Televizyonda Yayınlanan Reklam Filmlerinde Bilimin ve Bilim Yapanların Sunumunun Tartışılması Bağlamında Örnek Bir İnceleme: DYO Nano Reklamı

Abstract

Bu makale, bilimin ve bilim yapanların televizyon reklamlarında nasıl temsil bulduğu sorunsalı üzerine yoğunlaşmaktadır. Televizyon reklamları ulaşabildikleri izleyicinin büyüklüğü, reklam metinlerinin tekrara dayanan, stereotipleştirmelerin yoğun olarak kullanıldığı anlatı yapısı ve çok sık tekrarlanarak yayınlanması ile ilettiği mesajların kalıcılığı göz önünde tutulduğunda izleyicinin davranış ve düşünce biçimini şekillendirdiği ortadadır. Bu anlamda reklamlarda dolaşımda olan imgelerin, mesajların ve temsillerin önemsenmesi gerekir. Bu çalışmanın temelini oluşturan iki ayrı yönelim vardır. Öncelikle kitle iletişim araçlarında temsillerin inşası açısından bilimin ve bilim insanının nasıl karşılık bulduğu sorunsalı üzerine yoğunlaşılacaktır. Bunun yanısıra ‘’ sözde ‘’ bilimsel deneylerin ve araştırmaların eyleyenleri olarak bilim insanlarının yoğun olarak temsil bulduklarını farketmemek olanaksızdır. Bilimin erkeklere ait bir edim olduğu ‘’ bilimadamı ‘’ teriminden de anlaşılmaktadır. Ancak, reklam cinsiyet yaklaşımlarından farklı olarak sosyal bilimleri yok sayarak ve bilimi sadece üretilen ürünlerin ‘’ doğruluklarını ’’ ve ‘’ mükemmelliklerini ‘’ ortaya koyan teknisyenler ve şahitler olarak bilim yapanların temsillerinden yaralanmaktadır. Bilime geleneksel bakışın yoğunlaştırıldığı reklam filmlerinde hem sosyal bilimlerdeki bilim yapma pratiği neredeyse yok sayılmakta hem de bilimin prestiji sadece yeni ürünlerin test edilmesi katmanında bırakıldığı için zedelenmektedir. Bu bakış açısıyla bu kapsamda yayınlanan en son reklamlardan biri olan DYO NANO reklamı belirtilen kavramlar çerçevesinde incelenecektir.

This article is mainly focusing on the television advertisements in term of using stereotyping narrative patterns about scientists and science critically. Analysing the images of scientists and science in the television advertisements, the advertisements of DYO NANO in analyzed as an example of using science in popular culture in terms of relation between science and advertisement.