Türkiye'de çağdaş sanat piyasasında 'alternatif' oluşumlar: Sanatçı inisiyatifleri

Abstract

Bu çalışma; ülkemizde, 1990'lı yılların sonlarında itibaren kendilerinden ?Sanatçı İnsiyatifleri? olarak sözedilmeye başlanan sanatçı gruplarının; günümüz çağdaş sanat piyasasındaki `alternatif' konumları irdelemektedir. Konuyla ilgili olarak pek fazla kaynak olmadığı için, araştırma; öncelikle bu tezde adı geçen grupların kendi söylemlerinden yola çıkılarak gerçekleştirilmiştir. Sanatçı inisiyatiflerinin uğraş alanı olan Çağdaş Sanat'ta 1960'lardan itibaren yaşanan yenilikler; küreselleşmeyle birlikte dünyadaki pek çok sanatçıyı etkilemiştir. Bu nedenle, çağdaş sanatın geldiği son noktayı ve sanatçı inisiyatiflerinin ortaya çıkış sürecini daha iyi anlayabilmek için; bu sürece katkısı olan bazı kavramlara da (örneğin postmodernizm, Kavramsal Sanat, Fluxus, küreselleşme olgusu vb.) yer verilmiştir. Çalışma; sanat piyasasında, genel eğilimin hala tuval üzerine yapılan uygulamalara odaklandığını, güncel sanat yapıtlarına (yerleştirme, dijital sanat, performans, happening vb) yeterince ilgi gösterilmediğini göstermiştir. Bu nedenle, bu tür çalışmalar, kendilerine yaşam alanı olarak; şimdilik, sanatçı inisiyatiflerini seçmiş görünmektedir. Dolayısıyla; günümüz sanatçı piyasasında, sanat alıcıları için gerçek bir alternatif olmadıkları ancak alışılagelen sanat kurumlarına kıyasla, çağdaş sanatla uğraşan genç sanatçılara, özgürce çalışma ve sergileme imkanı sunarak alternatif oldukları anlaşılmaktadır.

This study is questioning the `alternative? position of the artist groups, mentioned as Artis Initiatives since later in 1990?s, in current contemprorary art market in Turkey. The research, in the first place, has been done with the artist initiatives their own expressions due to there is not sufficent source regarding the issue. The innovations in Contemporary Art which is the main practice field of artist initiaives, since 1960?s have affected many artists all over the world with the help of globalism. Therefore, some concepts (e.g. postmodernism, Conceptual Art, Fluxus, globalism etc.) have been given places in this research as well in order to understand clearly the last status of art at present time and the appearence process of artist initiatives. This study has shown that the general tendency in comtemporary art market is stil focused on applications on canvas and thus there isn?t sufficent interest to contemprorary art works (e.g. installation, performance, digital art, happening etc) in terms of sales. In this sence, these kind of art products seem to find a place to live in artist initiatives for now. Therefore, at the end, they are not a real alternative for art buyers but for young artists occupied with the contemporary art, by giving a place to them to work and exhibit their art works freely in comparison with usual institutions in current art market.