Feminist Eleştiri Bağlamında Beş Romanın İncelenmesi (Sözde Kızlar, İçimizdeki Şeytan, Fosforlu Cevriye, Ölmeye Yatmak, Ölü Erkek Kuşlar)

Abstract

Feminizm son yüzyılda hem sosyal hayatta hem edebi eserlerde altın çağını yaşamaktadır. Kadınların sosyal hayata aktif katılımı ve Sanayi Devrimi sonrası iş hayatında kendine yer bulmasıyla birlikte kendileriyle ilgili alanlar yeniden şekillendirilmekte, bugüne kadar erkekler tarafından oluşturulan ve genel geçer nitelikte görülen normlar, kadınların fikirleriyle şekillenen yeni bir yapıya evrilmektedir. Kadınlar kendilerini doğrudan ya da dolaylı ilgilendiren konularla ilgili olarak fikirlerini beyan etmekte, karşı tezlerini ortaya koymakta ve mevcut durumun değiştirilmesi için çabalamaktadırlar. Kadınların kollektif olarak hareket etmesi, bilinçli örgütlenme, sivil toplum kuruluşları vs. yapılar sonucu feminizm kuramı şekillendirilmiştir. Bu kuram edebi eserlere de yansımış, yazılan yeni eserlerde kendine yer bulduğu gibi eski eserlerin eleştirilmesine de neden olmuştur. Bu anlayışla oluşturulan feminist edebiyat eleştirisi yazın dünyasına yeni bir yol açmıştır. Feminist eleştiri söylemin değiştirilmesi gerektiğini savunmaktadır. Burada erkeklerin dünyası vasıtasıyla aktarılan kadın söyleminden vazgeçilerek yeni bir kadın söylemi oluşturulması, bunu yaparken var olan eril söylemin de ortaya konulması hedeflenmektedir. Bu şekilde yeni bir yazın ve okur kitlesi oluşturularak feminist eleştiriye yeni alanlar açılabilecektir. Bu çalışmada feminist edebiyat eleştirisinin ne olduğu (ya da olmadığı) üzerinde durularak bu alanda çalışmalar yapan birçok isme yer verilerek feminist eleştirinin ana başlıklarından bahsedilecektir. Sonrasında ise Cumhuriyet döneminden seçilen romanlarda bu anlayış örneklendirilerek seçilen eserler feminist edebiyat kuramı bağlamında incelenecektir.