Welcome to IKU Institutional Repository
OpenAccess@IKU is Istanbul Kultur University's Institutional Repository , established in June 2014 to digitally store and provide open access to academic and artistic outputs in line with international standards and intellectual property rights. The system includes various outputs such as articles, presentations, theses, books, book chapters, reports, encyclopedias, and works of art produced by the university's faculty members and students.
Recent Submissions
Investigation of Salinity Tolerance Related Gene Expression in Rice (Oryza sativa L.)
(Celal Bayar Üniversitesi, 2025) SALMAN, ATİLLA; MERİÇ, SİNAN; GÜMÜŞ, TAMER; ATAK, ÇİMEN; AYAN, ALP
Rice ranks second with the highest consumption rate after corn in world production. As a result of various biotic and abiotic stress factors exposed during production, plants quit normal growth. Under such conditions, plants have developed survival mechanisms at the molecular level in order to maintain their existence. Phenotypic data is widely used to evaluate plant tolerance with assistance of gene expression analysis that interprets the source of tolerance. In this study, Osmancık-97 rice variety which is extensively cultivated in Türkiye was grown under four different salt (NaCl) concentrations (60, 90, 120 mM and control) in in vivo conditions. The study aimed to determine the expression differences of the TPS1, NHX1, SOS1 and HKT2;1 genes under increasing salinity conditions. In the highest applied NaCl concentration (120 mM), TPS1, NHX1, SOS1 and HKT2;1 gene expression decreased 78.2, 74.0, 78.3, and 73.5% compared to the control, respectively. In the same concentration, parameters of photosynthetic pigment content, average plant length, fresh and dry weight, and root length decreased significantly. In contrast, proline accumulation and TBARS content presented significant increases. The difference in ion homeostasis and salt tolerance among species or varieties is related to the expression of regulatory genes. Rice, a moderately salt sensitive crop, has complex responses to salt stress and its sensitivity varies according to species, variety, growth and development stages and the duration of stress to which it is exposed.
Burana Kulesinin Kültür ve İnanç Turizmine Katkısının SWOT Analiz İle Değerlendirilmesi
(Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, 2025) ARSLAN, PELİN FATMA TUNA
Kırgızistan’ın Tokmok şehrinde yer alan Burana Kulesi (Burana Minaresi), Tanrı dağlarının eteklerinde İpek Yolu üzerinde yer almaktadır. Eski adıyla ‘Balasagun’ olarak bilinen bu tarihi şehir, İslamiyet’i kabul eden ilk Türk devleti Karahanlıların başkentidir. Gözetleme kulesi olarak inşa edilen Burana Kulesi Karahanlıların İslamiyet’i kabul etmesiyle minare olarak kullanılmaya başlamıştır. Bu nedenle ‘Türklerin İlk Minaresi’ olarak da adlandırılmaktadır. Türklerin İslam dinini kabul etmelerinde önemli bir rol oynayan bu şehir, dini amaçlı gerçekleştirilen turizm faaliyetleri içinde önemli bir uğrak noktasıdır. UNESCO, 2014 yılında Burana Kulesi’ni Dünya Miras Listesine eklemiştir. Bu araştırmada, dünyanın eski kentlerinden biri olan ve aynı zamanda kültürel ve dini açıdan tarihine ışık tutan önemli turistik destinasyonlardan biri olan Burana Kulesi’nin turizm potansiyelinin ve kültürel çekiciliğinin artırılması ve turistik bir ürün olarak ziyaretçi sayısının artırılması ve tanıtılması için nelerin yapılması gerektiği sorusuna yanıt aranmaktadır. Araştırmada, Burana Kulesi’nin kültür ve inanç turizmi kapsamında ele alınarak SWOT analizinin yapılarak ülke turizmi için öneminin vurgulanması amaçlanmaktadır. Elde edilen sonuçlar; Burana Kulesi ve kulenin yer aldığı bölgenin tarihi, kültürel ve dini açıdan çok zengin bir geçmişe sahip olması, tarihi yapısının hemen hemen hiç bozulmamış olması, bölgenin Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerinde önemli bir rol oynayan şehirde yer alması ve bu sebeplerden dolayı özellikle kültür ve inanç turizmi açısından turistik çekiciliğinin yüksek olması gibi güçlü yanları ve fırsatları bulunmaktadır. Diğer yandan ise bölgede turistik yatırımların çok yetersiz olması, altyapı ve üstyapı yetersizliklerinin olması, bölgenin turistik açıdan tanınırlığının düşük olması ve bunun için yapılan tanıtım ve pazarlama çalışmaların yetersiz olması gibi zayıf yönleri ve oluşabilecek tehditleri de bulunmaktadır.
Toplumsal Cinsiyet Algısı ve Benlik Saygısı ile Yaşlanma Kaygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
(Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 2025) Demir, Burcu; TÜRK, BURCU
Bu çalışmanın amacı toplumsal cinsiyet algısı ve benlik saygısı ile yaşlanma kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışmanın örneklemini 2023 yılı mayıs-eylül tarihleri arasında gönüllü olarak çalışmaya katılan 18-65 yaş 410 kişi oluşturmaktadır. Katılımcılara Sosyo–Demografik Bilgi Formu, Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği (TCAÖ), İki Boyutlu Benlik Saygısı Ölçeği (İBBSÖ) ve İlişkisel Yaşlanma Kaygısı Ölçeği (İYKÖ) uygulanmıştır. Elde edilen veriler IBM SPSS – 25 istatistik programıyla analiz edilmiş olup veriler normal dağılım gösterdiği için değişkenler arası ilişkiye Pearson Korelasyonu ile bakılmıştır. Değişkenler arası yordayıcılık analizlerinde ise çoklu doğrusal regresyon analizleri uygulanmıştır. Elde edilen bulgularda benlik saygısı total puanı ile ilişkisel yaşlanma kaygısı, kişisel içselleştirilmiş yaşlanma kaygısı ve yaşlılara karşı kolektif yakınlık puanları arasında negatif yönlü ilişki olduğu görülmüştür. Katılımcıların toplumsal cinsiyet algısı ile kişisel içselleştirilmiş yaşlanma kaygısı ve ilişkisel yaşlanma kaygısı puanları arasında bir ilişki tespit edilmemiş yaşlılara karşı kolektif yakınlık puanları arasında ise pozitif yönlü zayıf bir ilişki saptanmıştır. Ayrıca toplumsal cinsiyet algısı ve benlik saygısı puanlarının kişisel içselleştirilmiş yaşlanma kaygısı, ilişkisel yaşlanma kaygısı ve yaşlılara karşı kolektif yakınlık puanlarını bütün olarak yordadığı görülmüştür. Elde edilen bulgular ilgili literatür ile tartışılmıştır. Çalışmanın bulgularının, bireylerin yaşlanmaya yönelik kaygılarını daha iyi anlamaya, toplumsal cinsiyetin ve benlik saygısının bu süreçteki etkilerini açıklamaya katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Ortaöğretim Okul ve Sınıf Rehber Öğretmenlerinin Sınıf Rehberlik Etkinliklerine İlişkin Görüşleri
(Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 2025) GÜNDÜZ, GÜLTEN FERYAL; SHABANI, SEVİL MOMENİ; VAROL, DİDEM
Araştırmanın genel amacı, ortaöğretim sınıf rehberlik kitabında yer alan etkinliklerin işlevselliğine yönelik okul ve sınıf rehber öğretmenlerinin görüşlerini belirlemektir. Araştırmada karma yöntemin bir türü olan eşzamanlı dönüşümsel tasarım temele alınmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde tarama yöntemi; nitel bölümünde durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde örneklem küme örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Nitel verilerin toplanacağı katılımcıların belirlenmesinde ölçüt örnekleme ve maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemleri kullanılmıştır. Nicel verilerin toplanmasında kişisel bilgi formu ve Ortaöğretim Sınıf Rehberlik Etkinliklerinin Değerlendirilmesi Anketi; nitel verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada anketi dolduran 107 öğretmenden elde edilen verilerin analizinde frekans, yüzde ve aritmetik ortalama hesaplamaları kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan elde edilen önemli bulgulara göre öğretmenlerin DİSREP’i (Dijital Sınıf Rehberlik Etkinlikleri Platformu) kullanma düzeyleri düşüktür. Etkinliklerin kalabalık sınıflarda uygulanmasının güçlüğüne ve sınıf rehber öğretmenlerinin etkinlikleri uygulayabilmek için okul rehber öğretmenlerinin desteğine ihtiyaç duyduğuna dikkat çekilmektedir. Fiziksel olanaklar açısından sınırlılıklar olduğu, materyallerin ise daha fazla görsel içerecek ve etkileşim sağlayacak şekilde düzenlenmesi gerektiği ifade edilmiştir. En fazla belirtilen genel sorunlar rehberlik ders saatinin yeterli olmaması, sınıf rehber öğretmeni ve öğrencinin motivasyonunun düşük olması, uygulamada birlik olmamasıdır. İçeriklerin güncellenmesi, öğrenci dinamiğine dikkat edilmesi ve sınıf rehber öğretmenlerine etkinlik uygulama süreçlerine ilişkin eğitimler verilmesi önerilmektedir.
Türkiye’de İstihdam Üzerine Bir İnceleme: Çalışmayan Hane Halkının Ekonomik ve Sosyal İyi Oluş Analizi
(Seyfettin Artan, 2025) HAMZAOĞLU, NAZİFE MERVE; ŞAHANOĞULLARI, NAZLI
İstihdam bir ülke ekonomisinin durumunu gösteren önemli göstergeler inden biridir. Dar anlamda işsizlik istihdam politikalarında etkin olmayan sonuçlar doğurabilir, bu kapsamda potansiyel işgücü, âtıl işgücü gibi tamamlayıcı göstergelerin ele alınıp, geniş perspektifte işsizlik ele alınmalıdır. Ayrıca, işsizliğin ve iş güc üne dahil olmamanın genelde ekonomik boyutları tartışılsa da sosyal maliyetleri de göz önüne alınmalıdır. İşsizliğin ve işgücüne dahil olmamanın hem ekonomik hem sosyal maliyetleri toplumda görülmekle birlikte bireyleri ayrıca psikolojik olarak da etkileme ktedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de çalışmayan kişilerin ekonomik ve sosyal iyi oluş durumlarını incelemek, çalışanlardan ayrışan yönlerini belirleyerek sosyal politika önerilerinde bulunmaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada Dünya Değerler Anketi 2017 2021 dönemi veri seti kullanılmış olup, ikili lojistik regresyon analizi uygulanmıştır. Çalışmanın sonucunda çalışmayan bireylerin daha yaşlı kadın, daha az eğitimli olma eğiliminde olduğu tespit edilmiştir. Çalışmayanların çalışanlara nispeten daha kötü maddi koşullarda yaşamakta olduğu görülmekte, ama sosyal iyi oluş kapsamında net farklılıklar bulunamamıştır. Çalışmayanlar için maddi konularda desteklerin çeşitlendirilmesi, çalışmayan grubunun sosyodemografik özelliklerine bakarak sosyal politikalar olu şturulması önemlidir.