Comparison of Indoor and Outdoor Environment Standards of Early Childhood Education Institutions: Turkey, Singapore, Australia, New Zealand, and Switzerland Example(Okul Öncesi İç ve Dış Mekan Eğitim Ortamları Standartlarının Karşılaştırılması: Türkiye, Singapur, Avustralya, Yeni Zelanda ve İsviçre Örneği.)

Abstract

Okul öncesi dönem çocuğa zengin fırsatlar ve deneyimler sunma açısından kritik öneme sahiptir. Bu dönemdeki eğitimin başarıya ulaşmasında pek çok faktör etkilidir. Bu faktörlerin biri de eğitim ortamıdır. Eğitim ortamları iyi tasarlandığında çocukların sosyal duygusal gelişimi, bilişsel gelişimi gibi pek çok gelişim alanını desteklemekte ve yaratıcı problem çözme, mantık yürütme gibi becerilerini geliştirmektedir. Etkin öğrenmeye ve gelişime katkı sağlayacak eğitim ortamları, çocuğun gelişimin yanı sıra davranış, çocuk- yetişkin etkileşimi, sınıf iklimi, zaman yönetimi gibi pek çok faktörü etkilemektedir. Bu nedenle çocuğa kaliteli bir eğitim sunmanın bir yolu iyi tasarlanmış eğitim ortamlarından geçmektedir. İyi tasarlanmış eğitim ortamları; sağlıklı, güvenli, çocuğun yararını düşünen ve esnekliğe fırsat veren yerlerdir ve bu ortamların hazırlanmasında ülkelerin konu ile ilgili yasa ve yönetmeliklerinde yer alan standartlar belirleyici olmaktadır. Bu açıdan Türkiye ele alındığında ve okul öncesi eğitim kurulularının sağladıkları eğitim açısından farklılıklar göz önünde bulundurulduğunda ilgili yasa ve yönetmeliklerde ulusal bir standardın olmadığı görülmektedir. Bununla birlikte alan yazınında okul öncesi eğitim ortamlarına ilişkin öğretmen görüşlerini ya da fiziksel ortamları değerlendiren çalışmaların çoğunlukta olduğunun görülmesi alandaki boşluğu göstermektedir. Bu araştırma; Türkiye’deki okul öncesi eğitim kuramlarının eğitim ortamları tasarlanırken hangi tasarım standartların dikkate alındığı göstermesi ve diğer ülkelerle karşılaştırdığında eksik ve farklı yönlerin belirlenmesi açısından önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı; Türkiye (2015), Singapur (2016), Avustralya (2016), Yeni Zelanda (2016) ve İsviçre (2019)’nin okul öncesi iç ve dış mekan eğitim ortamlarına dair standartların karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Durum çalışmaları sistematik bir biçimde verileri toplamakta, analiz etmekte ve sonuçları ortaya koymaktadır. Veri toplama sürecinde doküman analizi aracılığıyla Türkiye (2015), Singapur (2016), Avustralya (2016), Yeni Zelanda (2016) ve İsviçre (2019) ülkelerine ait okul öncesi eğitim ortamlarını betimleyen eğitim standartları incelenmiştir. Bu ülkelerin seçilmesinde eğitim standartlarının güncelliği, kolay ulaşılabilirliği dikkate alınmış ve standartlara ilgili bakanlıkların internet sayfalarından ulaşılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Betimsel analizde amaç; bulguları okuyucuya daha anlaşılır ve okunabilir şekilde sunmaktır. Alan yazınında yapılan çalışmalar göz önünde bulundurularak araştırmacılar tarafından kodlar belirlenmiş ve üzerinde uzlaşıya varılmıştır. Bu doğrultuda her araştırmacı ülkelerin okul öncesi eğitim ortamlarına ilişkin standartları incelenmiştir. Veri analizi sonucunda ülkelerin okul öncesi eğitimde iç mekan ve dış mekan özelliklerine ait standartlarına ilişkin benzer ve farklı yönlerin olduğu görülmüştür. Türkiye (2015) Eğitim Yapıları Asgari Tasarım Standartları Kılavuzunda iç mekan eğitim ortamının diğer ülkelere kıyasla daha detaylı hazırlandığı görülmüştür. Depo, oyun odası, sınıf, çocuk tuvaleti gibi iç eğitim ortamında bulunan pek çok alan araştırma kapsamına dahil olan tüm ülkelerde açıklanmışken, rehberlik birimi, sağlık birimi, gözlem odası gibi alanlara ilişkin herhangi bir açıklamaya rastlanmamıştır. Kış bahçesine ilişkin ise hiçbir ülkede bilgi verilmemesi dikkat çekici bir bulgudur. Benzer şekilde ülkelerin dış mekan eğitim ortamları incelendiğinde gölgelik alanın Türkiye dışındaki diğer ülkelerde var olduğu, su havuzu, hayvan besleme, bitki yetiştirme gibi alanların ise Türkiye için belirlenen standartlarda değinilmediği görülmüştür. Dış mekan eğitim ortamına ilişkin ateş alanı ise sadece İsviçre’ de (2019) yer almaktadır. İsviçre’de dış mekan eğitim ortamında çocuk başına 25 metrekare alan düşerken, Avustralya’da (2016) 12 metrekare, Yeni Zelanda’da (2016) ise 5 metrekare düşmektedir. Türkiye’de (2015) ve Singapur’da (2016) ise bu oran belirtilmemiştir. Bu nedenle okul öncesi eğitim kuramlarının iç ve dış mekan eğitim ortalarına ilişkin ulusal standartların belirlenmesi, kuramların bu standartları taşımasına yönelik düzenli olarak kalite kontrollerinin yapılması ve bu doğrultuda kuramlara derecelerin verilmesi yaşanan sorunları en aza indirmede etkili olabilir.