İşletmelerde Kurumsal İnovasyon Sistemi: Bir Uygulama Örneği

Abstract

İnovasyon ve sürdürülebilirlik hem işletmelerin jargonunda hem de akademik dünyada son yılların ilgi çekici konularından olmaya devam ediyorlar. Her iki kavram da Türkiye'de ilk etapta çokuluslu şirketlerin öncü rolü ve Global oyuncu olmayı başaran büyük ölçekli Türk şirketlerinin ilgi alanında girmekle birlikte özellikle son birkaç yıldır global pazarda söz sahibi olmak isteyen, şirket büyüklüğünü global ölçeğe taşıyarak dünya pazarında da rekabetçi pozisyonunu güçlendirmek isteyen şirketlerin de kurumsal inovasyonu kendi organizasyon ve kültürlerine uygulama istekleri ortaya çıkmaktadır. Şirketlerin inovasyon sürecini yaygınlaştırmak, derinleştirmek ve sürekli kılabilmek amacı ile yenilikçi fikirleri canlandıran, yenilikçi faaliyetleri teşvik eden bir iklim hazırlamak üzere, beşerî sermayenin (çalışanların bilgi, beceri ve hünerlerinin) yenilikçiliğin temel unsuru olarak görmektedirler. Bu çalışma, Kurumsal inovasyon faaliyetlerine yönelik büyük işletmelerdeki temel dinamikleri ve sürdürülebilir inovasyonu etkileyen ana faktörleri analiz etmeyi amaçlamaktadır. Sürdürülebilirliğe yönelik toplumsal değişim ve beklentilerin oluşması ile globaldekine benzer bir eğilim ile Türkiye'deki şirketlerde de farkındalık ve ilginin arttığı görülmektedir. Böylece işletmeler, bugünün ve yakın toplum yararını gözeten ve önceleyen sürdürülebilirliğe yönelik çalışmalarını ana stratejik planlarının bir unsuru haline getirmektedirler. Bu kapsamda, yapılacak faaliyetlerin doğru yönde ve çerçevede planlanabilmesi açısından sürdürülebilirliğin anlaşılması oldukça önemlidir. Dolayısıyla sürdürülebilir inovasyonun özelliklerinin, yapılacak faaliyetlerle birlikte şirketlerin ana stratejilerinde ve örgütsel yapılarında nasıl yerleştirdiklerini ve nasıl kullanılabildiğinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada kurumsal sürdürülebilir inovasyon çalışmaları kapsamında işletmelerde ana faktörler ve sürdürülebilir inovasyonu etkileyen motivasyonlar nitelkeşifsel araştırma yöntemiyle incelenmiştir. İşletmelerde sürdürülebilir inovasyonu etkileyen faktörlerin paralel hareket ederek birbirlerini destekledikleri görülmüştür. Şirketlerin kurum kültürünün diğer faktörleri başat etkileyen bir rolü olduğu ve sürdürülebilir inovasyon için dijitalleşme arzu ve çabalarının artmasına bilgi yönetiminin henüz tam olarak geliştirilemediği buradaki tespitlerimizdendir. Ayrıca büyük işletmelerin, kendi geleneksel iş uygulamalarını, sürdürülebilir inovasyona dönüştürerek kurumsallaştırmak için sürdürülebilir inovasyon konusunda öncü adımlar atarak ilk uygulayıcılar olmaya istekli oldukları ve sürdürülebilir inovasyonları operasyonel iş süreçlerinin ötesinde farklı değerlendirerek daha uzun vadeli bir bakış açısıyla zaman, emek ve yatırım gerektiren bir girişim olarak ele aldıklarını söyleyebiliriz. Zira işletmeler gelecekte toplumun beklentilerini karşılayabilmek ve rekabetçi pozisyonlarını güçlendirip tercih edilir olabilmek için kurumsal ve sürdürülebilir inovasyonu ana stratejilerinin parçası haline getirmeyi zorunlu görmektedirler.