İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi NEKTY03552 Numaralı Şiir Mecmuası (44a-88a): İnceleme-Metin MESTAP'a Göre Tasnif

Abstract

Mecmualar, bugünkü bilgilerimize göre Türk edebiyatında XV. yüzyıldan itibaren şiir meraklılarınca derlenegelen yazma eserlerdir. Muhtevasında edebiyat tarihine yeni yollar tayin edecek bilgileri barındıran şiir mecmuaları, sanatsal yönü dışında; adı unutulan şairleri ve şiirlerini gün yüzüne çıkaran, tanınan şairlerin kenarda köşede kalan manzum eserlerini belgeleyen, bilim dünyasının farklı kollarına hizmet eden fevaid bilgilerine ulaşmamızı sağlayan tarihî birer belge niteliği de taşırlar. Binaenaleyh mürettiplerin şahsî zevk ve birikimleri sonucunda oluşan bu eserler, yazıldığı dönemin edebî zevkini ve sosyal yapısını tetkikte, araştırmacıların vazgeçilmez başvuru kaynakları içerisinde yer alırlar. Nitekim üzerinde çalıştığımız şiir mecmuası vesilesiyle gün yüzüne çıkan Sulhî Çelebi ve onun divançe oluşturacak kadar şiirinin Latin harflerine aktarılması, Klasik Türk Edebiyatı sahası için kayda değer bir tespit kabul edilebilir. Yine Balıkesirli Râsih'e nispet edilen meşhur "üstine" redifli gazelin, aslında ona ait olmadığı bu mecmuadaki kayıtlarla ortaya konulmuştur. Tezimizin konusunu oluşturan şiir mecmuası esasen, biri Sulhî olmakla üzere iki ayrı mürettibin kaleminden çıkmadır. Ekserisi, XVII. yüzyılda yaşamış bir şair olan Sulhî Çelebi'nin şiirlerinden ve şair dışındaki XIV-XVII. yüzyıllar arasından seçilen çeşitli şairlerin şiir seçkisinden meydana gelen bölüm haricinde, bir de XVIII. yüzyılda yazıldığı muhtemel ve mürettibi belirsiz olan bir bölüm vardır. Bu bölümde, XIV XVIII. yüzyıllar arasında yaşamış muhtelif şairlerin şiirlerinin yanı sıra mecmuanın sonunda, XVIII. yüzyılda yaşamış bazı devlet ricalinin, azil ve tayinlerinden bahseden mektuplar yer almaktadır. Bu bakımdan, mecmua sayesinde ulaşılan yeni bilgiler, edebî çeşitlilik ve zenginlik, tarihi malumatlar gibi farklı ve bizce önemli yönleri bulunan bu mecmuanın tez olarak hazırlanmasıyla, MESTAP Projesi kapsamında bilim dünyasına katkı sunması amaçlanmıştır.