Welcome to IKU Institutional Repository
OpenAccess@IKU is Istanbul Kultur University's Institutional Repository , established in June 2014 to digitally store and provide open access to academic and artistic outputs in line with international standards and intellectual property rights. The system includes various outputs such as articles, presentations, theses, books, book chapters, reports, encyclopedias, and works of art produced by the university's faculty members and students.
Recent Submissions
Tescilsiz Markanın Haksız Rekabet Hükümlerine Göre Korunması
(Seçkin Yayıncılık, 2025) ÖZER, İDİL
Sınai mülkiyet haklarının önemli bir bölümünü oluşturan markalar, fikri mülkiyetin korunması ve dış dünyaya açılarak üçüncü kişiler nezdinde bir varlığa kavuşması bakımından büyük bir öneme sahiptir. Ticari hayatın içinde bulunan ve ticari ilişkilerin öznesi olan faaliyetler, markanın sağlamış olduğu ayırt edicilik unsuru nedeniyle devamlılığını koruyabilmekte ve dış dünyaya etki edebilmektedir. Söz konusu ticari faaliyetler meydana getirilirken, ticari yaşamın ana unsuru olan kar elde etme amacı ile bağlantılı olarak rekabet içeren bir ortam oluşabilmektedir. Bu rekabet kapsamında birtakım faaliyetler rekabet yasağına aykırı bir duruma sebebiyet verebilmekte ve haksız bir fiilin meydana gelmesi sonucunu doğurabilmektedir. Ticaret hukuku bakımından haksız fiil kabul edilen hallerin içinde ise haksız rekabet karşımıza çıkmaktadır. Türk hukukunda markanın kazanılması bakımından kabul edilen temel ilke, tescil ilkesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Söz konusu ilke gereğince gerçek veya tüzel bir kişinin marka hakkına sahip olabilmesi için markanın Türk Patent Kurumu tarafından tutulan marka siciline tescil edilmesi gerekmektedir. Ancak bahse konu ilkenin bir istisnası olarak, henüz tescil edilmemiş markalar için bir hak iddiasında bulunulması geçerli kabul edilmiş ve markasını tescil ettirmeyen kişilerin hakkı korunmaya çalışılmıştır. Tescilsiz marka sahipleri; markalarının izinsiz kullanılmasını, kendi emek ve sermayelerinden yararlanılmasını ve markanın kullanılması suretiyle kar elde edilmesini engelleme hakkına sahiptir. Tescilsiz markalara ilişkin söz konusu hukuka aykırı faaliyetler, haksız rekabet hükümleri altında yaptırıma uğramakta ve marka sahipleri korunmaktadır. Haksız rekabet hükümleri kapsamında ise hem ihtiyati tedbir talebi hem de hukuki ve cezai yaptırım söz konusu olmaktadır. Huzurdaki çalışmamızda tescilsiz markaların haksız rekabet hükümleri gereğince korunması, hak kayıplarının engellenmesi ve rekabet hukukuna uygunluğun sağlanması suretiyle ticari faaliyetlerin devamlılığının ne şekilde sağlanabileceği incelenmektedir. Çalışmamızda öncelikli olarak markanın tanımı, kapsamı ve unsurları detaylı bir şekilde incelenecektir. İlgili bölüm içerisinde markanın hem Sınai Mülkiyet Kanunu hem de Türk Ticaret Kanunu kapsamında tescilli ve tescilsiz olması bakımından bir değerlendirme yapılacak ve özellikle karıştırılma ihtimali ve iltibas konularına değinilecektir. Yapılan değerlendirme içerisinde markanın haksız rekabete konu olabileceği hususlar incelenecek ve tescilsiz markanın haksız rekabet hükümlerine göre ne şekilde korunabileceği açıklamaya kavuşturulacaktır. Çalışmanın son bölümünde ise Türk Ticaret Kanunu ve Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında yer alan haksız rekabet hükümleri ve haksız rekabet sonucunda başvurulabilecek hukuki ve cezai yollar ayrı bir biçimde açıklanacaktır. Bu bölümde tescilsiz markaya ilişkin bir haksız rekabet halinin ortaya çıkması sonucunda açılabilecek tespit davası, haksız rekabetin meni davası, haksız rekabetin refi davası, maddi ve manevi tazminat davaları, ceza davaları, önleyici tedbirler ve söz konusu hususlara ilişkin usul kuralları detaylı bir şekilde incelenecektir.
İfa Yerine Edimde Ayıp ve Zapta Karşı Tekeffül
(Seçkin Yayıncılık, 2025) ÖZER, ZEYNEP GÜLER
Edime uygun ifa kuralı gereğince münferit borç kural olarak borçlunun borçlandığı edimi ifa etmesiyle sona erer. İfa yerine edim, edime uygun ifa kuralının istisnalarından biri olup, borcun adeta borçlanılan edim ifa edilmiş gibi sona ermesine sebep olmaktadır. İfa yerine edimin ifasıyla asıl borç sona erdiğinden, ifa yerine verilen ikame edimin ayıplı çıkması veya zapta uğraması halinde ikame edim karşılığında asıl alacağından vazgeçen alacaklının haklarının tespiti, uygulamada ortaya çıkan sorunların çözümü bakımından önem taşımaktadır. Çalışmamızın amacı, ifa yerine verilen ikame edimde ortaya çıkan maddi ve hukuki ayıplar sebebiyle alacaklının sahip olduğu haklara ilişkin öğretide süregelen tartışmayı ve Türk Hukuku bakımından benimsenmesi gereken görüşü ortaya koymaktır.
Kazakistan/Kızılorda Su Adları Üzerine
(Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği, 2025) TÜRKDİL, YAKUP
Su adları (hidronim), coğrafi konumların dilsel tanımlayıcıları olarak çok önemli bir rol oynar ve tarihsel, kültürel ve sosyal açıdan çok önemlidir. Tarihsel anlatıları, kültürel kimlikleri ve coğrafi özellikleri kodlayan ve insanların çevreyle etkileşimlerinin karmaşık dokusunu yansıtan dilsel eserler olarak hizmet ederler. Su adları, su kütlelerinin adlandırılmasına ilişkin zengin bir dil bilimsel, kültürel ve bilişsel içgörü sunar. Su adlarının bilişsel süreçlerini, tarihsel bağlamlarını ve mecazi boyutlarını inceleyerek dil, kültür ve coğrafya arasındaki karmaşık ilişki çözülebilir. Dilbilim çalışmalarının disiplinler arası yapısı, dil bilimsel araştırmaların çeşitli alanlarda yapılmasının önemini daha da vurgulayarak dilin insan yaşamı ve toplumun çeşitli yönleri üzerindeki kapsamlı etkisini ortaya koymaktadır. Su adlarının kökenlerini, sınıflandırmalarını ve önemini inceleyerek insanların doğal çevreleriyle nasıl etkileşime girdiklerini ve bu etkileşimlerin dile nasıl yansıdığını daha iyi anlayabiliriz. İster tanımlayıcı ister anma amaçlı ister mitolojik olsun su kütlelerinin adları insanların doğal dünyayla olan bağının kalıcı sembolleridir ve yer, tarih ile kültürün özünü kapsar. Su adlarının korunması ve gelecek nesillere aktarılması büyük önem taşımaktadır. Bu yazıda, Kazakistan’ın Kızılorda eyaletindeki su adları ele alınmıştır. Su adları ilk olarak tematik açıdan sınıflandırılmıştır. Tematik açıdan sınıflandırılan su adları daha sonra su kütlelerinin türüne göre alt sınıflara ayrılmıştır. Ele alınan adların niçin tercih edilip verildiği tespit edilmeye çalışılmış ve ortaya çıkan bulgular sonuç bölümünde değerlendirilmiştir.
BİRCAN, NEZRİYE GÖZDE
Dr. Öğr. Üyesi
Bağımsız Denetimde Yeni Paradigma: Sürdürülebilirlik Güvence Denetimi
(T.C. Sayıştay Başkanlığı, 2025) BİRCAN, NEZRİYE GÖZDE
Sürdürülebilirlik kavramı tarihsel süreç içerisinde pek çok bilim alanını yakından etkilemiştir. Bu bilim alanlarından biri de denetimdir. Sürdürülebilirlik kavramı ile birlikte denetim biliminde güvence kavramının tanımı ve anlamı değişmiştir. Bu durum denetim biliminde “sürdürülebilirlik güvence denetimi” adı altında yeni bir alt denetim türünü ortaya çıkarmıştır. Sürdürülebilirlik açıklamalarına yönelik güvence sağlanmasını amaçlayan sürdürülebilirlik güvence denetimi, denetimde bir paradigma değişimine yol açmış ve denetimin odak noktasını değiştirmiştir. Uygulamada bağımsız denetçiler tarafından geleneksel ve modern denetim prosedürleri kapsamında yürütülen sürdürülebilirlik güvence denetimi çalışmaları giderek artmaktadır. Bununla birlikte sürdürülebilirlik güvence denetiminin bağımsız denetimin mevcut paradigmaları içerisinde yürütülmesinin yaratabileceği çeşitli tehditler ve zorluklar bulunmaktadır. Çalışmada, sürdürülebilirlik güvence denetiminin denetim çalışmalarında yaratabileceği tehditler ve zorlukların klasik bağımsız denetim metodolojisi özelinde ortaya konması ve konuyla ilgili çözüm önerilerinin sunulması amaçlanmıştır. Çalışmanın sonuçları, sürdürülebilirlik güvence denetiminin bağımsız denetimde ciddi metodoloji değişikliklerine işaret etmiş ve yeni denetim prosedürleri ile tekniklerine ihtiyaç olacağını göstermiştir.