Turba Üzeri̇nden Geçirilen Boru Hatları için Dolguda Rijit Kolonla Zemi̇n İyileştirmesi

Abstract

Zeminde jet grout ile rijit kolon oluşturma; yöntemi, hızı ve görece düşük maliyeti nedeniyle Türkiye'de son yıllarda birçok zemin iyileştirme projesinde uygulanır olmuştur. Bu gelişme kazık uygulamasına bağımlı inşaat mühendisleri için önemli bir aşama sayılabilirse de tercih yapmada kararları dikkatle almak gerektiği açıktır. Bu tür uygulamalardan biri, evvelki yıl içinde bir göl kenarından geçirilecek boru hattı projesinde gündeme gelmiştir. Yaklaşık 200m uzunlukta bir kesimden çapları 1.20m ve 0.50m olan borular, ortalama 2m kalınlıkta bir dolgu yapılarak buradan geçirilmek istendiğinde, yapılan sondajlar gölün bu kesiminde 8m kalınlıkta bir turba tabakası bulunduğunu göstermiştir. Yapılan hesaplamalar dolgunun 20 yıl içinde 110cm düzeyinde oturacağını gösterdiğinden zemin iyileştirmesi yapılması gündeme gelmiştir. İşveren maliyetleri düşürme ve imalatı hızlandırma amacı ile iyileştirmenin rijit kolonlarla yapılmasını istemiştir. Bu bildiride, Temmuz 2016- Mayıs 2018 arasında dolgunun davranışı, hesaplanan-ölçülen oturma eğrilerinin karşılaştırılması anlatılmaktadır. İlk bulgulara göre, hesaplanan oturma eğrisinin, iyileştirilmiş ve iyileştirilmemiş kesimlerde ölçülmüş oturma eğrisinden daha yüksek değerler gösterdiği görülmüştür. Öte yandan, jetgrout uygulaması yapılmış kesimlerde ölçülen oturmaların işlem görmemiş kesimdekilerden daha yüksek çıkması da ilginç bir bulgu olarak kayda geçmiştir. Kolon oluşmaması, ortamdaki organik asitlerin özelliğine yorumlanmıştır.