Muharrem KayaMEHMETOĞLU, FİLİZ2024-03-112024-03-112023https://hdl.handle.net/11413/9119▪ Doktora tezi.Bu doktora tezinin kapsadığı alan Türkçe atasözleri için Türkiye Türkçesi sahası ile sınırlandırılmıştır. Makedon atasözleri ise Makedonya'nın tüm coğrafi bölgelerini kapsamaktadır. Bu bölgeler arasında Osmanlı'nın Balkanları kaybından (1913) önceki Makedonların esas toprakları olan tüm yerlerin atasözleri de dâhildir. Makedonya'nın asıl yapısını oluşturan bu bölgeler: Vardar (bugünkü Kuzey Makedonya), Ege (bugün Yunanistan'da) ve Pirin'dir (bugün Bulgaristan'da). Halk edebiyatının bir türü olan atasözlerinin örnekleminde; Türk ve Makedon atasözlerini karşılaştırmalı olarak benzerlik ve farklılıklarda iki kültür arasındaki temel zihinsel kodların, algılayışların haritasını çıkartmak bu çalışmanın problematiğini oluşturmaktadır. Çalışmanın genel amacı, literatürü, gelinen aşamadan bir sonraki adıma taşıyarak, katkı sağlamaktır. Asıl amaç atasözleri ile ilgili geniş kapsamlı bir çalışma üretebilmektir. Hedeflenen ikincil bir amaç da Makedon kaynaklarını Türk dili ve folkloruna kazandırmaktır. Yöntem olarak genel anlamda 'Metin Merkezli Kuramsal Yaklaşımlar' çerçevesinde çalışılırken; spesifik olarak da Matti Kuusi'nin 'Uluslararası Atasözleri Tip Sistemine' göre atasözlerinin sınıflandırılması yapılmıştır. Sözü edilen sınıflandırma sistemi, Türkiye Türkçesi sahasında, bir tez çalışmasında ilk olarak kullanılmıştır. Makedon atasözleri taranarak ortaya çıkan verilere göre sınıflandırılmış ve Türkçe karşılıkları olanları da eşleştirilmiştir. Elde edilen veriler iki ana gruba ayrılmıştır. Türk dili ve kültürü ile doğrudan ilgisi ve benzerliği olan atasözleri ilk ana grubu oluştururken; tamamen farklı anlayıştaki atasözleri de diğer ana grubu oluşturmaktadır. Özetle bu doktora tezi, diyakronik ve senkronik olarak toplanan malzeme ile iki farklı dil ve kültürde hem yinelenen hem de farklı anlayıştaki atasözlerinin karşılaştırmalı ve analitik bir paremiyoloji çalışmasıdır. Metin yer yer görsel malzeme (harita, tablo, fotoğraf) ile desteklenmiştir. Kısaca çalışmanın mahiyetini, araştırma, tarama, transkripsiyon, çeviri ve analiz oluşturmaktadır. Sonuç olarak, çalışmada, aynı ve benzer atasözleri çok sayıda olduğu kadar; literatürdeki diğer çalışmaların aksine, tamamen farklı anlayışta olan atasözlerinin varlığı da tespit edilmiştir.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessParemiyolojiMakedonca AtasözleriTürkçe AtasözleriMakedon FolkloruTürk Halk EdebiyatıKarşılaştırmalı FolklordoctoralThesis840239