31 Temmuz 2005 Bala (Ankara) Depremi, Mᴅ=4,9 Artçı Şok Dizisinin İstatistiksel Olarak Değerlendirilmesi ve Artçı Şok Parametrelerinin Bölgesel Değişimleri

Abstract

Bu çalışmada, yerel saat itibariyle 00:45’te meydana gelen 31 Temmuz 2005 Bala, Mᴅ≥2,3 =4.9, depreminden sonra yaklaşık üç aylık zaman dilimi içerisindeki artçı şok dizisi istatistiksel olarak değerlendirilmiş ve artçı şokları karakterize eden parametlerin bölgesel değişimleri incelenmiştir. KOERİ VE AFET İşleri Genel Müdürlüğü web sayfasından temin edilen artçı şok kataloğu magnitüdü Mᴅ≥2,3 olan 436 artçı şoku içermektedir. Artçı şokların dağılımı bölgedeki çapraz fay sisteminin geometrisine uygun olup KD-GB uzanımında yoğunlaşmaktadır. b-değeri tamamlılık magnitüdü Mϲ=2.9 alınarak 1.35±0.07 olarak hesaplanmıştır. Dizideki en büyük artçı şok nispeten küçüktür ve 4.6’dir. Mᴅ>4.6 olan artçı şokları içermeyen sınırlı arçtı şok kataloğu nedeniyle nispeten büyük b- değeri hesaplanmıştır. P-değeri Mᴅ≥Mϲ (=2.9) ve Tbaşlangıç =0.01 Alınarak 1.15±0.09 olarak nispeten büyük bir değer hesaplanmıştır. Buda, Bala depreminden sonraki sismik aktivitenin nispeten hızlı bir şekilde azaldığına işaret eder. B- değeri bölgesel dağılımı 1.2-1.9 arasında, p-değerleri ise 1.0-1.4 arasında dağılım göstermektedir. Tüm bölgede genel olarak yüksek değerler hesaplanmıştır. Yüksek b-değerleri Bala civarında ve güneyinde gözlenirken, düşük b- değerleri ana şok civarında ve dizinin KD kısmında hesaplanmıştır. Dolayısıyla, yüksek b- değeri genel olarak büyük olaylara kıyasla küçük olayların olduğu bölgelerde, yüksek b- değerlerinin ise büyük artçı şokların olduğu bölgelerde gözlendiği söylenebilir. Ayrıca, yüksek b- değerli bölgelerin düşük, küçük b- değerleri bölgelerin ise yüksek bir gerilme alanıyla ilişkili olduğu düşünülebilir. Yüksek p-değerli ana şokun güneyinde ve Bala civarında gözlenirken, düşük p-değerleri dizinin KD kısmında gözlenmiştir. Düşük p-değerli bölgeler düşük, yüksek p-değerli bölgeler ise daha büyük bir ısı akısıyla ilişkilendirilebilir. Artçı şok parametrelerinin bölgeler değişimleri ile ilişkili olarak yapılan çalışmalarda elde edilen sonuçlar dikkate alındığında, en küçük b ve p-değerleri bölgesi olarak düşünülebilir. Sonuçta, Bala depremi artçı şok bölgesindeki sismisite parametrelerinde gözlenen değişimlerin daha iyi anlaşılabilmesi için atım, gerilme, ısı akısı ve hız gibi fiziksel parametrelerin bölgesel değişimlerini içeren daha detaylı çalışmalara ihtiyaç vardır.