Toral, BozkurtRuben, Ester2022-04-182022-04-1820209789754615807https://hdl.handle.net/11413/6718Tarihsel anlatımında Thukydides, Pers Savaşları’nın Peloponnessos Savaşları’ndan önceki en önemli savaş olduğunu söylemektedir. Bununla birlikte Pers Savaşı’nın öneminin Yunan dünyasındaki ve Atina’daki yapıları adım adım dönüştürmesinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Savaşın dört aşaması (sebepler, hazırlık, harp ve sonuçlar) Atina ölçeğinde çözümlendiğinde Pers Savaşları’nın (I) Atina’yı deniz gücü demokrasisi olarak kavramsallaştıracağımız yeni bir yapıya dönüştürdüğü ve (II) bununla birlikte tragedyada ve sofist felsefede dile getirilen, burada da basitçe trajik-sofist politik perspektif olarak isimlendireceğimiz yeni bir yaklaşımın yükselişe geçtiği görülmüştür. Bu bağlamda çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır: Çalışmanın teorik araçlarının tanıtıldığı birinci bölümde Clausewitz’in savaş çözümlemesi ve savaş aracıyla politik amaç arasında kurduğu ilişki aktarılacak ve Tilly’nin teorik çerçevesindeki şiddet, politik rejim, devlet tipleri ve devlet faaliyetleri kavramları çalışmamız açısından araçsallaştırılmaya çalışılacaktır. İkinci bölümde Pers Savaşları’nın tarihsel ve yapısal etkilerinin Atina’yı askeri, ekonomik ve politik bağlamlarda ne şekilde ve ölçüde dönüştürdüğü gösterilecektir. Üçüncü bölümdeyse Atina’daki yapının maddi unsurlarında yaşanan dönüşümün dönemin düşünce dünyasındaki yansımaları Aiskhylos’un oyunları ve Protagoras’ın felsefesi üzerinden incelenecektir. Bu bağlamda çalışmamız politik amaçlarla başlatılan Pers Savaşları’nın Atina’yı yapısal olarak üç kriterde dönüştürdüğünü göstermiştir. Askeri kriterde hoplite-kara kuvvetlerinin savaşlardaki öneminin düşmesiyle gemicilik geliştirilmiş ve Atina bir deniz gücüne dönüşmüştür. Ekonomik kriterde tarım ve yerel ticarete dayanan Atina, ücretli işçi çalıştırılabilecek ölçekte üretime ve deniz ticaretine dayanan büyük bir ekonomi haline gelmiştir. Politik kriterdeyse aristokratların dış desteklerinin kesilmesi, savaşlara kürekçi olarak katılan yoksul yurttaşların politik haklar kazanmaları ve orta tabakaların politik güç kazanmasıyla demokrasinin kapsayıcılık düzeyinde artış yaşandığı anlaşılmaktadır. Savaşların son aşamasında Atina’nın, Delos Birliği’nin lideri olarak vergi ve yağmalarla kazandığı zenginlikle bu dönüşümü pekiştirdiği görülmektedir. Hoplitelerin tarımsal hayat tarzı çerçevesinde gelişen kara kuvvetleri demokrasisi dönemini takiben teşekkül eden bu deniz güçleri demokrasisi döneminde özgün bir politik perspektifin de yükselişe geçtiği tespit edilmektedir. Önceki dönemin tanrısal adalet düşüncesini eleştiren trajik-sofist politik perspektifin şüpheci, hümanist ve sözleşmeci görüşlerinin adaleti sübjektifleştirdiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla trajik-sofist politik perspektif savaş sonrası dönemde demokrat politikaları temsil etmiş ve meşrulaştırmıştır. Çalışmamız konusu açısından Antik Yunan tarihiyle ilgili literatüre katkı sağlamayı ve kullanılan araçlar açısından savaş tarihiyle tarihsel sosyoloji literatürlerine yeni bir vaka çalışması kazandırmayı amaçlamaktadır.trinfo:eu-repo/semantics/closedAccessAtinaYunan-Pers SavaşlarıTragedyaSofist felsefeconferenceObject