Yaşar Kemal'in Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana ve Karıncanın Su İçtiği Romanlarında Kaos ve Kozmos Algısı Üzerine Halk Bilimsel Bir İnceleme

Abstract

Bu çalışmada Yaşar Kemal'in Bir Ada Dörtlemesi içinde olan "Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana" ve "Karıncanın Su İçtiği" romanları kaos ve kozmos ekseninde incelenmiştir. Eserlerde, Mübadele Göçü gibi geçmişte yaşanan, büyük toplumsal bir olayın birey ve toplum üzerindeki etkilerinin hem kültürel hafızada hem de toplumsal hafızada büyük yer edindiği görülmüştür. Çalışmada kaotik unsurların insan psikolojisi, aile faktörü, yetersizlik hissi, dil farklılığı, ekonomik unsurlar ve iyi bir yaşam arzusu gibi faktörler üzerindeki etkisi işlenmiştir. Ayrıca bu kaotik unsurların birey ve toplum üzerindeki tesirlerine ayrıntılı bir şekilde değinilmiştir. Kaosun kozmosu beraberinde taşıdığı düşüncesinden hareketle karmaşık olayların, travmaların, savaşların en nihayetinde kozmosa kavuştuğu ve aslında Yaşar Kemal'in hayalini kurduğu sevgi, barışa eriştiği tespit edilmiştir. Yaşar Kemal'in birçok eserinde olduğu gibi bu dörtlemeye ait olan iki eserde de kültürel ve tarihi belleğin izlerine rastlanmıştır. Bu romanlar incelenirken anlatımı önemli ölçüde etkileyen, eserler üzerinde önemli bir tesire ve işleve sahip olan semboller üzerinde de durulmuştur. Eserlerde kullanılan sembollerin yazarın anlattığı duruma veya olaya uygun olarak verildiği görülmüştür. Karışık durumlarda kaotik semboller, sakinliğin olduğu durumlarda da kozmosu temsil eden sembollerden faydalandığı tespit edilmiştir.