Tıbbi Malzemelerin Stok Yönetimine Analitik bir Yaklaşım

Abstract

Etkin stok yönetimi politikalarının uygulanması, sağlık hizmetleri sektöründe hayati bir önem taşımaktadır. Tıbbi malzemelerin hatalı kullanımı ve yetersizliği, hastanenin yalnızca mali durumunu olumsuz etkilemekle kalmamakta; daha da önemlisi, hastalar açısından geri dönüşü olmayan durumlara yol açarak, hastanenin itibar kaybetmesine de neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, İstanbul’da bulunan bir hastanede kullanılmakta olan kritik tıbbi malzemeler için optimum stok yönetimi politikaları belirlemektir. 1899 yılında kurulan hastane, 31 farklı kliniği, mikrobiyoloji ve biyokimya laboratuvarları, ameliyathaneleri ve diğer destek birimleri ile yoğun bir hasta trafiğine sahiptir. Hem eğitim hem de araştırma kurumu olarak hizmet veren hastanede, yüksek servis standartları hedeflenmektedir. Stok sistemi ise şu şekilde işlemektedir: Malzemelerin yıllık ihtiyacı, bir önceki yılın tüketim miktarları göz önüne alınarak belirlenmektedir. Yıllık malzeme ihtiyacı belirlendikten sonra, stok faaliyetleri haftalık bazda yürütülmektedir. Bu faaliyetlerde, altı adet depo rol almaktadır: 1) îlaç deposu (ilaç ve farmakolojik ürünler), 2) Tıbbi sarf deposu (hasta için kullanılan malzemeler), 3) Cerrahi alet deposu (tıbbi tüketim malzemeleri ve taşınır nitelikte olan cerrahi el aletleri), 4) Laboratuvar deposu (laboratuvar malzemeleri), 5) Ayniyat deposu (tıbbi olmayan tüketim malzemeleri) ve 6) Biyomedikal deposu (tıbbi cihazlarla ilgili tüketim malzemeleri). Hastane yönetimi ile yapılan görüşmeler sonrasında, arz-talep hareketliliğinden dolayı, ilaç deposu ile tıbbi sarf deposunun ele alınmasına karar verilmiştir. Çalışma, belirlenen bu iki depo için kritik öneme sahip olan tıbbi malzemelerin ABC analizi yardımıyla seçilmesi ile başlamaktadır. Daha sonra, hastaneden temin edilecek geçmiş yıllara ait sipariş miktarları kullanılarak, belirlenen malzemeler için talep tahmini yapılacaktır. Malzemelere ait ekonomik sipariş miktarı, yeniden sipariş verme noktası gibi değerler, stok modelleri formülasyonları ve matematiksel modelleme yardımıyla belirlenecektir. Geliştirilen model, Excel Solver Tool ile çözülecektir. Önerilen analitik yaklaşımın, hastane için kritik öneme sahip tıbbi malzemelerin stok yönetiminde yararlı olacağına inanılmaktadır.