Yapı Üretiminde Tasarım Kalitesini Yükseltmeye Yönelik Bir Modelin Kavramsal Yapısı ve Bileşenleri

Abstract

Yapı üretim sürecinin çok fazlı ve çok disiplinli yapısı içinde tasarım aşaması, yapı kalitesi üzerinde belirleyici kararların verilmesi nedeniyle diğer aşamalardan farklılık göstermektedir. Tasarım, yapım ve işletim aşamalarının ilişkileri ve bu aşamalarda yer alan organizasyonlar ele alındığında gözlemlenen parçalanmış yapı, tasarım kalitesi üzerinde önemli bir ağırlığı olduğu analiz çalışmalarında belirlenen, yapım ve kullanım aşamalarında ortaya çıkan değişikliklere ilişkin enformasyonun tasarım organizasyonuna geri bildirimini engellemekte, benzer hataların sonraki projelerde de tekrarlanmasına neden olmaktadır. Tasarım kalitesinin yükseltilmesi hedefine yönelik olarak yapılan literatür çalışması ile tasarım kalitesinin; “tasarım sürecinin kalitesi” ve “tasarım ürününün kalitesi” boyutlarında ele alınması gerektiği belirlenmiş ve yapılan analiz çalışmalarının sonucunda tasarım kalitesini etkileyen faktörler ortaya konmuş; tasarım kalitesinin yükseltilmesine yönelik olarak getirilecek çözüm önerilerinin, tasarım kalitesini etkileyen faktörlerin olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması amacıyla organizasyon yönetimi, kalite yönetimi ve enformasyon yönetimi boyutlarını içermesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Toplam kalite felsefesini benimsemiş tasarım organizasyonunda, tasarım, yapım ve işletim organizasyonları arasında organizasyonel boyutta sağlanan bütünleşme, güncel enformasyon teknolojisinin sağladığı olanaklarla geliştirilen bütünleşik bir enformasyon sistemi kullanılarak sanal boyutta da sürdürülmelidir. Tasarım değişikliklerin yönetilmesine yönelik geliştirilen teorik model, bir bilgisayar modeli ile somutlaştırılarak kavramsal boyuttaki çözüm nesnel boyuta da taşınmalıdır. Bu çalışmada öncelikli olarak, tanımlanan probleme yönelik çözüm modelinin kavramsal boyuttaki bileşenleri, bunlar arasındaki ilişkiler ve modelin kavramsal boyuttaki yapısı ortaya konmaktadır. Ardından nesnel boyutta geliştirilen modelin temel yapısı açıklanmakta ve bazı ekran görüntüleri verilmektedir.