İstanbul'un Değişim Sürecinde Konut Reklamlarının Göstergebilimsel Çözümlemesi: 2000 Sonrası Mimari Örnekleri

Abstract

20. yüzyılda etkilerini görmeye başladığımız küreselleşme kavramı; 21. yüzyılda ise ulusların siyasi, ekonomik, sosyo-kültürel güçlerinin ve teknolojinin aracılığı ile, tüm dünyada hissedilen bir olayı temsil etmektedir. Küreselleşmenin altında yer alan dinamikler kentlerde değişim ve dönüşümlere sebep olmaktadır. Kentlerde değişim ve dönüşüm gündelik hayat ve mimari stillerde görülmektedir. Farklı mimari tipolojilerden günlük hayatla ilişkili olan konutun yeri göz önünde oluşu nedeni ile çok büyüktür. Araştırmanın kapsamı içinde İstanbul’un dönüşümünün simgelerinden biri olan konut sektörüne sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik açılardan bakılmaktadır. İstanbul’da görülen konut modellerine sosyo-ekonomik açıdan yaklaşıldığında devlet ideolojisi ve üretim mekanizmalarınca oluşturulan tüketim kavramı, teknoloji ve kitle kültürü yer almaktadır. İstanbul’da ki konut modellerinin sosyo-kültürel değerleri incelendiğinde ise üst birimlerce oluşturulan yapay kültürün ürünü olan moda ve trendler kültürel değerlerin yozlaşmasına sebep olduğu görülmektedir. İstanbul’un görsel olarak hissedilen değişim ve dönüşümünün geri planında iki uçlu bir araştıma yapmak bu araştırmada izlenen yolu belirtmektedir. Gelişim, dönüşüm ve değişime istinaden İstanbul’un konut piyasasının, tarihsel süreç içinde başta “küreselleşme” beraberinde “tüketim” ve “medya”nın rollerinin ev’in konuta dönüşümünde incelenmesi araştırmanın anlamsal çerçevesini oluşturmaktadır. Araştırmada amaçlanan, bir vaka analizi olarak 2000 yılı sonrası kapalı lüks konut yerleşimleri, yüksek katlı rezidanslar ve karma kullanım şehir içi konut yerleşimlerinden oluşan konut reklâmlarının yaygın söylemlerinin medya aracılığı ile irdelenmesidir. Çalışmada 25 farklı konut projesi için basında yer alan reklamların gösterge bilimsel bir çözümlemesi yapılmıştır. İnceleme sonucunda konutların reklamlarında yer alan vurgulardan yola çıkarak günümüz konut sistemlere yönelik bir sınıflandırma yapılmıştır. Araştırma temel strüktürü üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm literatür taraması sonucu konuya giriş niteliği taşıyan temel kavramların açıklamalarından oluşmaktadır. İkinci bölüm ise, Türkiye ve özellikle metropolü olan İstanbul’un değişen ve dönüşen konut piyasasının tarihsel süreç içerisindeki yeri ve buna sebep olan etkenlerin neler olduğu belirtilmektedir. Üçüncü ve son bölümde ise İstanbul’un kusursuzluktan uzak, belirsiz ve geçici yapısı içinde, medyada yer alan etkileyici görüntülere sahip konut reklamlarının göstergebilimsel bir çözümleme aracılığı ile yeni yaşam kültürlerine etkisi ortaya konmaktadır.

Commencing by showing its impacts in the 20th century, the concept of globalization represents an event experienced all over the World in the 21st century through political, economic, sociocultural power of nations and Technologies. Underlying dynamics of the concept of globalization lead to changes and transformation cities. Change and transformation of urban areas have seen in human daily life and architectural styles. As one of the architectural typologies and special research areas, residences are of great importance within the multi-layered structure of Istanbul which is a result of changes and transformation throughout the historical process. Within the scope of the study, residential sector is considered in terms of socio-cultural and socio-economic aspects as one of the attributes of Istanbul`s transformation. When residence models in Istanbul are approached from socioeconomic perspective, concept of consumption, technology and mass culture created by globalization driven state` s ideology and production mechanisms appears. Analysis on socio-cultural values of residence models in Istanbul shows that fashions and trends which are a product of superior entities lead to degeneration of cultural values. There is a requirement for a two-point study and determining the methodology for this study in the background of visually experienced changes and transformation in Istanbul. Analysis of roles of particularly “globalization” as well as “consumption” and “media” in transformation of a home into a residence in the historical course of residential market in Istanbul based upon progress, transformation and changes forms semantic framework of the study. Objective of the study is to discuss common statements in residence advertisements consisting of post-2000 enclosed luxurious residence settlements, high-rise residences and multi-purpose urban residences as a case study around technology and media. In the study, advertisements of 25 different residence projects appeared in the media are analyzed semiologically. As a result of the analysis, a classification was made for today`s residence systems by taking emphasis in residence advertisements as a start point. Main framework of the study consists of three parts. In part one, as a result of literature review, conceptual definitions are made for basic terms used as introduction to the subject. In part two, the place of changing and transforming residential market in Turkey and particularly in its metropolis, Istanbul, throughout historical process and factors effecting thereof are stated. Final and the third part provides impacts of residence advertisements appearing in the media with thrilling pictures on new life cultures within the perfect, uncertain and volatile structure of Istanbul.