayı, gerçekleştirilen derinlemesine mülakatların yanı sıra, Şubat 2013’te İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ve İstanbul Kültür Üniversitesi öğrencileriyle yapılan 137 anketin sonuçları yönlendirmiştir. Sonuç bölümünde, Haliç’in kamusallığına dair kentsel mesaj, elde edilen bulgular yardımıyla tartışılmakta ve yorumlanmaktadır.