Adil yargılanma hakkı boyutuyla ceza muhakemesi hukukunda hakimin davaya bakamaması ve reddi

Abstract

Devletin üç temel erkinden birisi olan yargı organının tarafsızlığının sağlanması, başta hakimin tarafsız olması ile sağlanacaktır. Hakimin tarafsızlığını sağlama yolunda öngörülmüş olan en önemli araçlardan birisi de hakimin davaya bakamaması ve reddi kurumudur. Dolayısıyla bu kurumun adil yargılanma hakkı ile doğrudan ilişkisi vardır. Bu nedenle çalışmamızın ilk bölümünde AİHS çerçevesinde adil yargılanma hakkı değerlendirilmiştir. Daha sonra, ikinci bölümde Ceza Muhakemesi Kanunu'nun sistematiğine uygun olarak, hakimin davaya bakmaktan yasaklı olduğu haller, üçüncü bölümde de hakimin reddi konusu ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Dördüncü bölümde, hakimin çekinmesi konusu incelenmiştir. Çalışmanın son kısmında ise, konumuzla olan ilgisi nedeniyle zabıt katiplerinin reddi ile savcının reddi ve çekinmesi konuları kısaca değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında doktrindeki görüşlere yer verilmiş, ayrıca uygulama ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, Yargıtay kararlarına sıklıkla yer verilmiş, kararlarda katılmadığımız hususlar açıkça belirtilmiştir. Yine uygulamada karşılaşılan ve tereddütlere yol açan hususlarla ilgili çözüm önerileri dile getirilmiştir. Anahtar Sözcükler : Adalet, Adil Yargılanma, Hakimin Davaya Bakamaması, Ret, Çekinme, Hukuk Devleti, Bağımsızlık, Tarafsızlık.

The impartiality of the judiciary, which is one of the three basic powers of the state, will be ensured by the fact that the judge is impartial. One of the most important means for ensuring the impartiality of the judge is that the prohibition the judge from handling the case and the institution of the refusal of the judge. Therefore, this institution has a direct relationship with the right to a fair trial. In the first part of our study, the right to a fair trial under the ECHR was evaluated. Then, in the second part, in accordance with the systematics of the Code of Criminal Procedure, in cases where the judge was prohibited from handling the case, and in the third part, the refusal of the judge was examined in detail. In the fourth chapter, the question of the judge's withdrawing from the case was examined. In the last part of the study, the rejection of the clerks and the refusal and withdrawing from the case of the prosecutor due to their interest in our subject were briefly evaluated. Within the scope of the study, the views of the doctrine have been included, and in the context of the high court decisions, how the issue is handled in practice is evaluated in detail. In this context, I have frequently included the decisions of the Court of Cassation; however, if I have not adopted the decisions of the Supreme Court of Appeals, I have also made it clear with the reasons. In addition, solution suggestions regarding the issues encountered in practice and leading to hesitations were also discussed. Key words: Justice, Fair Trial, Prohibition of handling the case for judges, withdrawing from case, Rule of Law, Independence of judiciary, Impartiality of judges.