Duvarın Dijitale Dönüşümü: Kadiköy Belediyesi’nin Grafiti İletileri

Abstract

Sanayi Devrimi ile birlikte 19.yüzyılda kentler, yoğun nüfus, çarpık kentleşme, hava kirliliği, alt yapı yetersizliği gibi sorunlarla karşılaştılar, bu sorunların çözümüne yönelik arayışlar ve çabalar, Avrupa belediyeciliğini ortaya çıkardı. Tanzimat Dönemi’yle birlikte batı modeli belediyecilik anlayışı İstanbul’da uygulanmaya konulmuştur. Türkiye’deki belediyecilik anlayışının daha çok çevre temizliği adına çalışmalar yürüttüğü görülse de ortak bir yaşam için proje üreten belediyeler de bulunmaktadır. Çoğunlukla kamusal alanda yer alan bir duvar ya da yüzeye çizilmiş, kazınmış veya püskürtülmüş yazı ve çizimler olarak tanımlanan “grafiti”, yerel yönetimler ile bağdaştırılamayan bir kavram olarak ortaya çıkmaktadır.

İstanbul ili Kadıköy ilçesinde son dönemlerde kamusal alanlarda, kafelerin duvarlarında, binalarda, trafo kaplamalarında, çöp kamyonlarında vb. pek çok yüzeyde halk, grafitiler ile çeşitli iletilere maruz kalmaktadır. Kadıköy Belediye’si kendi binasına yaptırdığı “mural”larla Türkiye’de grafiti yüzeyine sahip ilk kamu binası olma özelliğini taşımaktadır. Bu bağlamda, Kadıköy Belediyesi yarattığı grafitilerle diğer alanlardaki grafitilere benzer bir şekilde hedef kitlesine toplumsal mesajlar iletmektedir.

Sürekli değişen, toplumsal hareketlerin etkilediği, teknolojinin çevrelediği günümüz yerel yönetiminde Kadıköy Belediyesi kamusal alanlara yenilikçi tasarım yaklaşımı oluşturmak üzere yaptığı çalışmalar kapsamında sokaklara kimlik ve renk kazandırırken; kamusal alanları ilgi çekici hale getirmekte, kentte yeni yaşam alanları oluşturmakta ve iletisini aktivizmle birleştirmektedir. Bu çerçevede, çalışmada grafitinin kent dokusundaki yeri ve yerel yönetimlerce dijital ortama taşınması, Kadıköy Belediyesi’nin Instagram sayfasından seçilen “grafiti”li örnekler ile göstergebilimsel çözümleme yöntemiyle analiz edilecektir.