Psikolojik Danışmanların Kaynaştırma /Bütünleştirme Eğitimine Yönelik Yeterlik Ölçeği Geliştirme Çalışması

Abstract

Özel gereksinimli bireylerin normal gelişim gösteren akranları ile aynı ortamda eğitim alması gerektiği düşüncesi tüm dünyada yaklaşık olarak son elli yıldır gündemde yer edinen bir konudur. Bu düşünce Türkiye’de de 1990’lı yıllardan bugüne gelişimini sürdürmekte olan kaynaştırma/bütünleştirme uygulamalarının ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Kaynaştırma/bütünleştirme uygulamaları, özel gereksinimli bireylerin normal gelişim gösteren akranlarıyla birlikte aynı eğitim ortamında aynı eğitimi almalarını destekleyen kapsayıcı bir eğitim stratejisidir. Buna ek olarak kaynaştırma/bütünleştirme uygulamalarının özel gereksinimli bireylerin kendi hızlarında öğrenmelerine destek olan ek uygulamaları, materyalleri ve düzenlemeleri sunmaya yönelik hizmetleri içerdiği de bilinmektedir. Kaynaştırma/bütünleştirme sürecinde okul psikolojik danışmanları yürütülen faaliyetlerde etkin bir şekilde yer almaktadır. Bu durumda kaynaştırma/bütünleştirme uygulamalarının başarılı bir biçimde gerçekleştirilmesi için okul psikolojik danışmanlarının yeterliliklerinin büyük öneme sahip olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada, “Okul Psikolojik Danışmanlarının Kaynaştırma/Bütünleştirme Eğitimine Yönelik Yeterlik Ölçeği” geliştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda Millî Eğitim Bakanlığına bağlı tüm kademelerde görev yapan ve kaynaştırma öğrencisi olan 155 okul psikolojik danışmanı çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmada, açımlayıcı faktör analizi ile Cronbach Alfa güvenirlik analizi yapılmıştır. Analizler sonucunda Akran, Paydaşlar ve Uzmanlık olmak üzere üç boyutlu bir yapının ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi çalışmasının ilk aşamasında toplam 53 madde analiz kapsamında değerlendirilmiş, analizler sonucunda ise 39 madde ölçeğin son şeklini oluşturmuştur. Analizler sonucunda üç boyutlu ve açıklanan varyansı %50 olan ve KMO değeri 0.89 olan bir yapıya sahip ölçek formatına ulaşılmıştır. Yapılan analizler sonucu, Cronbach’ın α güvenirlik katsayı 0.97 güvenirliğin yüksek olduğunu göstermektedir. Bu çalışmadan elde edilen ölçek puanları öncülünde literatürde yeni çalışmalar yapılması planlanabilecektir. Ayrıca bu çalışma kapsamında geliştirilen ölçme aracı okul psikolojik danışmanlarının kaynaştırma/bütünleştirme uygulamalarına yönelik kendi yeterlik durumlarını tespit etmelerine imkân sağlayacaktır.