Psikoloji Bölümü / Department of Psychology

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11413/6789

Browse

Browsing Psikoloji Bölümü / Department of Psychology by Author "ATEŞ, NİDA"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 2 of 2
  • Thumbnail Image
    PublicationOpen Access
    Büyüme Korkusu ile Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Algılanan Ebeveynlik Biçimleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi
    (Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2020) YILDIRIM, MELİS SERAY ÖZDEN; ATEŞ, NİDA
    Bu çalışmanın amacı büyüme korkusu ile erken dönem uyumsuz şemalar ve algılanan ebeveynlik biçimleri arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Çalışma 18-35 yaş arasında olan ve İstanbul’da yaşayan 400 kişilik bir örneklem grubu ile yapılmıştır. Demografik Bilgi Formu, Büyüme Korkusu Ölçeği (BKÖ), Young Şema Ölçeği Kısa Formu (YŞÖ-KF3) ve Young Ebeveynlik Ölçeği kullanılmıştır. Çalışma sonucunda büyüme korkusu ile duygusal yoksunluk, başarısızlık, karamsarlık, sosyal izolasyon/güvensizlik, duyguları bastırma, iç içe geçme/bağımlılık, ayrıcalıklılık/yetersiz özdenetim, terkedilme, kusurluluk, tehditler karşısında dayanıksızlık ve yüksek standartlar şemaları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu saptanmıştır. Algılanan ebeveyn biçimleri bakımından ise büyüme korkusu ile cezalandırıcı, kötümser/endişeli, aşırı izin verici/sınırsız, aşırı koruyucu/evhamlı, küçümseyici/kusur bulucu olarak algılanan babaya ilişkin ebeveynlik biçimleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Büyüme korkusu ile cezalandırıcı, aşırı koruyucu/evhamlı, duygusal bakımdan yoksun bırakıcı, küçümseyici/kusur bulucu ve kuralcı/kalıplayıcı olarak algılanan anneye ilişkin ebeveynlik biçimleri arasında da pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Özetle, genel olarak anne ve baba tarafından algılanan ebeveynliğin büyüme korkusunu etkilediği ve iki şema (kendini feda, cezalandırıcılık) dışında erken dönem uyumsuz şemalarla büyüme korkusunun ilişkili oldukları sonucuna ulaşılmıştır.
  • Thumbnail Image
    PublicationRestricted
    A New Viewpoint to Schema Modes and Mode Domains Through Polyvagal Theory: Could Schema Modes Be Just a Way of Coping?
    (Springer, 2022) Karaosmanoğlu, Hasan Alp; ATEŞ, NİDA; Köse Karaca, Bahar; Aytaç, Mert
    The aim of this study is to investigate how the schema modes defined in Schema Theory group together and accordingly question the conceptualization of schema modes considering the theories combining evolutionary, neuroscientific, and psychological point of views in psychology literature. It was hypothesized that there would be differences in the categorization and conceptualization of schema modes conceptualized by Schema Theory based on Polyvagal Theory. The sample of the study consists of 2032 participants aged between 18 and 71 years old (M = 36.00, SD = 14.312) who applied to a psychotherapy center in Istanbul working with the approach of Schema Therapy. Short Schema Mode Inventory was applied to the participants. According to the results of the second-order factor analysis, compliant surrenderer, healthy adult, punitive parent, happy child, and detached protector modes were clustered in the first factor. Impulsive child, enraged child, condescending, and easily bored child modes were loaded under the second factor while demanding parent, detached self-soother, and status-seeking modes were loaded under the third factor. When the results were evaluated with respect to Polyvagal Theory, it was determined that the first factor represented the parasympathetic nervous system activation and consisted of schema modes that include surrender, freezing, and socialization responses while the second factor consisting of schema modes related to flight or fight responses represented the sympathetic nervous system activation. Moreover, the third factor consisted of the schema modes of the sympathetic nervous system, which included flight or fight responses with parasympathetic inhibition (vagal brake). The results were discussed in line with the literature.