Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Analitik Bilançosu Temel Parasal Göstergeleri'nin Finansal Okuryazarlık Düzeyinde Analizi

Abstract

Üç bölümden oluşan bu çalışma, finansal okur yazarlığın tanımı ve bir finansal okuryazarın bilmesi gereken temel ekonomik kavramlar ile TCMB analitik bilançosunun bu temel kavramlar ile olan ilişkisini anlatmaktadır. Birinci bölümde finansal okur yazarlığın ne demek olduğu, unsurları, önemi, gelişimi ve bir finansal okuryazarın bilmesi ve takip etmesi gereken temel makro ekonomik verilerin neler olduğu anlatılmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde ise merkez bankacılığının ne olduğu, Türkiye'de merkez bankasının tarihsel gelişimi ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın yapısı ve görevleri anlatılmıştır. Merkez bankasının uyguladığı para politikalarını takip etmek ve ekonominin genel durumu hakkında piyasaya bilgi ve ipuçları sağlamak amacıyla merkez bankası analitik bilançosunun aktif ve pasif hesaplarının işleyişine değinilmiştir. Son olarak üçüncü bölümde ise TCMB' nin para politikası araç ve stratejilerinin tanımları yapılarak analitik bilançoya yansıma şekilleri üzerinde durulmuştur. 2022 yılının ilk günü ve son günü analitik bilanço rakamları karşılaştırması yapılarak finansal okuryazarlık düzeyinde piyasada ki gelişmeler ve politikalar ile ilgili olarak bizlere verebileceği ip uçlarından yararlanılmaya çalışılmıştır.

This study, which consists of three parts, explains the definition of financial literacy, the basic economic concepts that a financial literate should know, and the relationship between the Central Bank of the Republic of Turkey analytical balance sheet and these basic concepts. In the first chapter, it has been tried to explain what financial literacy means, its elements, importance, development and what are the basic macroeconomic data that a financial literate should know and follow. In the second part, what central banking is, the historical development of the central bank in Turkey and the structure and duties of the Central Bank of the Republic of Turkey are explained. In order to follow the monetary policies implemented by the central bank and to provide information and clues to the market about the general state of the economy, the functioning of the asset and liability accounts of the central bank's analytical balance sheet is mentioned. Finally, in the third part, the monetary policy instruments and strategies of the Central Bank of the Republic of Turkey were defined and their reflections on the analytical balance sheet were emphasized. By comparing the analytical balance sheet figures on the first day and the last day of 2022, it has been tried to benefit from the clues that it can give us about the developments and policies in the market at the level of financial literacy. Keywords: Financial Literacy, Money, Interest Rate, Exchange Rate, Central Bank, Analytical Balance Sheet