COVID-19 Salgını Sürecinde Devlet Okullarında Çalışan Lise Öğretmenlerinin Uzaktan Eğitime İlişkin Tutumları İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Araştırmada devlet okullarında çalışan lise öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin tutumları ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki ve öğretmenlerin uzaktan eğitime ilişkin tutumları ile örgütsel bağlılıklarının bazı demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın amacına uygun olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubu, İstanbul ili Bakırköy ilçesinde yer alan 16 resmi ortaöğretim kurumunda (devlet lisesinde) 16 Mart 2020-22 Ocak 2021 tarihleri arasında görev yapan 85 gönüllü öğretmenden oluşmaktadır. Katılımcılara; Ağır'ın (2007) geliştirdiği "Uzaktan Eğitim Tutum Ölçeği", Allen ve Meyer'ın (1990) geliştirdiği "Örgütsel Bağlılık Ölçeği" ve araştırmacı tarafından hazırlanmış "Kişisel / Demografik Bilgi Anketi / Formu" uygulanmıştır. Araştırmada öğretmenlerin uzaktan eğitime ilişkin tutumlarının ve örgütsel bağlılıklarının cinsiyet, medeni durum, yaş, branş, mesleki kıdem, görev yapılan okulda çalışılan süre, istihdam tipi ve eğitim düzeyi değişkenlerine göre farklılaşma durumunu belirlemek amacıyla bağımsız gruplar t-testi; uzaktan eğitime ilişkin tutumlarının ve örgütsel bağlılıklarının yaş, mesleki kıdem ve görev yapılan okulda çalışma süresi değişkenlerine göre farklılaşma durumunu belirlemek amacıyla ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) hesaplamaları yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin devam bağlılıklarına yönelik toplam puanlarının mesleki kıdem değişkeninin alt kategorileri bakımından farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla Kruskal-Wallis testi uygulanmıştır. Katılımcıların uzaktan eğitime yönelik tutumları ile örgütsel bağlılıkları arasında anlamlı bir ilişki bulunup bulunmadığını tespit etmek amacıyla korelasyon analizi, veri toplama araçlarından elde edilen toplam puanlara göre güvenirlik analizi yapılmıştır. Araştırmada SPSS 28.0 paket programından yararlanılmıştır. Öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumları ile örgütsel bağlılıkları ve örgütsel bağlılığın alt boyutları olan duygusal, devam ve normatif bağlılıkları arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı görülmüştür. Öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumlarına ilişkin toplam puanlarının, orta değere çok yakın ve olumlu bir tutum seyrettiği görülmüştür. Örgütsel bağlılıklarına ilişkin toplam puanları ise ortanca değerin altında kalarak olumsuz yönde bir eğilim seyretmiştir. Öğretmenlerin duygusal bağlılıklarına ilişkin toplam puanlarının orta değere yakın ve olumlu, devam ve normatif bağlılıklarının orta değere yakın ancak olumsuz düzeyde olduğu seyrettiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumlarının ve örgütsel bağlılıklarının araştırma kapsamındaki tüm değişkenlere göre anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır. Öğretmenlerin duygusal, devam ve normatif bağlılıklarının cinsiyet, yaş, istihdam tipi, medeni durum, mesleki kıdem ve eğitim düzeyi değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Araştırmada meslek dersleri öğretmenlerinin duygusal bağlılıklarının, kültür dersleri öğretmenlerine göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Araştırma kapsamındaki katılımcılardan görev yaptığı okulda 1 yıldan az süredir çalışanların devam bağlılıklarının, 6-8 yıl arası çalışmakta olanlara göre daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır.