Doktora Tezleri / PhD Dissertations

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/11413/9

Yasal Uyarı ⚠️ Araştırmacılar, tezlerin tamamı veya bir bölümünü yazarın izni olmadan ticari veya mali kazanç amaçlı kullanamaz, yayınlayamaz, dağıtamaz ve kopyalayamaz. İKÜ Akademik Açık Erişim Web Sayfasını kullanan araştırmacılar, tezlerden bilimsel etik ve atıf kuralları çerçevesinde yararlanırlar.

Browse

Now showing 1 - 20 of 31

Open Access
2,5-5 Yaş Arası Çocuklarda Türkçe Edinimlerin Biçimsözdizimsel Çözümlemeleri
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) GÜVENEK, EMİNE SERAP; Hacı Ömer Karpuz
Bu tezde 2,5-5 yaş arası çocukların Türkçe edinimlerinin biçimsözdizimsel incelemesi yapılmaya çalışılmıştır. Örneklemde Edirne ili içerisindeki altı kreş ve gündüz bakımevi ve yakın çevredeki çocuklardan seçilen 151 çocuktan derlenen veriler kullanılmıştır. Tez metni Giriş ve üç ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde tezin konusu, amacı, araştırma soruları ile tezin evreni ve örneklemi açıklanmış, veri toplama yöntemi ve tezin değişkenlerine değinilmiştir. Birinci ana bölümde çocuğun gelişim ilkeleri ve dönemleri, çocukta dilin oluşum aşamaları ve sözcük öğrenme yöntemleri yer almaktadır. İkinci ana bölümde dil-düşünce gerçekliği, somut ve soyut algı açıklandıktan sonra çocuklardaki birtakım gramatikal özelliklere ayrıntılı olarak yer verilmiştir. Son bölüm olan üçüncü kısımda ise Türkçenin öbek yapısı, cümlenin derin ve yüzey yapısı, cümle çözümleme yöntemleri açıklanmış ve sonrasında örneklem metninden seçilen örnekler ışığında çocuklardan elde edilen cümleler biçimsözdizimsel bir yöntemle analiz edilmiştir. Değerlendirme kısmında ise, 2,5-5 yaş arasında ana dilleri Türkçe olan çocuklarda dilin ulamsal gerçekliği ve tüm aşamaları parçadan bütüne dil bilimsel metotlarla; çocuklardaki dilsel kullanımlar yaş aralığına göre tasnif edilmiş ve yaşsal farklılıklar üzerinden karşılaştırmalı olarak elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Örneklem metnindeki niceliksel veriler maddeler şeklinde verilmiş, tespitler istatistiklerle desteklenmiştir. Sonuç bölümünde kelimelerin oluşumu, morfolojik yapıların ilerleme aşaması ve sıklığı, son olarak da kullanılan sentaks yapıları biçimsözdizimsel bir çözümleme ile ortaya konularak varılan sonuçlar, 21 madde altında değerlendirilmiştir.
Open Access
Äbuġalisina, Abilḥaris (Giriş, Metin, Aktarma, İnceleme, Dizin)
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) TÜRKDİL, YAKUP; Vahit Türk
Yaşadığı dönemde derin izler bırakmış, kendini halka sevdirmiş, adını ve yaptıklarını gelecek nesillere aktarabilecek güçte olan önemli kişilerin gerçek hayatlarının yanında bir de halkın onlara atfettiği hayatları olmuştur. İnsanlar onları gerçek hayattan koparıp birer kurtarıcı, yol gösterici günümüz tabiriyle birer süper kahraman olarak görmüşlerdir. Bilgin, filozof ve hekim İbni Sînâ'nın eserleri günümüzde hâlâ ilim dünyasında yaşamaktadır. İbni Sînâ sadece ilim dünyasında değil aynı zamanda Türk-İslam dünyasındaki insanların kalplerinde ve hayallerinde günümüzde de yaşamaktadır. Onunla ilgili hikâyeler ve fıkralar dilden dile dolaşmış ve nihayetinde kâğıda dökülmüştür. Günümüzde birçok Türk coğrafyasında bu eserler büyük ilgi görmektedir. Çalışmamıza konu olan metin Kazakistan'da bir akın tarafından söylenerek yazıya geçirilen halk hikâyesidir. Metinde İbni Sînâ ve kardeşinin hayat hikâyesi ele alınmaktadır. Çalışmamız "Giriş, Metin, Aktarma, İnceleme ve Dizin" bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş kısmında çalışmanın amacı, İbni Sînâ'nın hayatı, İbni Sînâ'nın milliyeti, İbni Sînâ'nın eserleri, İbni Sînâ hikâyelerinin kaynağı ve İbni Sînâ hikâyeleri üzerinde durulmuştur. Metin bölümünde halk hikâyesinin çeviri yazılı şekli verilmiştir. Aktarma bölümünde ise metnin hikâyeleştirilmiş genel bir aktarmasına yer verilmiştir. İnceleme bölümünde ise çalışmamıza konu olan halk hikâyesinden yola çıkılarak ses ve şekil bilgisi örneklerle ele alınmıştır. Çalışmamızın son kısmında ise dizin yer almıştır.
Open Access
Adi Ortaklıkta Yönetim ve Temsil
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) GÖKDEMİR, EGEMEN; Merih Kemal Omağ
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 620. ile 645. Maddeleri arasında Adi Ortaklık hükümleri yer almaktadır. Adi ortaklığın kendine has birtakım özellikleri bulunmaktadır. Adi ortaklık ortaklıklar hukukumuzun temel ortaklık yapısını oluşturmaktadır. Uygulamada en çok kullanılan ortaklık türü olma özelliği bulunmaktadır. Adi ortaklığın tüzel kişiliği yoktur. Tüzel kişiliğinin bulunmaması nedeniyle adi ortaklık ortaklıklar hukuku içerisinde özel bir yerde bulunmaktadır. Adi ortaklığın kendine has özelliği olarak yer alan -tüzel kişiliğinin olmaması- durumu çeşitli sonuçlara yol açmaktadır. Bunlardan biri tüzel kişiliğin yokluğu sonucunda organsal olarak temsilin mümkün olmamasıdır. Adi ortaklıkta temsil konusunun nasıl gerçekleşeceği ve temsile bağlı olan sonuçları konusunda Türk Borçlar Kanunu 637. madde ve 638. maddelerinde düzenlemeler yapılmıştır. Ayrıca Türk Borçlar Kanunu'nda yer alan temsile dair genel nitelikte yapılan düzenlemelerin özelliğine uygun düştüğü ölçüde adi ortaklığa uygulanması durumu da söz konusudur. Adi ortaklık yönetim organına ve temsil organına sahip olmayan bir ortaklık türüdür. Adi ortaklıkta yönetim konusu iki yönlüdür. Yönetimin iç yönü ve dış yönü olmak üzere iki yönü bulunmakta olup, iç ilişkide ortaklar arasında hüküm ifade eden ilişki "karar", dış ilişki ise alınan kararın icrasına yönelik "temsil" olarak adlandırılmaktadır. Türk Borçlar Kanunu'muzda adi ortaklıkta yönetim ve temsili birbirinden ayrılmış yönetim kanunun 625. maddesinde, temsil ise 637. maddesinde düzenlemiştir. Çalışmamızda adi ortaklıkta yönetim ve temsil konuları ele alınmıştır. Çalışmamız içerisinde üç bölüme ayrılarak inceleme yapılmıştır. Birinci bölümde, "adi ortaklık sözleşmesi" başlığı altında, adi ortaklığın tanımı, temel özellikler kuruluşu ve özel görünüş şekilleri ile ilgili olarak genel açıklamalar yapılmıştır. Çalışmamızın ikinci bölümünde, "adi ortaklıkta yönetim" başlığı altında adi ortaklıkta yönetim, adi ortaklığa hakim olan ilkeler, yönetim yetkisinin kazanılması, yönetim yetkisinin sınırı, yöneticinin hak ve borçları, yönetim yetkisinin sınırlandırılması, kaldırılması ve yönetici ortakların diğer ortaklarla arasındaki ilişkilerden bahsedilmiştir. Son bölümde "adi ortaklıkta temsil" başlığı altında adi ortaklıkta dolaylı temsil, doğrudan temsil, temsil karinesi, yetkisiz temsil ve temsilin sonuçları konularına değinilmiştir.
Open Access
Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinde Yüklenicinin Temerrüdü Halinde İş Sahibinin Seçimlik Hakları
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) ÇETİNKAYA, VOLKAN; Maya Turgut Öz
Bu tezin konusu olarak, ülkemizde yaygın bir biçimde uygulama alanı bulan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde sıklıkla karşılaşılan bir durum olan yüklenici temerrüdü halinde iş sahibinin sahip olduğu seçimlik haklar olarak seçilmiştir. Bu cümleden olmak üzere: konunun çerçevesini çizmek bakımından arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde şekil şartı eksikliğinin sonuçları, Yargıtay'ın dürüstlük kuralı çerçevesinde şekil şartı eksikliğinin ileri sürülmesini sınırlandırdığı haller ve geçersiz sözleşmelerin tasfiyesi, iş sahibi sayısının birden fazla olması durumunda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin kurulması ve sona erdirilmesi hususlarındaki Yargıtay uygulaması belirtilmiş; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerini ani edimli ya da sürekli sözleşme olarak kabul eden öğretideki görüşler, Yargıtay içtihatları ve bu konudaki kanaatlerimiz ile birlikte açıklanmıştır. Yüklenicinin temerrüdü nedeniyle iş sahibinin yüklenicinin ediminin ifasından vazgeçip müspet zararını talep edebilmesine ilişkin yasal hakkının, Yargıtay'ın ifasına başlanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde mübadele teorisini uygulanması gerektiği hususundaki içtihatları nedeniyle kullanılamaz hale getirilişine ilişkin mevcut uygulamaya ve bu uygulamaya yönelik eleştirimize yer verilmiştir. Özellikle tam iki taraflı sözleşmelerde temerrüt, gecikmeden kaynaklanan zararın tazmini, cezai şart, nama ifa, sözleşmeden dönülmesi, ileri etkili fesih, müspet ve menfi zarar kavramları, öğretideki görüşler ve Yargıtay içtihatları ışığında değerlendirilmiştir.
Open Access
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Kararlarında Adil Denge Kavramı
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) ÖZMEN, AHMET MÜNCİ; Durmuş Tezcan
Adil denge, AİHM'in 23.7.1968 tarihli Belçika'daki eğitim dillerine ilişkin kararından bu yana, çok sık başvurulan bir kavram veya ilkedir. Konu, AİHS ve Ek Protokoller tarafından güvence altına alınan hak ve özgürlüklerle, kamu çıkarlarının / yararlarının veya bu hak ve özgürlüklerin kendi aralarında çatışmalarıyla ilgilidir. Buna, üçüncü olarak, kamu çıkarlarının, bir yandan birbirleriyle çatışırken, diğer yandan, AİHS ve Ek Protokollerle güvence altına alınan hak ve özgürlüklerle çatışmalarını da ekleyebiliriz. Adil denge ilkesi, bu çatışma ortamında devreye girer ve çatışan ögeleri ayakta tutacak bir dengeyi sağlayarak çatışmayı durdurur. Bu süreçte, denge sağlanana kadar, çatışan ögelerin, terazide farklı ağırlıklarla tartılması söz konusudur ancak, kural olarak, hakkın özü çiğnenmez ve genel olarak, mutlak hakların ağırlığı azaltılmaz. Oldukça eski bir geçmişe sahip olan adil denge ilkesine, AİHM dışında, bizim Anayasa Mahkememiz dahil, temel haklarla ilgili yargılama yapan çeşitli yargı organları da başvurmaktadır. Tezimizde, ilkenin boyutlarının ortaya konabilmesi için, tarihsel gelişimine ve felsefi temellerine yer verilmeye çalışılmıştır. İlkenin kökeninde yatan orantılılık / ölçülülük kavramı ve terminoloji üzerinde durulmuştur. Adil denge ilkesinin tanımı yapılmış ve bu ilkeyle ilgili olabilecek dengeleme modelleri sunulmuştur. Ayrıca, adil denge ilkesine göre dengeleme yapılana kadar izlenmesi gereken dikey basamaklar / aşamalar gösterilmiştir. AİHM'nin ikincilliği (subsidiarity) ilkesi uyarınca, adil denge ilkesine uyulmasının, öncelikle ulusal yetkililerden beklendiği ve AİHM standartarına uyulması koşuluyla, ulusal yetkililerin değerlendirme ve kararlarına saygı gösterilip uyulacağı (deference) konusuna da değinilmiştir. AİHM kararları ise, yukarıda sözünü ettiğimiz üç çatışma görünümüne uygun olarak bölümlenmiş ve bu bölümlenme içinde, çeşitli dava konularına göre incelenmiştir. Tezin sonunda, AİHM'nin istisnaen de olsa, mutlak hakları bile içine alacak kadar geniş bir yelpazede dengeleme yaptığı; devletlerin önemli ekonomik çıkarlarını gözettiği ve adil denge ilkesine yönelik dengeleme sürecinde, belirli tanım ve kurallara göre değil, olaya / davaya özgü (ad hoc) dengeleme yaptığı sonucuna varılmıştır.
Open Access
Çağatay Türkçesi Dürr-i Yetim [1b-100a] (Dil İncelemesi-Çeviri Yazılı Metin-Dizin)
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) COŞKUN, HARUN; Vahit Türk
Çağatay Türkçesi, 15. yüzyıldan 20. yüzyıl başlarına kadar Batı Türklüğünün sınırlarını çizen Karadeniz, Kafkas Dağları, Hazar Denizi ve Orta İran'ın kuzey ve doğusunda -Türkistan'da- yaşayan Türk toplulukları tarafından kullanılan ortak yazı dilinin adıdır. Bu yazı dili ile çok sayıda eser kaleme alınmıştır. Bu eserlerden biri de siyer türünde yazılan Dürr-i Yetim'dir. Şimdiye kadar bu eser üzerinde tespit edebildiğimiz herhangi bir bilimsel çalışma yapılmamıştır. Eserin bu çalışmaya kaynaklık eden nüshası, Süleymaniye Kütüphanesi Özel Koleksiyon bölümünde 00015 numarada kayıtlıdır. 415 yapraktan oluşan Dürr-i Yetim adlı eser, 1201/1786 tarihinde Çağatay Türkçesi ile kaleme alınmıştır. Çalışmamızda bu eserin 1b-100a yaprakları arasındaki kısım incelenmiştir. Beş bölümden oluşan çalışmamızın giriş bölümünde Çağatay Türkçesi ve Çağatay Edebiyatına kısaca değinilmiş ve incelenen eser hakkında bilgi verilmiştir. Dil incelemesi bölümünde metnin yazım, ses ve şekil bilgisi özellikleri incelenmiş, tespit edilen dil özellikleri örnekleriyle açıklanmıştır. Eserin dil özelliklerinde Doğu Türkistan bölgesinin bazı yerel dil özellikleri tespit edilmiş ve önemli görülen yerleri karşılaştırılmıştır. Metin bölümünde Arap harfli eserin Latin harflerine çeviriyazı ile aktarımı sağlanmıştır. Metinde geçen sözcüklerin kullanıldığı yerler bu sözcüklere gelen ekler sözcüklerin anlamlarıyla beraber alfabetik olarak dizinde gösterilmiştir. Sonuç bölümünde ise metinde tespit edilen eskicil özellikler, Oğuz Türkçesi, Yeni Uygur Türkçesi ve Doğu Türkistan ağzı ile ilgili ses bilgisi, şekil bilgisi ve söz varlığı özellikleri ve bu özellikler arasındaki farklılıklar hakkında bilgi verilmiştir.
Open Access
Eğitim Sektöründe Büyük Veri Destekli Teknoloji Kullanımı
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) TOPTAŞ, OĞUZ; Ali Şen
Bilgi çağında teknolojinin ve internetin hızla gelişmesinin sonucu olarak hem özel, hem de kamu kurumlarında bilgisayarlar, akıllı cihazlar gibi bir çok algılayıcılarla toplanan bilgiler devasa veri yığınları oluşturmuştur. Kullanıcıların teknolojik aletleri kullanması sonucunda da geçmişte ürettikleri bu loglar, bilinen hakkında fikir yürüterek geleceğe yönelik tahminlerde bulunma konusunda insanlara yardımcı olur. Ancak bunun için elde edilen verilerin (data) analiz edilmesi zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Bu da günümüzde verilerin analiz edilmek üzere belli bir ortamda toplanmasıyla oluşan "Büyük Veri"yi (Big Data) oluşturmuştur. Günümüzde hızla artan rekabet ortamında özellikle eğitim sektöründe rekabet gücünü elde tutmak ve sektördeki eğitim kalitesini artırmak da, Geleneksel Yaklaşım'dan ziyade elde edilen dataların analizi sonucu yapılan planlamalar ile mümkün olabilmektedir. Geleneksel Yaklaşım'ın eğitim sektörüne katkıları kısıtlı olmakla birlikte aynı zamanda "kurum kültürü algısından" öteye geçememektedir. Bu nedenle her sektörde olduğu gibi eğitim sektörünün başarısında da "Büyük Veri ve teknoloji kullanımı" gereksinimi kaçınılmazdır. Bu çalışmanın amacı eğitim kurumlarında Büyük Veri (Big Data) ve teknoloji kullanımının eğitim kalitesine etkisini irdelemektir. Nicel araştırma yöntemlerinden betimsel araştırma modeliyle basit seçkisiz örnekleme ile yapılan "Eğitim Kurumlarında Büyük Veri ve Teknoloji Kullanımı" konulu anket ve sosyodemografik bilgi formu uygulanmıştır. Araştırma sonucunda eğitim sektöründe Büyük Veri kullanımının eğitimde kaliteyi ve verimliliği artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalişmada, "eğitimde Büyük Veri kullanım alanlarına", "gerçek hayattan örnek uygulamalara" ve "eğitimde Büyük Veri kullanımına yönelik endişelere" yer verilmiştir. Çalışmamızda Büyük Veri konusu değerlendirilirken; "eğitim sisteminde bireyselleştirilmiş öğrenmenin sağlanması, öğrenci performansının iyileştirilmesi, eğitimde verimsiz süreçlerin belirlenmesi, başarıya göre ders içeriklerinin yeniden yapılandırılması, öğrenci performansının takip edilmesi, vb." gibi Büyük Veri ile "yapılanlar ve yapılabilecekler" ele alınmıştır.
Open Access
Eski Oğuz Türkçesi Eserlerinde Alıntı Sözlerin Yapı ve Anlam Bakımından İncelenmesi (Çarh-Nâme, Kıssa-yı Yûsuf, Risâletü'n-Nushiyye, Sultan Veled'in Türkçe Manzumeleri)
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) TOPCİ, ÇAĞLA BARİKAN; Vahit Türk
Bu çalışmanın konusunu, Türkçenin Anadolu'da yazı dili olma sürecini şekillendiren Çarh-nâme, Kıssa-yı Yûsuf, Risâletü'n-Nushiyye ve Sultan Veled'in Türkçe Manzumeleri adlı eserlerde yer alan alıntı sözler oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, söz konusu eserlerde yer alan alıntı sözlerin Türkçe işletime nasıl sokulduğunu ve hangi kavram alanlarına ait olduğunu saptamaktır. Çalışma, giriş ve üç ana bölümden oluşmaktadır. Yapı incelemesi başlığını taşıyan birinci ana bölümde, çalışmanın kapsamını oluşturan eserler sözcük düzeyinde alıntılar ve sözcük grubu düzeyinde alıntılar başlıkları altında, ekleşme bilgisi ve söz dizimi yöntemleriyle incelenmiştir. Anlam incelemesi başlığını taşıyan ikinci ana bölümün ilk kısmında, söz konusu alıntı sözlerin hedef dil ve kaynak dil anlamları karşılaştırılarak art zamanlı anlam bilimi yöntemiyle anlam değişimine uğrayan sözler bir tablo üzerinden gösterilmiş; ikinci kısmında yapısal anlam bilimi yöntemlerinden kavram alanı kuramı bağlamında ele alınarak tematik bir biçimde tasnif edilen alıntı sözler, her metinden seçilen bir örnek cümlenin bağlamı üzerinden değerlendirilmiştir. Sayısal tablolar başlığını taşıyan dördüncü ana bölümde, alıntı sözlerin metinlerdeki geçiş sayısı göz önünde bulundurularak sayısal tablolar oluşturulmuştur.
Open Access
Etnik Anklavı Tanımlamak İçin Bir Yaklaşım Önerisi: İstanbul Fatih'te Suriyeli Göçmen Mekanları
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) ÇOHADAR, MERVE GÜLERYÜZ; Neslihan Dostoğlu
Göçmen grupları, göç ettikleri yeni kentlerde mekansal olarak bazı bölgeleri daha çok tercih etmektedir. Bu durum kent mekanında mekansal kümelenmelerin ve ayrışmanın oluşmasına neden olmaktadır. Mekansal kümelenme ve ayrışma kimi zaman gönüllü kimi zaman göçmenlerin 'öteki' olarak dışlanmaları sonucunda gelişebilmektedir. Tarihten günümüze geçen süreçte, İstanbul kenti pek çok göçe ve göçün neden olduğu sosyo-mekansal değişime sahne olmuştur. İstanbul'un bu çok kültürlü yapısı ve göçmenler tarafından çokça tercih edilen bir metropol olması nedeniyle, çok katmanlı ve parçalı bir mekansal yapıya sahip olduğu söylenebilir. Bu mekansal yapıya, 2011 yılı itibariyle Suriyeli kitlesel göçü sonrasında gelen göçmenlerin mekansal kümelenme ve ayrışma eğilimleri de eklemlenmiştir. Birçok ilçede, göç sonrası gelişen Arapça tabelaları olan etnik dükkanların sayısının artışı dikkat çekmektedir. Bu tez çalışması, İstanbul'un en eski tarihi semtlerinden biri olan Fatih'te bu etnik dükkanların yoğunlaştığı bölgeler üzerine bir bakış açısı geliştirmek için yola çıkmıştır ve bu bölgelerin, dünyada pek çok örneği olan Chinatown'lar, Little Italy'ler gibi birer 'etnik anklav' olarak adlandırılması ve görülmesi gerektiğine dair bir düşünce geliştirmiştir. Günümüz kentlerinde değişim geçiren bir mekana dair bir okuma geliştirilecekse, 21. yüzyılda mekanın, kültürün ve kimliğin değişen karakterini dikkate almak gerekmektedir. Bu nedenle, bu tez çalışması, 'etnik anklavın tanımlanması ve karakterinin belirlenmesi' hedefine ulaşmak için, küreselleşme ve küyerelleşme sürecinde mekanların, kimliklerin, kültürlerin algılanma, anlamlandırılma ve anlama biçimlerindeki değişime odaklanmıştır. Bu bağlamda, etnik anklavların göstergelerle donatılmış sembolik tüketim mekanları gibi hareket ettiğine dair bir düşünce geliştirilmiştir. İşaretlerin, yani yapılı çevrede bulunan ve mekansal atmosferi oluşturan görsel ve görsel olmayan göstergelerin kentliler veya göçmenler açısından birden çok anlamı ve algılanma şekli olduğu söylenebilir. Bu açıdan düşünüldüğünde, bu tez çalışması, anklavların, kültür, ideoloji, din vb. birçok farklı konuda göçmenlerin toplumsal mekanına ve gündelik yaşamına dair şifrelenmiş mesajları içeren bir iletişim aracı olduğu savından yola çıkmıştır. Bu bağlamda tez, 21. yüzyıldaki bir etnik anklavın oluşma motivasyonları, toplumsal / ekonomik / fiziksel karakterleri ve niteliklerinin tanımlanması için bir yaklaşım önerisi oluşturmaya çalışmıştır. Bu tanımlama modeli ile, günümüzde, bir etnik anklavın göçmenler tarafından nasıl anlamlandırıldığı ve algılandığı, popüler kültürün ve tüketim kültürünün bu kadar etkin olduğu günümüzde göçmenlerin halen neden etnik temalı bir çevreyi gündelik yaşamlarında tercih ettiği ve genel anlamda etnik anklavlar üzerine yeniden düşünmek hedeflenmiştir. Tezin amacı, günümüzde oluşan anklavdaki mekan üretiminin nasıl gerçekleştiğine, anklavın şifrelenmiş, örtük mesajlarını göçmenlerin nasıl algıladığına, anlamlandırdığına dair bir okuma gerçekleştirmektir. Bunun için gündelik yaşamın mekanları olarak görülebilecek etnik anklavda mekansal atmosfer anklavın karakterini oluşturan göstergelerin belirlenmesi için iki aşamalı bir yaklaşım önerisi oluşturulmuştur. İlk aşamada, Fatih'te Suriyelilerin etnik dükkanlarının yoğunlukta olduğu beş mahalle üzerine incelemeler yapılmış ve bu alanlarla ilgili, dükkanların Suriyeli işletmecileri ve dükkanları kullanan Suriyeli göçmenler ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmelerin bulgularına dayanarak, göçmenlerin en çok anlam yükledikleri göstergeleri (signs) ve gösterenleri (signifier) içeren şematik bir 'gösterge listesi' oluşturulmuştur. Bu 'gösterge listesinin', anklavlardaki ve dolayısıyla anlam oluşturan göstergelerin belirlenmesini ve incelenmesini olanaklı kılabileceği düşünülmektedir. Yaklaşımın ikinci aşamasında ise, Fatih'teki Akşemsettin Caddesi çalışmanın pilot alanı olarak seçilmiştir. Caddenin dokusu ve 12 etnik dükkan üzerine toplumsal göstergebilim yöntemi ile bir okuma gerçekleştirilmiştir. Bu okuma bağlamında cadde üzerindeki Suriyeli işletmelerin cephe ve iç mekan karakterini oluşturan somut ve soyut (görsel veya görsel olmayan) öğelerin günümüzde değişen anlamlarının ve gündelik yaşamda göçmenlerin anklavı algılama, anlamlandırma pratiklerinin çözümlenmesi hedeflenmiştir. Yapılan çalışmanın oluşturduğu yaklaşım önerisi ve şematik 'gösterge listesi'nin etnik anklavlar üzerine yapılacak gelecekteki çalışmalar için başlangıç noktası niteliği taşıyabileceği ve yol göstereceği düşünülmektedir.
Open Access
Güney Sibirya Türk Destanlarında Mekân ve Zaman Sembolizmi
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) ÖZPINAR, BERNA; Aynur Koçak
İlk yurtları Orta Asya olan Türkler yüksek bir kültür ve uygarlık oluşturmuşlar, buradan farklı coğrafyalara yayılmışlardır. Türk kültürü, Türk toplumunun ortak düşünceleriyle şekillenmiştir. Kolektif tefekkürün en yüce eseri hikmettir ve Türkler kendi hikmetlerini oluşturabilmişlerdir. Dünya görüşü olması sebebiyle hikmet, kozmogoniyle de ilişkilidir. Türklerin kendilerine ait en eski kozmolojisine göre kâinatın tüm tezâhürleri, Yer ve Göğün temsil ettiği iki evrensel nefesten oluşan bir sistemdir. Buna "evrenselci dikotomi" denir. İki ilkenin oluşturduğu bu sistem, zıtlıkların uyumlu birliğine dayanır ve buna göre Dünya, Yer ve Göğün birleşiminden oluşmuş bir bütündür. Türk düşüncesinin temel anlayışı olan evrenselci dikotomi, dünya görüşü olmasından dolayı anlatılara da yansımıştır. Evrensel iki ilke Türk destanlarında yüzeydeki konunun alt katmanlarında semboller aracılığı ile barındığından, varlığı ancak semboller çözümlenip, birbirleriyle bağlantısı kurulduğunda anlaşılmaktadır. Türk mitolojik anlatılarında aynı özden gelen evrensel iki ilkenin mekâna ve zamana dair gerçekleştirdiği yaratımlar, kahraman ve karşı-kahramanların mücadelesi üzerinden verilir. İki ilke tanrısal gücü temsilen çeşitli biçimlerde görülebilir. Görünürdeki mücadele sonunda daima bir yaratım gerçekleşir. Onlar birlikte dengeyi sağlayarak, kozmosu kurarlar ve yaşamı sürdürürler. Bu çalışmada Güney Sibirya Türk destanlarında mekân ve zaman sembolizmi, Türk halkları olan Altay, Hakas, Şor ve Tuvalara ait destan örnekleri üzerinde incelenmiş, mekân ve zamana dair sembol çözümlemeleri yapılarak, anlatılar evrensel iki ilkeli sistem bağlamında ele alınmıştır.
Open Access
Hasan Bin Abdurrahman'ın "Terceme-i Mâ-lâ Tes'iet Tabîb Cehlehû" Adlı Eseri [100b-200a] (Dilbilgisi İncelemesi - Çeviriyazılı Metin - Dizin)
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) SÖZER, ZEKİ; Hacı Ömer Karpuz
Bu tez çalışmasında Hasan bin Abdurrahman'ın, XIV. yüzyılda yaşadığı bilinen Yusuf bin İsmail İlyas el-Hûyî el-Bağdâdî el-Kutubî el-Şafiî'nin Mâlâ Yeseuʼt-Tabîb isimli eserini tercüme ederek ve de kendisi de eklemeler yaparak oluşturduğu Terceme-i Mâlâ Tes'iet Tabîb Cehlehû adlı eserinin 100b-200a varakları arasındaki bölümü incelenmiştir. Çalışma Dilbilgisi İncelemesi, Çeviriyazılı Metin ve Dizin bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Eski Oğuz Türkçesi döneminde yazılmış önemli tıp kitapları hakkında kısa bilgiler verilmiştir. İnceleme bölümünde art ve eş zamanlı yöntemler kullanılarak metnin yazım, ses ve biçim özellikleri çıkarılmıştır. Son olarak metnin söz varlığı hakkında istatiksel bilgiler verilmiştir. Dizin kısmında ise çevriyazılı metinde geçen bütün kelimeler, kaynak dil, metne bağlı anlamsal ve yapısal özellikleri belirtilmek suretiyle gösterilmiştir. Eserde çoğunluğu Türkçe, Arapça, Farsça, Yunanca'dan olmak üzere birçok dilden bitki, hayvan, hastalık, ilaç, organ ve cevher ile ilgili çeşitli sözcükler kullanıldığı tespit edilmiştir. Eski Oğuz Türkçesinin son döneminde yazılmış olan eser, çeşitli bitkilerden ve hayvanlardan elde edilen karışımlarla bazı hastalıklara tedavi reçeteleri sunması dolayısıyla tıp alanında, metinde hem terimler için hem de açıklamalarda kullanılan Türkçe kelimeler açısından da Türk dili bakımından oldukça değerlidir.
Open Access
Hasan Bin Abdurrahman'ın "Terceme-i Mâ-lâ Tes'iet Tabib Cehlehu" Adlı Eseri [1b-100a] (Dil Bilgisi İncelemesi - Çeviri Yazılı Metin - Dizin)
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2021) BAYRAK, MUHARREM; Hacı Ömer Karpuz
Bu tez çalışmasında XVI. yüzyılda yaşamış olan Osmanlı saray katiplerinden Hasan bin Abdurrahman tarafından kaleme alınan Terceme-i Mâlâ Tes'iet Tabîb Cehlehû adlı eserin 1b-100a varakları arasındaki kısım incelenmiştir. Çalışma Dilbilgisi İncelemesi, Çeviri yazılı Metin, Dizin bölümlerinden meydana gelmektedir. Giriş bölümünde XVI. yüzyılda Anadolu sahasında yazılmış olan tıp metinleri ve üzerinde çalışılan eserin yazarı ile ilgili kısa bilgiler aktarılmıştır. İnceleme bölümünde ise art ve eş zamanlı yöntem kullanılarak metnin yazım, ses ve şekil özellikleri tespit edilmeye çalışılarak söz varlığı hakkında bilgiler verilmiştir. Metin bölümde her varağa sayfa ve satır numaraları verilerek metnin latin harflerine çeviri yazı ile aktarımı yapılmıştır. Dizin bölümünde ise eserde geçen tüm sözcüklerin anlamları ve hangi dile ait oldukları verilmiş; yine bu bölümde sözcüklerin eserin hangi sayfasında kullanıldığı ve ne tür ekler aldığı bilgileri aktarılmıştır.
Open Access
Hekimbaşı Aziz Efendi'nin Tercüme-i Eşcâr u Esmâr'ı (İnceleme - Tenkitli Metin)
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) IŞIKHAN, DİLEK; Mehmet Fatih Köksal
"Tercüme-i Eşcâr u Esmâr (İnceleme-Metin)" adlı çalışmamız, Alâeddin Alişâh b. Kâsım el-Hârizmî'nin astrolojiye dair Eşcâr u Esmâr adlı Farsça eserinin XVIII yy. âlimlerinden Hekimbaşı Abdülaziz Efendi tarafından yapılan çevirisinin günümüz harflerine aktarımına ve ortaya çıkan metnin bilimsel metotlar çerçevesinde incelenmesine dayanmaktadır. Çalışmamızın giriş bölümünde ilm-i nücûmun konumu ile bugün doğum haritası/horoscop olarak tabir edilen zîc temelli zâyiçelerden bahsedilmiştir. Ardından üç temel bölüme ayrılmış olan çalışmamızın birinci bölümünde: ilm-i nücûmun tanımı ve kapsamı ile ilm-i nücûma dair temel unsurlardan bahsedilmiş; ilm-i nücûmun Türk edebiyatındaki yeri ile kozmik unsurların ve diğer astronomik unsurlar ile gök olaylarının klasik Türk şiirindeki kullanımına değinilmiş; Osmanlı'da görev yapan müneccimbaşılar, ilm-i nücûma ait eserler ile ilgili çeviri faaliyetleri ve ilm-i nücûm ile müneccimlere yönelik eleştirilere yer verilmiştir. İkinci bölümde eserin müellifi ve mütercimi hakkında bilgi verilirken eserin konusu ve kapsamı, dil ve anlatımı, ilm-i nücûmdaki yeri, mütercimin tercüme metoduna değinilmiş, bölümün sonuna bir de terim ve kavramlar sözlüğü eklenerek metin içerisinde geçen terimlerin izahı amaçlanmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümü ise metne ayrılmış, bu bölümde metnin kuruluşunda tercih edilen ve edilmeyen nüshaların detaylı bilgisine yer verilerek buradan elde edilen bilgiler doğrultusunda nüshaların şecere tespiti yapılmıştır. Bununla birlikte çalışmamızda kullandığımız bir nüsha da tıpkıbasım olarak çalışmamızın sonuna dâhil edilmiştir. Hazırlanan bu doktora tezi ile eserin mevcut yıldızname metinleri arasındaki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır.
Open Access
Kâtib Mustafa b. Abdullah'ın Tercüme-i Zahîretü'l-Mülûk'u (İnceleme-Metin)
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) KILIÇ, ESRA; Mehmet Fatih Köksal
Çalışmanın konusu, Kâtib Mustafa b. Abdullah'ın İranlı Seyyid Ali Hemedanî'nin aynı adlı Farsça eserinden Türkçeye çevirdiği Tercüme-i Zahîretü'l-Mülûk'udur. Girişte metnin edebî türünü ihtiva etmesi bakımından siyasetname ve Türk edebiyatında siyasetname geleneği üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde Seyyid Ali Hemedanî, Zahîretü'l-Mülûk'u ve Türk edebiyatında Zahîretü'l-Mülûk tercümeleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Tercüme-i Zahîretü'l-Mülûk'un mütercimine dair tespitler paylaşılmış ve tercüme metin ile kaynak metin karşılaştırılarak mütercimin tercüme metodu belirlenmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde eserin muhtevası-konusu ve bölümleri tanıtılmış ve mütercimin dil ve üslubu tayin edilmiştir. Çalışmanın esasını teşkil eden dördüncü bölümde eserin yazma nüshası tavsif edilmiş, metnin kurulmasında takip edilen yol çizilmiş ve bu minval üzere çeviri yazılı metin ortaya konmuştur.
Open Access
Kiracının Kira Bedelini Ödememesinin Hukuki Sonuçları
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) DİLBAZ, MİKAYİL; Cem Akbıyık
Bu çalışmamızda genel olarak kira sözleşmesinin unsurları ve taraflarına, özel olarak ise kiracının kira bedelini ödemede temerrüde düşmesine değindik. Çalışmamız genel olarak üç tane ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde genel olarak kira sözleşmeleri üzerinde durulmakta, kira sözleşmeleri çeşitli hususlar bakımından detaylı bir şekilde incelenmektedir. İkinci bölümde, kira sözleşmesinin taraflarına genel olarak ve taraflarıyla ilgili çeşitli hususlara açıklık getirilmektedir. Üçüncü ve son bölümde ise ayrıntılı olarak kiracının temerrüdü ve kiracının temerrüdünün sonuçları değerlendirilmektedir. Bu hususlara Yargıtay kararları ile de açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Özellikle kiracının asli edim yükümlülüğü olan kira bedelini ödeme borcu uyuşmazlık oluşturan en önemli konulardan birisidir. Ödemelerin ne şekilde yapılması gerektiği, yapılmaması halinde hangi yaptırımlarla karşılaşılacağı bu çalışma ile irdelenmektedir. Çalışmamız bu kapsamda hem kiracının hem de kiraya verenin ilgilendiği bilgilere değinmektedir.
Open Access
Makine Öğrenmesi Kullanarak Ticari Binalarda Enerji Tüketiminin Azaltılması
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) ÇAKIR, MUSTAFA; Akhan Akbulut
Bu çalışmanın amacı, yüksek nüfuslu binalarda, ısıtma havalandırma ve iklimlendirme (HVAC) sisteminin plansız ve gereksiz çalışması nedeniyle enerji tüketimini azaltırken, aynı zamanda bina sakinlerinin termal konforunu da azaltan iç ortam termal konfor seviyesini arttırmaktır. Bilgisayar desteği sayesinde herkes için uyun ortam koşulları bulunarak enerji tüketimi azaltılmaktır. Bu amaca ulaşmak için de günümüzde yapay zeka uygulamalarında sıklıkla kullanılan yapay öğrenme yöntemlerine başvurulmuştur. Tezin temel katkısı, bina tipi, iklim bölgesi veya bir binanın ısıtma ve/veya havalandırma yönteminden bağımsız olarak yüksek derecede tutarlılıkla termal hissiyatı tahmin etmek için bir derin sinir ağı tasarlamak ve değerlendirmektir. Önerilen modelin eğitimde çeşitli üniversiteler tarafından derlenen 1995, 2015 yılları arasında gerçekleştirilmiş olan 66 çalışmadan toplanan verilerden oluşturulmuş olan American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers (ASHRAE)'nin Küresel Termal Konfor Veritabanı kullanılmıştır. Önerilen modelin üst değişken ayarlama süreci, Bayes stratejisi kullanılarak optimize edilmiştir. Yapılan deneyler önerilen yöntemin geleneksel ortalama ısıl duyum (PMV) %40 ve diğer sığ ve derin ağlara göre %4 daha yüksek tutarlıklıkla tahmin yürütebildiğini göstermiştir.
Open Access
Makine Öğrenmesi Tekniklerinin Bütçe Verimliliğine Uygulanması Üzerine Bir Çalışma
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) DEMİREL, GÖKSEL KIVANÇ; Ali Şen
Bu tez çalışmasının amacını satış ve promosyon bilgilerinden elde edilen büyük bir veri seti üzerinde daha az sayıdaki özellik sayısının kullanılarak pazarlamanın etkin olabileceği müşteri kitlesinin çeşitli makine öğrenmesi algoritmaları aracılığıyla seçilerek skorlanması oluşturmuştur. Bu amaç doğrultusunda, geçmiş yıllardan beri toplanılan müşteri bazlı pazarlama verileri üzerinden daha önce pazarlama bütçesi için ayrılmış ve başarılı olunmuş kitle işaretlenerek, deney veri seti farklı makine öğrenmesi algoritmaları KNIME 4.2.1 programında analiz edilmiştir. Makine öğrenmesi algoritmalarının matematiksel ve veri işleme farklılıkları dikkate alınarak, veri seti üzerinde karar ağacı, rastgele orman, çok katmanlı algılayıcı ve gradyan artırma algoritmaları kullanılarak performans analizleri gerçekleştirilmiştir. Bu algoritmaların sonuçları doğruluk, duyarlılık, kesinlik, seçicilik ve F-Ölçütü oranları belirlenerek birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Pazarlamanın etkin olabileceği müşteri kitlesinin belirlenmesi için kullanılan dört algoritmadan elde edilen doğruluk değerleri birbirlerine yakın olduğundan bu algoritmaların herbirinin kullanışlı olduğu söylenebilir. Ancak en iyi performansı sergileyen algoritmanın gradyan artırma makineleri olduğu görülmüş ve bu algoritmanın pazarlamanın etkin olabileceği kitlenin tespit edilmesinde kullanımı tavsiye edilmiştir. Diğer taraftan, çalışmada özellik sayısının azaltıldığı ve karmaşıklık durumlarının en aza indirgendiği modellerin performans ölçümünden yüksek doğruluk değerleri elde edilmiştir. Bu bağlamda, yapılan çalışma en önemli ve doğru seçilmiş özelliklerden oluşturulan bir modele dayalı analizlerin yapılabileceğini göstermesi açısından değerlidir. Gerçek dünya verilerinin kullanıldığı bu çalışmada, izlenilen yöntemin ve elde edilen bulguların veri bilimine katkı sağlaması ve rehberlik etmesi beklenmektedir. Bu çalışmanın altyapı ve kapsamının geliştirilmesi, şirketlerin finansal öngörüler sağlayabildiği bütçe destek sistemlerinin oluşturulabilmesine olanak sağlayacaktır.
Open Access
Modüler Bina Yapılarının Yenilenebilir Enerji Kaynaklarıyla Entegrasyonunun Yaşam Döngüsü Maliyetleri Bazlı İncelenmesi
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) KUL, ÖNDER; Mehmet Nurettin Uğural
Sürdürülebilirlik inşaat sektöründe büyük önem arz eder hale geldiğinden, mekanların ısıtma ve soğutma için enerji tüketimini en aza indirmek amacıyla enerji tasarrufu konusunda ekonomik açıdan verimli yatırım kararları alınması gerekliliği artmıştır. Dünyada binaların ısıtma ve soğutma taleplerini karşılamak için Hava Kaynaklı Isı Pompası sistemleri kullanılmasına rağmen, yüksek ilk kurulum maliyetleri bu sistemlerin daha da yaygın kullanımını sınırlandırmaktadır. Bu tez, İstanbul'da 2500 m2 taban alanına sahip gerçek ölçekli bir ticari binanın ısı pompası sisteminin geleneksel gaz yakıtlı kazan sistemiyle karşılaştırmalı değerlendirmesini sunmaktadır. Tez dahilinde ısı pompası sisteminin temel performans değişkeni olan Performans Katsayısı (COP) deneysel olarak değerlendirildi. Ekonomik analiz sonuçları, yüksek başlangıç maliyetine rağmen, ısı pompası sisteminin gaz beslemeli kombi ile mukayese edildiğinde maliyet açısından verimliliğini ve tasarrufunu ortaya koydu. Bunun yanında çalışmamız ısı pompası sisteminin, yıllık enerji tüketimini de geleneksel gaz yakıtlı kazan sistemine kıyasla önemli ölçüde azaltabileceğini kanıtladı.
Open Access
Murat Gülsoy'un Hikayeleri ve Hikayeciliği
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2022) İYİOĞLU, GÜLÜZAR; Kayhan Şahan
Çağdaş bir yazar ve aynı zamanda bilim insanı olan, öğretim üyesi olarak mühendislik alanında çalışmalarına devam eden Murat Gülsoy Türk edebiyatına, yazdığı sekiz hikâye kitabı ve dokuz romandan başka iki de inceleme kitabı ile dâhil olur. Yazarın bu teze konu olan "Tanrı Beni Görüyor mu, Âlemlerin Sürekliliği, Binbir Gece Mektupları, Bu Kitabı Çalın, Oysa Herkes Kendisiyle Meşgul ve Belirsiz Bir Ânın Kıyısında" olmak üzere hikâye türünde, basılmış altı kitabı vardır. Günümüzde postmodern anlatılara yönelik anlam/anlamsızlık tartışmaları sürerken yapılan çalışmalar daha çok postmodern anlatı tekniklerini, yapı ve biçimi önceleyen, eserde "ne anlatıldığından" çok "nasıl anlatıldığına" odaklanan çalışmalardır. Bu tezde hakkında yapılmış çalışmalara küçük de olsa bir katkı sunmak amacıyla, Murat Gülsoy'un hikâyelerinde anlamı ne şekilde biçimlendirdiğine, "neyi nasıl anlattığına" odaklanılmış, hikâyeler "kişi, mekân/eşya, zaman, dil ve üslûp, kurmaca teknikleri ve postmodern özellikler" bakımından incelenip değerlendirilmiştir. Anlatı unsurları tahlil edilirken hikâyeler çoklu okumalara tâbî tutulmuş, postmodernizm bağlamında yazar-eser-okur merkezli bütüncül yaklaşımın yanı sıra yapısöküm, metindilbilim metotlarından; anlatıbilim ve psikanalizden yararlanılmıştır. Ayrıca, hikâyelerde dikkati çeken, yeni olarak tanımlanabilecek deneme ve arayışlar ayrıntılı olarak incelenip sonuçlandırılmaya çalışılmış, yazarın etkilenişleri, edebiyat hakkındaki düşünce ve eğilimleri de değerlendirme kapsamına alınmıştır. Bu çalışmaya konu olan altı eser değerlendirilirken hikâyeciliğimizin başlangıçtan günümüze geçirdiği değişim de göz ardı edilmemiş, modern Türk hikâyeciliğinin dönüm noktaları, modernist ve postmodernist eğilimdeki yazarlar ve eserlerine de değinilmiştir.
Open Access
Müşteri İstek, İhtiyaç ve Beklentilerinin Ürün ve Hizmet Özelliklerine Dönüşümü
(İstanbul Kültür Üniversitesi, 2023) KENDİR, HASAN ALİ; Peyami Sefa Çarıkcıoğlu
Firmaların kurum imajını koruması, piyasadaki yerini garanti altına alması ve müşterilerin firmaya karşı güveninin canlı tutulması için müşteri memnuniyeti ve sadakati önemli bir paya sahiptir. Bu çalışmada, müşteri isteklerinin ve beklentilerinin/ihtiyaçlarının ürün/hizmet spesifikasyonlarına dönüşümünün akaryakıt sektörü bağlamında araştırılması amaçlanmıştır. Bu çalışmada, müşteri memnuniyeti ve beklentilerinin firmaların sunduğu ürün ve hizmetlerin özelleştirilmesinde etkisinin incelenmesi amacıyla akaryakıt sektöründe bir araştırma gerçekleştirilmiştir. 1519 kişiyle gerçekleştirilen araştırmada KANO modeli ve Net Tavsiye Skoru ölçümleri yapılmıştır. Gerçekleştirilen anket çalışması SPSS ve Lisrel programları aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, Akaryakıt İstasyonlarında arabadan inmeden ödeme çözümlerinin kullanılmasının tuvaletlerde covid'e özel ek temizlik ve sterilizasyon tedbirlerinin alınması ile kahve hizmeti sunulması üzerinde hem kalite fonksiyon yayılımı (KFY) hem de Net Tavsiye Skoru (NPS – Net Promoter Score) için pozitif etkisinin olduğu belirlenmiştir. Bu bulgu, Kano modelin, KFY'nin ve NPS'in müşteri beklenti ve ihtiyaçlarını ürün tasarımlarına ve sunumuna yansıtarak müşteri memnuniyeti ve sadakati oluşturmak için etkili araçlar olduğu şeklinde yorumlanmıştır. Ayrıca, Akaryakıt İstasyonlarında sunulan hizmetlerin müşteri memnuniyeti ve sadakati yaratması açısından birbirinden bağımsız olmadığı şeklinde yorumlanmıştır.