Mimari Tasarımda Mimesis: Archiprix projeleri üzerinden Mimatik bir çözümleme denemesi

Abstract

Son dönem mimari tasarlama pratiğinin genel çerçevesi irdelendiğinde; tasarlanan projeleri kritik etmenin, ona değer biçme ya da anlamlandırmanın bu işlerin sadece görsel değerleri ya da mimari imgeleri üzerinden yapıldığı görülmektedir. Özellikle medya ve internet aracılığıyla geliştirilen yaklaşımlar beraberinde mimari imgelerin benzerlikleri üzerinden tartışmayı ve projelere değer biçmeyi getirmektedir. Örneğin; balık figürüne benzer bir mimari imge, balığa analojik yaklaşımlı bir tasarlama pratiği olarak kabul edilirken, balığa benzer iki yapı bu bağlam ve içerikten kopartılarak benzerlikleri üzerinden tartışılmaktadır. Bu nedenlerle doktora çalışması mimari imgelerin etiketlendiği taklit, kopya, benzerlik, farklılık gibi pek çok kavramı kapsayan `mimesis' kavramı üzerinden şöyle şekillendirilmektedir; 1- Genel bilgiler; felsefe ve mimarlık disiplininde mimesis kavramına ilişkin literatür araştırması yapılmıştır. Mimesis kavramı üzerine düşünce üreten ya da çalışmalarında bir şekilde mimesise değinen düşünürlerin metinlerinden yola çıkarak felsefi söylemlerde mimesisin özetlendiği `mimetik dizgeler' hazırlanmıştır. Dizgelerin genel çerçevesi; araştırmacıların, mimesisin, objesinin ve yöntemlerinin ne olduğu? gibi sorulara verdikleri cevapların derlenerek, mimesis kavramlarından oluşan bütünsel bir sistem elde edilmesidir. 2- Yapılan çalışmalar; çalışmanın sorunsalı ve çözümlenebileceği matematiksel bir yöntem geliştirilmiştir. Belirlenen yöntem çerçevesinde, mimetik dizgeler ile öğrenci projelerinin karşılaştırıldığı döngüsel bir algoritma mantığı şekilde çalışan analiz tabloları hazırlanmıştır.3- Bulgular; analizlerinden elde edilen bulgular ışığında mimari imgelerin benzerikleri, öğrenci projelerinin mimesis ile kurduğu ilişki üzerinden taklit ve kopya bağlamında tartışmaya açılmıştır. Bu kavramların eleman ve bileşenleri, mimari tasarlama pratiğinin görsel, kavramsal ve yaratıcı değerleri bağlamında değerlendirilmiş ve anlamsal çıkarımları yapılmıştır. 4- Sonuçlar ve öneriler; mimari tasarlama pratiğinin mimesis ve mimesis kavramları olan taklit-kopya ile kurduğu ilişki öğrenci projeleri bağlamında olumlu ve olumsuz tüm yönleriyle tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler mimarlık eğitimi bağlamında değerlendirilmiş ve tartışılmıştır.